Την εθελοντική μεταφορά άλλων 5.000 αιτούντων άσυλο στις χώρες προέλευσής τους, με χρηματοδότηση του προγράμματος από την Ευρωπαϊκή Ενωση, συμφώνησαν το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Πρόκειται, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, για ένα βήμα αποσυμφόρησης των νησιών, που σε συνδυασμό με την προαναγγελθείσα μεταφορά άλλων 10.000 ατόμων στην ενδοχώρα αποτελεί ουσιαστικό παράγοντα αποσυμφόρησης. Το θέμα αυτό συζητήθηκε και στη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με την επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης Ylva Johansson.
Eτσι δίνεται η ευκαιρία μόνο για ένα μήνα σε όσους μετανάστες βρίσκονται στις δομές στα νησιά και έφτασαν στη χώρα πριν από την 1η Ιανουαρίου 2020 να υποβάλουν αίτημα εθελούσιας επιστροφής λαμβάνοντας βοήθημα ύψους 2.000 ευρώ. Οι επιστροφές θα γίνουν σε συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης και τη Frontex.
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι η Ελλάδα και η Ευρώπη αντιμετωπίζουν ασύμμετρη απειλή στα θαλάσσια και τα χερσαία σύνορα, με την εργαλειοποίηση από την Τουρκία κατατρεγμένων ανθρώπων σαν γεωπολιτικά πιόνια. Σημείωσε επίσης ότι πρέπει να γίνει κατανοητό διεθνώς ότι οι εξελίξεις αυτές δεν συνιστούν μεταναστευτικό/προσφυγικό πρόβλημα, αλλά ζήτημα εθνικής ασφάλειας.
Ζήτησε από την Ευρωπαία επίτροπο στον νέο Κανονισμό της Ε.Ε. για τη Μετανάστευση και το Ασυλο να προβλέπεται αναλογικός καταμερισμός των προσφυγικών ροών από τις χώρες πρώτης υποδοχής στα λοιπά κράτη-μέλη. Υπήρξε δε συναντίληψη για το γεγονός ότι οι σημερινές ροές δεν έχουν σχέση με εκείνες του 2015, καθώς πλέον η μεγάλη πλειονότητα των ανθρώπων αυτών δεν έχουν προσφυγικό προφίλ.
Παράλληλα, διαπιστώθηκε η ανάγκη αύξησης των επιστροφών. Ο πρωθυπουργός εξέφρασε την ικανοποίησή του για την αλληλεγγύη των κρατών-μελών και των θεσμών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και στάθηκε ιδιαίτερα στην ανταπόκριση για φιλοξενία και μετεγκατάσταση των ασυνόδευτων ανηλίκων.
