Τα δύσκολα με τον κορωνοϊό φαίνεται ότι πέρασαν, τα δυσκολότερα όμως -εάν όχι και τα χειρότερα- με την οικονομία και την κοινωνία τώρα αρχίζουν, με τις αντιδράσεις και τις κινητοποιήσεις που εκδηλώνονται, προτού καλά -καλά αρθεί η καραντίνα, να δείχνουν ότι κάτω από τη δημοσκοπική επιφάνεια το καζάνι «βράζει» και ότι πολύ εύκολα μπορεί το κλίμα να αρχίσει να αλλάζει ή τουλάχιστον να «γκριζάρει» πιο πολύ.
Οι προβλέψεις γίνονται πιο μελαγχολικές, καθώς όλοι οι αναλυτές, όπως άλλωστε και η Κομισιόν, εκτιμούν ότι η Ελλάδα είναι η χώρα που θα πληγεί περισσότερο στην Ευρώπη, λόγω της πολύ μεγάλης εξάρτησής της από τον τουρισμό.
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός, στη συνέντευξή του στο CNN -σε διεθνές ακροατήριο- έκανε λόγο για επερχόμενη ύφεση της τάξης του 10%, αδειάζοντας ουσιαστικά ως ανεδαφικές τις δηλώσεις των οικονομικών υπουργών του, που στρουθοκαμηλίζοντας καλλιεργούν προς το εσωτερικό άλλες προσδοκίες. Κι ενώ οι προοπτικές καθίστανται δυσοίωνες, το στοίχημα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης χάνεται ολοένα και περισσότερο.
Στη Γερμανία, μάλιστα, επωάζεται σταθερά και μεθοδικά η άποψη ότι οι Έλληνες, έχοντας συνηθίσει από τα χρόνια των Μνημονίων, μπορούν να αντεπεξέλθουν χωρίς ιδιαίτερο πρόβλημα και σε μια νέα οικονομική κρίση, όπως αυτή που έρχεται τώρα. Την ίδια ώρα, σε ένα άλλο μέτωπο, η χώρα μας φαίνεται ότι βρίσκεται μπροστά σε… συμπληγάδες, όσον αφορά την αντιμετώπιση και της τουριστικής κρίσης.
Οι περιορισμοί και οι προϋποθέσεις που, σύμφωνα με πληροφορίες της «κυριακάτικης δημοκρατίας», προωθούνται, δεν απειλούν απλώς να πνίξουν την Ελλάδα, αλλά δυναμιτίζουν κι άλλο τα θεμέλια του ίδιου του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Η Αυστρία ήδη ζητεί η μετακίνηση τουριστών να έχει ως προϋπόθεση ότι δεν θα έρχονται, για παράδειγμα, στην Ελλάδα τουρίστες από άλλες χώρες που θεωρούνται «μολυσμένες» στον κορωνοϊό.
Επιτυχής διαχείριση της υγειονομικής κρίσης με οικονομικές παρενέργειες
Λίγες μόλις ημέρες μετά την επανεμφάνιση του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος κυνικά απεφάνθη «δεν είναι απόλυτα ορθό ότι υποχωρούν όλα μπροστά στην προστασία της ζωής», στα γερμανικά μέσα ενημέρωσης καταγράφονται ορισμένα περίεργα δημοσιεύματα. Χαρακτηριστικό είναι ένα τελευταίο ρεπορτάζ της «Deutsche Welle» από την Αθήνα (που όμως «έμεινε» εντός των τειχών και της γερμανικής κοινής γνώμης), το οποίο αναφέρεται μεν στην επιτυχή διαχείριση της υγειονομικής κρίσης, εκτείνεται δε και στις οικονομικές παρενέργειες.
Ο τίτλος, μάλιστα, επισημαίνει ότι η Ελλάδα «επωφελήθηκε» από την οικονομική κρίση για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού. «Μία χώρα ξεχώρισε» όσον αφορά τα περιοριστικά μέτρα, σύμφωνα με το δημοσίευμα, «η κυβέρνηση έχει υπό έλεγχο την κρίση και ο πληθυσμός είναι πειθαρχημένος». Μετά τον αρχικό έπαινο, τίθεται και το ερώτημα που έχει τη δική του σημασία: «Πώς το κάνει αυτό η Ελλάδα;»
Ενδιαφέρον έχει ότι, η απάντηση έρχεται από το στόμα ενός Έλληνα. Ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου, Γιώργος Παγουλάτος, ο οποίος είναι και γενικός διευθυντής του (γνωστού για τις γενικότερες απόψεις και τον ρόλο του) ΕΛΙΑΜΕΠ, αφού επαινεί την κυβέρνηση διότι «αντέδρασε πολύ ικανοποιητικά, ακούγοντας τους σωστούς ανθρώπους και παίρνοντας τις σωστές αποφάσεις», σημειώνει: «Οι Έλληνες υπάκουσαν με εκπληκτικό τρόπο στους περιορισμούς κι έμειναν στο σπίτι τους».
Σε τι οφείλεται, κατά τον ίδιο, αυτό; Είναι αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης που προηγήθηκε, αφού, όπως λέει, «η Ελλάδα βρισκόταν σε κατάσταση κρίσης σχεδόν συνεχώς από το 2009, οπότε η κοινωνία ήταν καλύτερα προετοιμασμένη για συναγερμό» και ως εκ τούτου υπάρχει «συλλογική ανοσία στον εφησυχασμό».
Εκ νέου πειραματόζωα οι Έλληνες, με πειθαρχία και ατομική ευθύνη
Είναι προφανές, δηλαδή, ότι κατά την εκδοχή αυτή, σε μια πιο ελεύθερη μετάφραση, η Ελλάδα ως… πειραματόζωο την προηγούμενη δεκαετία ανταποκρίθηκε πλήρως και τώρα είναι «καλύτερα προετοιμασμένη» από κάθε άλλη για να πειθαρχήσει. Πειθαρχία που, σε πρώτη φάση, είχε να κάνει με τη συμμόρφωση στους υγειονομικούς κανόνες για την κατατρόπωση του κορωνοϊού και, σε δεύτερη φάση, θα χρειαστεί για να ξεπεραστούν οι συνέπειες του οικονομικού Αρμαγεδδώνα.
Κι αυτό με την προσδοκία (που επαναλαμβάνεται διαρκώς από το 2010) ότι «η κρίση θα μπορούσε να προσφέρει ευκαιρίες για το μέλλον», σύμφωνα με τον κ. Παγουλάτο. Άλλωστε και ο κ. Μητσοτάκης, στο τελευταίο τηλεοπτικό διάγγελμά του, μίλησε για τη σημασία που θα έχει γενικότερα από δω και πέρα για όλους η πειθαρχία και η ατομική ευθύνη.
Η Γερμανία, που αντιμετωπίζει με ανησυχία τις ενδεχόμενες φυγόκεντρες τάσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει κάθε λόγο να καλλιεργεί την έννοια της πειθαρχίας στους δημοσιονομικούς κανόνες, οι οποίοι μπορεί προς στιγμήν να χαλάρωσαν λόγω του κορωνοϊού, ωστόσο, δεν υπάρχει πλέον αμφιβολία ότι είναι θέμα χρόνου να σφίξουν πάλι.
Η Ελλάδα είναι η χώρα που σχεδιάζεται να χρησιμοποιηθεί πάλι ως μοντέλο στην προσπάθεια του Βερολίνου να διατηρήσει τον ρόλο της οικονομικής υπερδύναμης, χωρίς αμφισβητήσεις από κάποιες «ατίθασες» φωνές την προηγούμενη δεκαετία, που συμμορφώθηκαν εν τέλει, όμως δεν πρέπει να έχουν την ψευδαίσθηση ότι θα μπορέσουν να σηκώσουν πάλι με αυθάδεια το κεφάλι.
Το γεγονός ότι η χώρα μας μπαίνει ήδη πολύ γρήγορα στην επόμενη φάση, με κοινωνικές ομάδες, από τους επαγγελματίες της εστίασης έως τους καλλιτέχνες, να βγαίνουν κιόλας στους δρόμους και να διαμαρτύρονται, είναι λογικό να προκαλεί ανησυχίες, μήπως σε μεταγενέστερη στιγμή χαθεί ο έλεγχος και ερήμην και της ίδιας της αντιπολίτευσης -που βρίσκεται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας- δημιουργηθούν συνθήκες κοινωνικής έκρηξης.
Έχει, προφανώς, σημασία και η συγκυρία, δεδομένου ότι ακόμη δεν έχει αρχίσει η τουριστική περίοδος, η οποία, κατά γενική ομολογία, τουλάχιστον για φέτος αναμένεται να είναι ανύπαρκτη για τη χώρα μας. Καθώς ο τουρισμός αντιπροσωπεύει το 20%-30% του ΑΕΠ, είναι εύκολο κανείς να προβλέψει ποια θα είναι η κατάσταση στα τέλη της σεζόν και στις αρχές του φθινοπώρου και πόσο εκρηκτικές θα είναι οι παρενέργειες.
Γι’ αυτό και όταν θα αρχίσουν οι νέοι περιορισμοί, με ή χωρίς τη μορφή Μνημονίου, το πρότυπο του «πειθαρχημένου» Έλληνα θα χρειαστεί και πάλι.
Πηγή «κυριακάτικη δημοκρατία»
