Aν δεν σταματήσουμε να «χτυπάμε» αυτούς που κάνουν bullying, θα διαιωνίσουμε έναν φαύλο κύκλο

Must Read

«Ο κόσμος είναι επικίνδυνος, όχι εξαιτίας αυτών που κάνουν το κακό, αλλά εξαιτίας αυτών που τους κοιτάζουν χωρίς να κάνουν τίποτα», είναι ένα από τα σοφά αποφθέγματα που μας άφησε ο Άλμπερτ Αϊνστάιν. Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα κατά της σχολικής βίας στις 6 Μαρτίου και μετά από την συζήτησή μας με τους ψυχολόγους του «Μαζί για το Παιδί», θέλουμε να αναδείξουμε και να τονίσουμε τον ρόλο που διαδραματίζει η οικογένεια και η κοινωνία στις συμπεριφορές των θυμάτων, και κυρίως των θυτών του bullying.

  • Συνέντευξη στην Πωλίνα Χρήστου

Σε ένα φωτεινό, γεμάτο χρώματα νεοκλασικό στους Αμπελόκηπους, στεγάζεται η Ένωση μη κερδοσκοπικών σωματείων και ιδρυμάτων «Μαζί για το Παιδί». Εκεί μας υποδέχτηκαν οι ψυχολόγοι Μαρία Αλεξιάδου και Νίκος Γιώτας για να μας αναλύσουν το φαινόμενο της σχολικής βίας που μοιάζει να εξελίσσεται σε μάστιγα της εποχής.

Οι ψυχολόγοι Νίκος Γιώτας και Μαρία Αλεξιάδου

Το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού βρίσκεται διαρκώς στην επικαιρότητα τα τελευταία χρόνια. Πιστεύετε έχει ενταθεί και αν ναι, ποιες είναι οι αιτίες;

Τα φαινόμενα δείχνουν ότι το πρόβλημα είναι έντονο. Τα παιδιά είναι ο καθρέφτης των μεγάλων, είναι μίμοι. Από την προσχολική ηλικία  υιοθετούν συμπεριφορές, πράξεις, αντιδράσεις. Αναπαράγουν ότι βλέπουν από τους γονείς που είναι τα πρότυπά τους. Όταν ένα παιδί για παράδειγμα, γίνεται μάρτυρας των βωμολοχιών των γονιών του, κατά την οδηγική συμπεριφορά, ή κατά την διάρκεια ενός ποδοσφαιρικού αγώνα και όταν ο ίδιος ο γονιός δεν είναι «ανοιχτός» στην διαφορετικότητα, δεν επιτρέπει με αυτό τον τρόπο στο παιδί να προσεγγίσει το διαφορετικό. Πολλές φορές το μήνυμα που παίρνουν από τους γονείς είναι ότι η διαφορετικότητα τρομάζει με αποτέλεσμα να επιτίθενται σε ότι τους προκαλεί αυτού του είδους τον τρόμο. Στην εποχή μας έχει προστεθεί και το cyber bullying. Όταν ένα παιδί έχει από μικρή ηλικία ένα tablet στα χέρια του, όχι για να ενημερωθεί, αλλά για να εξυπηρετήσει την «χαλάρωση» των γονιών του, πώς θα μπορέσει αυτό το παιδί να έχει έλεγχο στην πληροφορία και σε ότι δέχεται; Είναι γνωστό ότι πλέον και οι δύο γονείς εργάζονται πολλές ώρες και έχουν ελάχιστο χρόνο να αφιερώσουν στα παιδιά τους, αλλά είναι σημαντικό αυτός ο χρόνος να είναι ποιοτικός. Αντί να επιστρέψουν στο σπίτι και να παραπονεθούν για όλα τα προβλήματα της ημέρας, πρέπει να καθίσουν μαζί με τα παιδιά τους, να ενδιαφερθούν για το πώς πέρασαν την ημέρα τους στο σχολείο, να είναι συναισθηματικά διαθέσιμοι. Δεν ζητάει κάτι παραπάνω ένα παιδί.

Συναντούμε πλέον όλο και περισσότερους γονείς που εθελοτυφλούν και δεν θέλουν να δεχτούν ότι το παιδί τους έχει προβληματική συμπεριφορά, ακόμα κι όταν το ίδιο το σχολικό περιβάλλον τους εφιστά την προσοχή.

Έχουμε γίνει πολύ παιδοκεντρική κοινωνία και αυτό έχει πολλές προεκτάσεις. Ένα παιδί που μεγαλώνει χωρίς όρια δεν μαθαίνει να διεκδικεί δημοκρατικά και θεωρεί ότι μπορεί να συμπεριφέρεται με όποιον τρόπο θέλει και ότι δεν υπάρχουν συνέπειες. Δεν έχει μάθει να προσαρμόζεται στο σύνολο με άλλους ανθρώπους. 

Ποιοι θεωρείτε είναι οι παράγοντες για να γίνει ένα παιδί θύτης στον σχολικό εκφοβισμό;

Τα παιδιά ψάχνουν πρότυπα. Όταν δεν έχουν δυνατά πρότυπα από τους γονείς τους, θα τα αναζητήσουν στο πρόσωπο του «μπούλη» και αισθάνονται ωραία όταν τραβούν τα βλέμματα και την προσοχή. Πολλές φορές τα παιδιά αναζητούν την προσοχή που δεν τους έχει δοθεί και υιοθετώντας συμπεριφορές που προκαλούν, αναζητούν να μπουν στο επίκεντρο. Φυσικά μεγάλο ρόλο σε αυτό διαδραματίζει και το γεγονός ότι μπορεί να έχει δεχτεί το ίδιο το παιδί εκφοβισμό, κάτι που θα το σπρώξει να αντιγράψει μια αντίστοιχη συμπεριφορά. «Θα σε πονέσω για να καταλάβεις πώς νιώθω κι εγώ» είναι η ροή της σκέψης. Θύτες γίνονται επίσης όσα παιδιά γίνονται μάρτυρες βίαιων συμπεριφορών, είτε στο σπίτι είτε στο ευρύτερο περιβάλλον. Επιπλέον κάποιες φορές θεωρείται «μόδα» του σχολείου να είσαι αυτός που εκφοβίζει.

Ο κοινωνικός λειτουργός – ψυχοθεραπευτής Νίκος Γιώτας

Ποιες μορφές bullying καταγγέλλουν τα παιδιά σε κάθε ηλικία και τι ρόλο έχουν οι γονείς τους στην διαχείριση και την αντιμετώπιση;

Το cyber bullying ξεκινάει στην εφηβεία, τότε που χάνεται ο έλεγχος της χρήσης του διαδικτύου από τους γονείς. Η σωματική βία ξεκινά από την προσχολική ηλικία γιατί ο λόγος δεν έχει αναπτυχθεί και δεν μπορούν να ερμηνεύσουν και να εκφράσουν όσα αισθάνονται με λέξεις και έτσι κατακλύζονται από τα συναισθήματα τους, σπρώχνουν, χτυπούν κλπ. Εδώ τονίζουμε πόσο σημαντικό είναι οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά να βάζουν τα συναισθήματά τους στις λέξεις. Για παράδειγμα «βλέπω ότι είσαι θυμωμένος, τι μπορείς να κάνεις γι’ αυτό; Πώς θα το αλλάξεις», πρέπει να λεκτικοποιήσουμε κάτι που κρύβεται πίσω από την συμπεριφορά.

Ποια στοιχεία βοηθούν τους γονείς να καταλάβουν ότι τα παιδιά τους γίνονται θύματα του bullying;

Oταν ένα παιδί επικοινωνεί τα όσα υφίσταται σημαίνει πως δεν το αντέχει άλλο, είναι στο «έσχατο σημείο». Πιο πριν, υπάρχουν κάποια ανησυχητικά σημάδια όπως η άρνηση να πάει στο σχολείο, τα ψυχοσωματικά όπως πονόκοιλος, πονοκέφαλος, τάση για έμετο. Από κει και πέρα μπορεί να βγάζει κάποια επιθετικότητα στους ίδιους τους γονείς και στα αδέρφια του. Αποχή από τις δραστηριότητες και κοινωνική απομόνωση είναι επίσης στοιχεία που γίνονται αντιληπτά. Όταν βλέπουμε ότι το παιδί αποσύρεται, αυτό πρέπει να μας ανησυχήσει και αν δεν έχει συμβεί κάποια αλλαγή στο σπίτι, πρέπει να αναζητήσουμε τι συμβαίνει στο σχολικό πλαίσιο. Πρέπει να προσεγγίσουμε το παιδί, να το απενοχοποιήσουμε και να του εξηγήσουμε ότι γι αυτό που του συμβαίνει δεν ευθύνεται το ίδιο. Πολλές φορές τα παιδιά αισθάνονται ότι τα ίδια έχουν προκαλέσει όλο αυτό, αισθάνονται ευθύνη και φόβο ότι δεν μπορούν να το σταματήσουν, αλλά και τρόμο υπό την απειλή εκείνων που τους προειδοποιούν να μην μιλήσουν. Οι γονείς πρέπει να τους  δίνουν το μήνυμα ότι πάντα υπάρχει ένας ενήλικας να τους προστατεύσει και δεν είναι ποτέ μόνα τους.

Η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια Μαρία Αλεξιάδου

Ποιες είναι οι βασικές αρχές χειρισμού της κατάστασης ενός παιδιού που γίνεται θύτης στο bullying;

Το σίγουρο είναι ότι δεν πρέπει να ενοχοποιηθούν. Με αυτή την συμπεριφορά κάτι θέλουν να πουν. Δεν έχει νόημα να τους «κουνήσουμε το δάχτυλο» και να τους πούμε «σταμάτα αυτό που κάνεις». Πρέπει να δούμε τι είναι αυτό που θέλουν να εκφράσουν με αυτή την συμπεριφορά, να το πλαισιώσουμε να το διερευνήσουμε και να το συζητήσουμε. Τα παιδιά που κάνουν bullying χρειάζονται και αυτά βοήθεια. Πολλές φορές δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος, το παιδί περιθωριοποιείται, αλλάζει συνεχώς σχολεία και αυτό θα γεννήσει περισσότερο μίσος μέσα του, ακόμα μεγαλύτερη επιθετικότητα και βία. Δεν θα λυθεί ποτέ αυτό το πρόβλημα έτσι. Πρέπει να βοηθηθεί και να ενσωματωθεί σε μια ομάδα για να αρχίσει να νιώθει αποδεκτό. Επίσης, όταν το ίδιο το παιδί δεν παίρνει καμία επιβεβαίωση από τους γονείς αλλά αυτά που ακούει είναι «με απογοητεύεις», «είσαι άχρηστος», «θα ήθελα να είχες μοιάσει στον αδερφό σου», ή «κοίτα το παιδί του/της τάδε», όλες αυτές οι ατυχείς συγκρίσεις θυμώνουν το παιδί και το κάνουν να τα διοχετεύσει με αρνητικό τρόπο.

Γνωρίζουμε ότι ο ρόλος των εκπαιδευτικών είναι μείζονος σημασίας, ποια πρέπει να είναι η αντιμετώπισή τους σε περιστατικά σχολικού εκφοβισμού;

Το παιδί πρέπει να μάθει ότι δεν γίνεται «καρφί» ούτε προδότης όταν αναφέρει ένα περιστατικό στον δάσκαλο ή τον καθηγητή, απεναντίας θα προστατεύσει κι άλλα παιδιά, θα βοηθήσει να μειωθεί αυτό το φαινόμενο. Ο εκπαιδευτικός είναι υποχρεωμένος αν πέσει κάτι στην αντίληψή του, πόσο μάλλον περιστατικά βίας, πρέπει να το αναφέρει, γιατί αν κάποιος άλλος το κάνει αντ’ αυτού, θα του αποδοθούν κυρώσεις. Πρέπει να μιλάνε με τα παιδιά, να τους διασφαλίσουν ότι θα φροντίσουν να σταματήσει αυτή η συμπεριφορά, να ενημερώσουν τον διευθυντή και τους γονείς, να κινητοποιηθούν. Μας καλούν πολλές φορές καθηγητές και ζητούν βοήθεια όταν δεν μπορούν να διαχειριστούν κάποια φαινόμενα. Οι καθηγητές ανέκαθεν έρχονταν αντιμέτωποι με τέτοια θέματα, όμως πλέον με τα κινητά τηλέφωνα που διαθέτουν από μικρή ηλικία τα παιδιά, το πρόβλημα ξεφεύγει. Βιντεοσκοπούν και κοινοποιούν τα βίντεο, κάτι που κάνει την κατάσταση ακόμα πιο δύσκολη και ερχόμαστε αντιμέτωποι με αυτοτραυματισμούς, σε απόπειρες και διάφορα άλλα. Πλέον όμως παρατηρούμε ότι δεν υπάρχει η αίσθηση κοινότητας. Η κοινότητα παλαιότερα προστάτευε, τώρα υπάρχει αποξένωση στο αχανές διαδίκτυο.

Λίγα λόγια για το Μαζί για το Παιδί

Το Μαζί για το Παιδί ξεκίνησε να λειτουργεί στην Ελλάδα το 1996. Πρόκειται για μια ένωση μη-κερδοσκοπικών σωματείων και ιδρυμάτων, που εργάζονται για την ευημερία περισσότερων από 30.000 παιδιών κάθε χρόνο εκ των οποίων τα 10.000 σε συστηματική βάση. Κύριος στόχος της Ένωσης είναι να προσφέρει βοήθεια σε παιδιά και νέους που αντιμετωπίζουν την φτώχεια, την αναπηρία, την κακοποίηση και την αρρώστια. Το 2016 τιμήθηκε με το Αργυρό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών για την κοινωνική του προσφορά.

Αγ. Θωμά 14 Αθήνα 115 27 | Τηλ.: 210 7482690 | Fax : 210 7482664 | E-mail: [email protected] | www.mazigiatopaidi.gr | Facebook | Twitter | Instagram: @mazigiatopaidi

Δείτε επίσης: Όλο και περισσότεροι γονείς και εκπαιδευτικοί αναζητούν λύσεις στην γραμμή 115 25 της ένωσης «Μαζί για το Παιδί»

Ακολουθήστε το newsbreak.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις τελευταίες & σημαντικές ειδήσεις.

Ακολουθήστε το newsbreak.gr στο κανάλι μας στο YouTube για να είστε πάντα ενημερωμένοι.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο newsbreak.gr

Tο newsbreak.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο το οποίο είναι σχετικό με το θέμα στο οποίο αναφέρεται το άρθρο. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές και διατηρούμε το δικαίωμα να μην δημοσιεύουμε συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια όπου τα εντοπίζουμε. Σε κάθε περίπτωση ο καθένας φέρει την ευθύνη των όσων γράφει και το newsbreak.gr ουδεμία νομική ή άλλη ευθύνη φέρει.

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ

εισάγετε το σχόλιό σας!
Πληκτρολογήστε το όνομα σας

Περισσότερα Βίντεο

Latest News

Διαβάζονται τώρα

More Articles Like This