- Της Νικολέττας Μπούκα
Με «εντέλλεστε» καλύπτονται τα κενά που υπάρχουν σε κρίσιμες ειδικότητες στις εφημερίες των δημόσιων νοσοκομείων της Βόρειας Ελλάδας. Όπως καταγγέλλει στην εφημερίδα «Θεσσαλονίκη» η Ένωση Νοσοκομειακών Ιατρών Θεσσαλονίκης (ΕΝΙΘ), αναισθησιολόγοι και παθολόγοι από την Θεσσαλονίκη υποχρεούνται να καλύπτουν τις ανάγκες σε νοσοκομεία της Δράμας, της Καστοριάς, των Γρεβενών, του Κιλκίς και άλλων πόλεων, διανύοντας πολλά χιλιόμετρα και δουλεύοντας με εξουθενωτικά ωράρια και κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα αναισθησιολόγου του «Γ. Γεννηματάς» που μία μέρα μετά την εφημερία στο νοσοκομείο, υποχρεώθηκε να μεταβεί με υπηρεσιακό αυτοκίνητο στην Καστοριά για να καλύψει τις ανάγκες της εφημερίας του νοσοκομείου της πόλης. Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της εφημερίας, δηλαδή την επόμενη μέρα, έπρεπε να επιστρέψει στην Θεσσαλονίκη και να εργαστεί στην κανονική βάρδια της στο «Γ. Γεννηματάς» και το ίδιο απόγευμα να κάνει και απογευματινό χειρουργείο στο νοσοκομείο.
Σύμφωνα με την ΕΝΙΘ, τις περισσότερες φορές οι γιατροί μετακινούνται με τα προσωπικά τους αυτοκίνητα πληρώνοντας από την τσέπη τους τη βενζίνη, αφού η πολιτεία καλύπτει μόνο τη μετακίνηση με τα λεωφορεία του ΚΤΕΛ, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται και τα υπηρεσιακά οχήματα των νοσοκομείων με αποτέλεσμα πολλές χαμένες εργατοώρες.
«Αυτό το φαινόμενο με τις μετακινήσεις είχε ξεκινήσει δήθεν για έκτακτες ανάγκες, οι οποίες όμως έχουν γίνει τόσο μόνιμες, που έχει πια παγιωθεί. Αφορά κυρίως ειδικότητες αναισθησιολόγων και παθολόγων που χωρίς αυτές δεν υπάρχει νοσοκομείο. Συνήθως οι γιατροί από την Θεσσαλονίκη κάνουν περιοδεία σε όλη την Βόρεια Ελλάδα με τους αναισθησιολόγους να πηγαίνουν κυρίως στα νοσοκομεία της Δράμας, αλλά και της Καστοριάς και τους παθολόγους να μετακινούνται στα νοσοκομεία των Γρεβενών, της Φλώρινας, της Δράμας, του Κιλκίς και των Γιαννιτσών», δηλώνει στην «Θεσσαλονίκη» ο πρόεδρος της Ένωσης Νοσοκομειακών Ιατρών Θεσσαλονίκης, Χρήστος Καραχρήστος.
Κλινικές με γιατρούς… κομάντο
Σύμφωνα με τον ίδιο, σχεδόν σε όλα τα νοσοκομεία της περιφέρειας οι παθολογικές κλινικές και τα τμήματα αναισθησιολογίας είναι υποστελεχωμένα και για αυτό γίνονται μετακινήσεις παθολόγων και αναισθησιολόγων από τα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης, αλλά και από τα κέντρα υγείας και τις ΤΟΜΥ.
«Είναι κλινικές και τμήματα κρίσιμα για τη λειτουργία ενός νοσοκομείου που όμως λειτουργούν με γιατρούς… κομάντο. Δηλαδή ένας γιατρός, διαφορετικός μάλιστα κάθε φορά, “πέφτει με το αλεξίπτωτο” κάθε μέρα, σαν κομάντο και καλείται να καλύψει τις ανάγκες σε ένα τμήμα το οποίο δεν γνωρίζει, με προσωπικό με το οποίο δεν έχει συνεργαστεί ποτέ, με ασθενείς που δεν τους γνωρίζει και μέχρι να τους μάθει, έχει ολοκληρωθεί σχεδόν το σύνολο της εφημερίας, άρα δεν είναι ότι καλύπτει και κάποια πραγματική ανάγκη. Ίσα ίσα είναι μια άσπρη μπλούζα που πρέπει να υπάρχει και μετακυλίονται σε αυτόν οι ευθύνες για τις υποβαθμισμένες υπηρεσίες υγείας που παρέχονται. Μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις ο γιατρός δεν ξέρει καν πού βρίσκεται το νοσοκομείο και πηγαίνει να αναλάβει υπηρεσία χρησιμοποιώντας το google maps», επισημαίνει ο κ. Καραχρήστος.
Η επικινδυνότητα
Οι δυσκολίες και οι κίνδυνοι είναι πολλοί. Όπως εξηγεί ο πρόεδρος της ΕΝΙΘ, «οι γιατροί αφήνουν τις οικογένειές τους, οδηγούν χιλιόμετρα για να φτάσουν στον προορισμό τους και ύστερα από μια δύσκολη εφημερία με έντονο άγχος και πολλή πίεση, επιστρέφουν πάλι στο σπίτι τους με την κούραση να χτυπάει κόκκινο και συχνά να προκαλούνται και ατυχήματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το τροχαίο ατύχημα στις Σέρρες που είχε γιατρός που επέστρεφε από 24ωρη εφημερία και εξαιτίας της κούρασης την πήρε ο ύπνος στο τιμόνι.
«Σου προκαλεί μεγάλο άγχος ότι αναλαμβάνεις ένα τμήμα το οποίο δεν γνωρίζεις. Υπάρχουν βαριά περιστατικά που δεν έχουν τις υπηρεσίες υγείας που θα έπρεπε, δεν έχουν σταθερό θεράποντα γιατρό που θα μπορεί να ελέγχει την κατάσταση της υγείας τους, αλλά από εφημερεύοντα σε εφημερεύοντα παραδίδεται μια βόμβα και έχεις άγχος αν θα σκάσει κάποια στην εφημερία σου ή αν θα κυλήσει ομαλά η κατάσταση και δεν θα έχεις κάποια έκπληξη. Οι γιατροί λειτουργούμε ως ομάδα, συζητιούνται τα περιστατικά και η αντιμετώπισή τους δεν είναι μια απόφαση ενός ή της στιγμής», εξηγεί ο κ. Καραχρήστος και προσθέτει ότι «είναι πολύ σύνθετο το ζήτημα. Το μόνο που έρχεται να λύσει είναι να αποσύρουν τις ευθύνες από την ίδια την πολιτεία ότι θα μείνει ένας ολόκληρος νομός χωρίς παθολόγο και να βάζουν έναν γιατρό, μια άσπρη μπλούζα, που δεν γνωρίζει καν την περιοχή, το νοσοκομείο, τους ασθενείς, να εφημερεύει εκεί».
Με «εντέλλεστε» και τριμηνιαία προγράμματα
Όπως εξηγεί ο κ. Καραχρήστος, στο «εντέλλεστε», οι γιατροί δεν μπορούν να αρνηθούν. Αλλά οι Υγειονομικές Περιφέρειες για να ξεφύγουν από αυτό, διότι πόσα εντέλλεστε να βγάλουν, βρήκαν άλλον τρόπο με την έκδοση τριμηνιαίου προγράμματος κάλυψης των κενών.
«Δηλαδή κάθε τρεις μήνες βγάζουν οι ΥΠΕ πού υπάρχουν κενά στην περιφέρεια και καλούν τμήματα των νοσοκομείων της Θεσσαλονίκης, τα οποία δεν είναι πλήρως στελεχωμένα, αλλά μπορούν και βγάζουν το πρόγραμμά τους, να αναλάβουν την ευθύνη να καλύψουν και κάποιες ημέρες εφημεριών στα τμήματα της περιφέρειας που είναι πλήρως υποστελεχωμένα. Για παράδειγμα, καλούν την παθολογική κλινική του ΑΧΕΠΑ να καλύψει 4 εφημερίες συγκεκριμένων ημερών στην παθολογική κλινική της Δράμας. Δεν σου λένε, όμως, “εντέλλεστε”, ούτε ποιος γιατρός θα πάει. Αλλά είναι σαν να σου λένε πήγαινε, αποφασίστε μεταξύ σας ποιος θα πάει, ρίξτε κλήρο», εξηγεί ο κ. Καραχρήστος και συμπληρώνει ότι «αν δεν πάει κάποιος, μπορούν με αυτόν τον τρόπο να μετακυλήσουν τις ευθύνες στους διευθυντές των κλινικών. Οπότε υπάρχει μια διαδικασία να μας υποχρεώσουν να πάμε και πολλοί συνάδελφοι αναγκάζονται και πηγαίνουν. Φυσικά, σύμφωνα με τη νομοθεσία, είναι παράνομο αυτό που γίνεται, διότι δεν μπορούν να σε καλούν να δουλεύεις πάνω από 48 ώρες την εβδομάδα χωρίς τη δική σου συναίνεση».
Στο 30% οι κενές οργανικές θέσεις
Όπως αναφέρει ο κ. Καραχρήστος, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία στην Θεσσαλονίκη οι κενές οργανικές θέσεις γιατρών όλων των ειδικοτήτων αγγίζουν το 30%. Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως σε αναισθησιολόγους και παθολόγους, διότι είναι ειδικότητες επίπονες και απαιτητικές, χωρίς πολλά κίνητρα, οπότε δεν επιλέγονται και από τους γιατρούς.
«Το κλίμα με τους αναισθησιολόγους έχει κάπως αναστραφεί, καθώς έχει προβλεφθεί επίδομα 400 ευρώ και υπάρχει κάλυψη από ειδικευόμενους, αλλά το πρόβλημα συνεχίζει να είναι μεγάλο. Το κυριότερο είναι ότι δεν υπάρχουν καν προκηρύξεις για να καλυφθούν οι θέσεις. Ακόμη και που έχουμε ειδικευόμενους, εάν δεν έχουμε μαζικές προκηρύξεις και προσλήψεις, δεν γίνεται κάτι», δηλώνει ο πρόεδρος της ΕΝΙΘ.
Αναφερόμενος στους μισθούς, επισημαίνει ότι είναι πολύ χαμηλοί, καθώς ένας γιατρός του ΕΣΥ αμείβεται με μόλις 1.300 ευρώ μηνιαίως, ενώ η αμοιβή για τις εκτός πόλης εφημερίες κυμαίνεται από 100-140 ευρώ, ανάλογα με τον βαθμό και την ημέρα, Κυριακή και αργία. Για έναν ειδικευόμενο η εφημερία τις καθημερινές πληρώνεται με 5 ευρώ την ώρα και φτάνει τα 8 ευρώ για τον διευθυντή, δηλαδή λιγότερο και από το ωρομίσθιο του πρωινού ωραρίου.
«Η λύση είναι να γίνει διπλασιασμός προσωπικού με προσλήψεις και διπλασιασμός απολαβών με αυξήσεις στο βασικό μισθό, αποκατάσταση 13ου και 14ου μισθού και επιδόματα», τονίζει ο κ. Καραχρήστος.
Υπουργείο Υγείας: Προβλήματα υπήρχαν και θα υπάρχουν…
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Υγείας, οι περισσότερες μετακινήσεις των γιατρών γίνονται με υπηρεσιακά αυτοκίνητα, χωρίς καν να είναι υποχρέωση των ΥΠΕ να το κάνουν. Προβλήματα πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν, αλλά είναι περιορισμένης έκτασης, σε συγκεκριμένες ειδικότητες και για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, όταν υπάρχει πρόβλημα, οι ΥΠΕ προσπαθούν όλα τα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης κυκλικά να καλύπτουν τα κενά εκτός νομού, χωρίς να είναι πάντα ούτε το ίδιο νοσοκομείο ούτε ο ίδιος γιατρός που επιβαρύνονται. Για αυτό το λόγο βγαίνουν προγράμματα στο δίμηνο, στο τρίμηνο ή στο τετράμηνο. Καμία διοίκηση δεν έχει κανέναν λόγο να δυσαρεστεί και να δημιουργεί προβλήματα. Οφείλει όμως να διαχειριστεί με δίκαιο τρόπο το πρόβλημα με όποιον γιατρό διαθέτει είτε από τα νοσοκομεία, είτε από τα κέντρα υγείας είτε από τις ΤΟΜΥ.
Πήραν αύξηση…
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, οι γιατροί είναι ο μοναδικός κλάδος που πήρε αύξηση και στο βασικό μισθό και στις εφημερίες, ενώ στους αναισθησιολόγους θεσπίστηκε και επίδομα 400 ευρώ. Στα όρια των δυνατοτήτων της χώρας, είναι οι μόνοι που λαμβάνουν κάτι επιπλέον, όχι πολλά, αλλά έστω κάτι, συγκριτικά με άλλους κλάδους που δεν παίρνουν τίποτα.
Όσον αφορά την προκήρυξη των κενών θέσεων, από το 2019 μέχρι σήμερα έχουν προκηρυχθεί πολλές φορές θέσεις παιδιάτρων, αναισθησιολόγων και παθολόγων, αλλά βγαίνουν άγονες, όπως για παράδειγμα σε Δράμα, Σέρρες, Ξάνθη. Στην αναισθησιολογία είναι λίγο καλύτερα τα πράγματα γιατί υπάρχουν ειδικευόμενοι. Μάλιστα, μόλις πριν λίγες ημέρες η ηγεσία του υπουργείου Υγείας υπέγραψε απόφαση για την προκήρυξη 530 θέσεων ειδικευμένων ιατρών διαφόρων βαθμών και ειδικοτήτων, εκ των οποίων οι 476 αφορούν σε νοσοκομεία της περιφέρειας με έμφαση στην ενίσχυση των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας και των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών.
