Κάτω από τα επιφανειακά ήρεμα νερά του καθολικού κόσμου, οι δύο Πάπες, ο νυν Φραγκίσκος και ο Βενέδικτος, που έφυγε από τη ζωή στις 31 Δεκεμβρίου, θεωρούνται δύο διαμετρικά αντίθετα πρόσωπα, παρότι και οι δύο φρόντιζαν να προβάλλουν προς τα έξω μια εικόνα καλής συνεργασίας.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Για πολλούς υποστηρικτές του Βενέδικτου, ο πιο φιλελεύθερος Φραγκίσκος αντιπροσωπεύει μια πιο «νερωμένη» εκδοχή του καθολικισμού, που θα επιφέρει ηθική σύγχυση. Κάποιοι, μάλιστα, συνεχίζουν να θεωρούν τον Βενέδικτο τον αληθινό Πάπα.
Μόλις δύο μέρες μετά το θάνατο του επίτιμου Βενέδικτου, το «δεξί του χέρι», ο επίσκοπος Γκέοργκ Γκένσβαϊν, σόκαρε το Βατικανό όταν ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να βγάλει ένα «επιθετικό» βιβλίο προς τον τωρινό Πάπα.
Χθες ο γραμματέας του Βενέδικτου έκανε δηλώσεις πρωτοφανείς για την καθολική Εδρα: «Μέσα στο Βατικανό, στο παρελθόν, υπήρχε ο διάβολος, ο οποίος έδρασε κατά του επίτιμου Ποντίφικα». Και συνέχισε κατά του Φραγκίσκου κατηγορώντας τον ότι «με την απόφασή του να περιορίσει αυστηρά την τέλεση της θείας λειτουργίας στα λατινικά έκανε την καρδιά του Βενέδικτου να ραγίσει». H αντίδραση του Φραγκίσκου ήταν χλιαρή. «Συναντάμε τον Κύριο μόνο μέσα στην ταπεινότητα και τη σιωπή», είπε.
Τον Ιούλιο του 2021 το Βατικανό ανακοίνωνε μια νέα διαταγή που μετά βίας απασχόλησε το ευρύ κοινό, αλλά έμελλε να εξελιχθεί σε σοβαρό σημείο τριβής για την Καθολική Εκκλησία. Στο εξής θα υπήρχαν πια αυστηροί κανόνες για το πότε και πού μπορεί να πραγματοποιηθεί η παραδοσιακή λατινική λειτουργία. Οι ιερείς είναι υποχρεωμένοι να ζητήσουν άδεια από τους επισκόπους τους, οι οποίοι για να τη δώσουν, θα πρέπει πρώτα να βεβαιωθούν ότι υπάρχει οργανική απαίτηση από τους πραγματικούς πιστούς.
Επίδειξη ισχύος
Πρακτικά, με το να περιορίζει τη λατινική λειτουργία ο Φραγκίσκος αναιρούσε τις αποφάσεις του Βενέδικτου κι έκανε επίδειξη ισχύος προς τους συντηρητικούς καθολικούς που εδώ και χρόνια στέκονται απέναντί του. Μέσα στο Βατικανό υπάρχει μια ολόκληρη συντηρητική «αντιπολίτευση» στον Φραγκίσκο από υψηλόβαθμους επισκόπους και ιερείς που αντιδρούν στο πρόσωπό του.
Τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα έπαιρναν σχήμα καιρό τώρα, αλλά όσο ζούσε ο Βενέδικτος, οι υποστηρικτές του δεν χαλούσαν την εικόνα της ενότητας. Τώρα, όμως, ο νεκρός Πάπας εξελίσσεται σε σύμβολο των πιο συντηρητικών, που άρχισαν να συσπειρώνονται γύρω από την ιδέα και τη θρησκευτική κληρονομιά του.
Μπροστάρης στη μάχη είναι ο Γκέοργκ Γκένσβαϊν, ο ισχυρός Γερμανός αρχιεπίσκοπος που έχει εργαστεί ως υψηλόβαθμος υπάλληλος τόσο για τον Φραγκίσκο όσο και για τον Βενέδικτο, ενώ βρίσκεται σε μια ιδιαίτερα νευραλγική θέση στην Καθολική Εκκλησία.
Ο Γκένσβαϊν ήταν για χρόνια ένας συντηρητικός «παίκτης» στα παρασκήνια του Βατικανού, αλλά από το 2005, όταν ο Βενέδικτος έγινε Πάπας, εξελίχθηκε σε έναν από τους πιο ισχυρούς χαρακτήρες-κλειδιά της Καθολικής Εκκλησίας.
Εκτός από προσωπικός γραμματέας του Βενέδικτου, δύο μήνες προτού ο Βενέδικτος παραιτηθεί, έγινε και έπαρχος της Παπικής Οικογένειας, θέση που συνεχίζει να κατέχει και επί Φραγκίσκου. Αυτό σημαίνει ότι ο ρόλος του Γκένσβαϊν ήταν πολύ σημαντικός και για τους δύο Πάπες, αν και ο ίδιος ήταν πλήρως ευθυγραμμισμένος με τον Βενέδικτο, αλλά αντίθετος με τον Φραγκίσκο.
Η κοινότητα του Βατικανού μπορεί να αποτελεί ένα μαύρο κουτί για τους περισσοτέρους, αλλά ο διεθνής Τύπος είχε ξεχωρίσει τον Γκέοργκ Γκένσβαϊν εδώ και χρόνια.
Ο 66χρονος επίσκοπος μιλά έξι γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων των λατινικών, κάνει σκι και πετάει αεροπλάνα. Στα πρώτα του χρόνια στη Ρώμη οι ιταλικές εφημερίδες τον αποκαλούσαν «ο όμορφος Γκέοργκ». Αλλες τον είχαν ονομάσει «ο Τζορτζ Κλούνεϊ του Βατικανού». Το 2013, το περιοδικό μόδας «Vanity Fair» κυκλοφόρησε με εξώφυλλο τον Γκένσβαϊν, χωρίς την άδειά του ωστόσο, με τίτλο «Δεν είναι αμαρτία να είσαι όμορφος».
«Τα τελευταία χρόνια ο Γκένσβαϊν δημιούργησε έναν συγκεκριμένο δικό του κλειστό κύκλο δημοσιογράφων και προσωπικοτήτων που κάποιες φορές προχωρούσαν σε δηλώσεις, συνεντεύξεις και εξέδιδαν βιβλία» έχει πει ο Μάσιμο Φατζιόλι, ιστορικός της Εκκλησίας στο πανεπιστήμιο Βιλανόβα.
Γκένσβαϊν και Βενέδικτος ήταν αχώριστοι. Ο προσωπικός γραμματέας ήταν υπεύθυνος για το καθημερινό πρόγραμμα, τις επικοινωνίες και τις ακροάσεις του επίτιμου Πάπα. Προσεύχονταν, γευμάτιζαν κι έκαναν βόλτες στους χώρους του Βατικανού μαζί.
Aντιπαράθεση μέχρι τέλους
Η «πολεμική» δήλωση του Γκένσβαϊν περί «διαβόλου» Φραγκίσκου και η κυκλοφορία του βιβλίου του μέσα στο μήνα -οι Ιταλοί προεξοφλούν ότι θα γίνει best seller- είναι κινήσεις που ερμηνεύονται ως «αντιπαράθεση μέχρι τέλους» από τον Φατζιόλι.
Το Associated Press έγραψε ότι στο βιβλίο του με τίτλο «Μόνο η αλήθεια, η ζωή μου δίπλα στον Πάπα Βενέδικτο», ο Γκένσβαϊν υπόσχεται να αποκαλύψει «κατάφωρες συκοφαντίες», «σκοτεινούς ελιγμούς», μυστήρια και σκάνδαλα.
Για τον Ντέιβιντ Γκίμπσον, διευθυντή του Κέντρου Θρησκείας και Πολιτισμού στο πανεπιστήμιο Fordham της Ν. Υόρκης, «το βιβλίο του Γκένσβαϊν θα είναι ένα “μανιφέστο” για τους συντηρητικούς υποστηρικτές του Βενέδικτου». Πρόσθεσε μάλιστα: «Ο Γκένσβαϊν φτιάχνει το δικό του brand name».
Στην καρδιά του «σχίσματος» με τους συντηρητικούς, όμως, «κρύβεται» η επιλογή του επόμενου Πάπα, μετά τον Φραγκίσκο. Οι δύο πτέρυγες, συντηρητικοί και εκσυγχρονιστές, ήδη παίρνουν θέση για τη μάχη των μελλοντικών ισορροπιών της Καθολικής Εκκλησίας.
Βιογραφικό
Γεννήθηκε το 1956 στη Βάδη – Βυρτεμβέργη της Γερμανίας και είναι γιος σιδερά. Χειροτονήθηκε ιερέας το 1984 και μετακόμισε στη Ρώμη το 1993. Είναι διδάκτωρ Κανονικού Δικαίου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, με σπουδές στο πανεπιστήμιο Ludwig Maximilian του Μονάχου. Στάθηκε δίπλα στον Πάπα Βενέδικτο για τρεις δεκαετίες. Αρχικά ως υπάλληλος για τον τότε καρδινάλιο και από το 2005, όταν εξελέγη Πάπας, ως προσωπικός του γραμματέας. Στις 28 Φεβρουαρίου 2013, όταν ο Βενέδικτος παραιτήθηκε, ο Γκένσβαϊν έκλαιγε δημοσίως. Μιλά και γράφει άπταιστα ιταλικά, ισπανικά, γερμανικά και λατινικά.
