Μία (όχι και τόσο) παλιά ιστορία που στην Ελλάδα είχε θαφτεί, φαίνεται ότι θα απασχολήσει την επικαιρότητα το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Πρόκειται για το ναρκοπλοίο Blume, που πιάστηκε από τις Ισπανικές αρχές με την εξωφρενική ποσότητα των 4,5 τόνων κοκαΐνης.
Για κάποιον «αδιευκρίνιστο» λόγο, οι Ισπανοί δεν πείστηκαν από το αφήγημα των ελληνικών αρχών – τι περίεργο!- και τις τελευταίες ημέρες υπάρχει επικοινωνία για παροχή δικαστικής συνδρομής. Εάν κάποιοι για τους δικούς τους λόγους θα ήθελα να μπαζώσουν την συγκεκριμένη υπόθεση, καλά θα κάνουν να το ξανασκεφτούν, διότι ο διεθνής διασυρμός της χώρας από τις ενέργειες της ευρωπαΐκής εισαγγελίας, έχει επιβαρύνει εξαιρετικά την κατάσταση και κάθε απόπειρα κωλυσιεργίας, ενδέχεται να θεωρηθεί ως συνενοχή.
Το «ορφανό» Φορτηγό Πλοίο “Blume”
Στην περιοχή του Ειρηνικού Ωκεανού, συγκεκριμένα στα Νησιά Μάρσαλ που βρίσκονται ανάμεσα στη Χαβάη και την Παπούα Νέα Γουινέα, εντοπίστηκαν τα στοιχεία σύστασης δύο εταιρειών που συνδέονται με το φορτηγό πλοίο «Blume». Η πρώτη εταιρεία, Rentoor Chartering Ltd, κατέχει την ιδιοκτησία του πλοίου, ενώ η δεύτερη, Dignatio Corp, αναλαμβάνει τη διαχείρισή του. Το πλοίο αυτό, που φέρει σημαία Τόγκο, εντοπίστηκε από την ειδική μονάδα της ισπανικής ακτοφυλακής στα ανοιχτά της Τενερίφης στις 18 Ιανουαρίου, μεταφέροντας 4,5 τόνους κοκαΐνη.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα έγγραφα, η ιδιοκτήτρια εταιρεία ιδρύθηκε την 1η Σεπτεμβρίου 2021, ενώ η διαχειρίστρια εταιρεία ιδρύθηκε αργότερα, στις 9 Δεκεμβρίου 2021. Αξιοσημείωτο είναι ότι και οι δύο εταιρείες καταχωρήθηκαν ως απλές Corporate εταιρείες και όχι ως συνήθεις Maritime εταιρείες, γεγονός που εξηγεί γιατί δεν υπάγονται στα προνόμια των ναυτιλιακών εταιρειών του ελληνικού νόμου 89/1967.
Το Σύστημα των Εξωχώριων Εταιρειών
Στην πρωτεύουσα Majuro της ατόλης, η δημιουργία τέτοιων εταιρειών γίνεται με εξαιρετική ταχύτητα και διακριτικότητα. Το μετοχικό κεφάλαιο μπορεί να είναι μόλις 1 δολάριο ΗΠΑ για μία εταιρεία Ltd, με την προϋπόθεση ότι οι δραστηριότητές της θα πραγματοποιούνται εκτός της χώρας. Το φορολογικό καθεστώς είναι εξαιρετικά ευνοϊκό με μηδενικό εταιρικό φόρο, ενώ δεν υπάρχουν περιορισμοί συναλλάγματος. Με τον διορισμό μόνο ενός τοπικού εκπροσώπου-γραμματέα, οι πραγματικοί ιδιοκτήτες μπορούν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, καθώς η αποκάλυψη των στοιχείων τους δεν είναι υποχρεωτική.
Ο φορέας που διαχειρίζεται αυτές τις εταιρείες είναι η International Registries, Inc. (IRI), με κεντρικά γραφεία στη Βιρτζίνια των ΗΠΑ και παρουσία σε 28 χώρες. Η IRI συνδέεται κυρίως με ναυτιλιακές δραστηριότητες μέσω του τοπικού γραφείου «The Trust Company» στην ατόλη Majuro-Ajeltake. Παρά τους οικονομικούς και εθνικούς δεσμούς με τις ΗΠΑ, τα Νησιά Μάρσαλ διατηρούν την ανεξαρτησία τους και συμμετέχουν στα Ηνωμένα Έθνη και σε διεθνείς οργανισμούς, εκτός από τον ΟΟΣΑ.
Η Ελληνική Σύνδεση και ο άφαντος χρηματοδότης
Στις διεθνείς βάσεις δεδομένων ναυτιλίας, η έδρα και των δύο εταιρειών αναφέρεται στην Ελλάδα, συγκεκριμένα στην οδό Φίλωνος 129 κοντά στο λιμάνι του Πειραιά. Στην ίδια διεύθυνση βρίσκεται επίσης η έδρα της ελληνικής Dignatio Corp., μιας μονοπρόσωπης ΙΚΕ που ιδρύθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2022. Το αντικείμενο της εταιρείας περιλαμβάνει υπηρεσίες ναυλομεσιτείας, εμπορομεσιτείας και υποστηρικτικές υπηρεσίες μεταφορών.
Καθώς διευκρινίζεται η ιδιοκτησιακή δομή του “Blume”, τα βασικά ερωτήματα στρέφονται πλέον στην πηγή χρηματοδότησης για την αγορά των 4,5 τόνων κοκαΐνης, την ταυτότητα του τελικού παραλήπτη και τη σχέση του με τις εταιρείες. Επίσης, εξετάζονται ο τρόπος και ο χρόνος φόρτωσης των ναρκωτικών στο πλοίο, καθώς και η ανάλυση της συμπεριφοράς του πλοίου για τον εντοπισμό του χρονικού σημείου που άρχισε η ύποπτη δραστηριότητα.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη «κάρφωσε» το ναρκοπλοίο
Μετά τον εντοπισμό της κοκαΐνης στο “Blume”, η πλατφόρμα “Maritime AI” της εταιρείας Windward, που χρησιμοποιεί τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης για την έγκαιρη αναγνώριση αλλαγών στα επίπεδα κινδύνου των εμπορικών πλοίων, δημοσίευσε ανακοίνωση στις 24 Ιανουαρίου. Η εταιρεία υποστήριξε ότι η ανεύρεση της μεγάλης ποσότητας ναρκωτικών δεν θα έπρεπε να προκαλεί έκπληξη, επικαλούμενη εντυπωσιακή τεχνολογία και αναλύσεις.
Η εξέταση του ιστορικού του σκάφους αποκαλύπτει σημαντικά διδάγματα για τις λιμενικές αρχές, τις δημόσιες υπηρεσίες και τις υπηρεσίες άμυνας και πληροφοριών για τον προληπτικό εντοπισμό μελλοντικών απειλών.
Ενώ οι αρμόδιες αρχές θεώρησαν ύποπτο το πλοίο λόγω του δυσανάλογου φορτίου που μετέφερε, η πλατφόρμα “Maritime AI” ισχυρίζεται ότι τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης είχαν χαρακτηρίσει το πλοίο ως “υψηλού κινδύνου” για πιθανή λαθρεμπορία εβδομάδες πριν από τη σύλληψη. Αυτό βασίστηκε στην ασυνήθιστη συμπεριφορά του πλοίου και τη συμμετοχή του σε παραπλανητικές ναυτιλιακές πρακτικές.
Μεταξύ των παραγόντων που προκάλεσαν υποψίες περιλαμβάνονται:
– Η σημαία Τόγκο που συμπεριλαμβάνεται σε μαύρη λίστα
– Οκτώ αλλαγές ταυτότητας (ονόματα, σημαίες, αναγνωριστικά κλήσης) σε διάστημα εννέα ετών
– Πολλαπλές αλλαγές ιδιοκτησίας
– Επισκέψεις σε νέα λιμάνια
– Ασυνήθιστη περιπλάνηση ή παρατεταμένες αναμονές
– Μη συνήθεις επιχειρηματικές πρακτικές
Η ύποπτη συμπεριφορά του πλοίου δεν είναι πρόσφατη. Τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης είχαν εντοπίσει το πλοίο από τότε που χαρακτηρίστηκε ως υποκείμενο κυρώσεων από την ομάδα εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ στις αρχές του 2015. Οι λόγοι περιλαμβάνουν τη χρήση ψεύτικης σημαίας, συνεργασία με τη Βόρεια Κορέα μέσω της προηγούμενης κινεζικής ιδιοκτήτριας και διαχειρίστριας εταιρείας, και άλλους παράγοντες.
Το πλοίο προκάλεσε εκ νέου την προσοχή το 2022, όταν η πλατφόρμα εντόπισε για πρώτη φορά ένα ταξίδι του στη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα. Το μοντέλο ανάλυσης “Russia Risk” επισήμανε τις επισκέψεις του σε ρωσικά λιμάνια. Το πλοίο λειτουργούσε με διαφορετική ταυτότητα μετά τον χαρακτηρισμό από τον ΟΗΕ, με οκτώ αλλαγές MMSI από το 2014.
Το “Blume” άλλαξε πρόσφατα τη συνήθη περιοχή δραστηριότητάς του από την ανατολική Ασία και την ανατολική Μεσόγειο, κάνοντας για πρώτη φορά ταξίδι στη Νότια Αμερική. Με ασυνήθιστα χρονοδιαγράμματα, επισκέφθηκε πρώτη φορά το λιμάνι της Παραναγκουά στη Βραζιλία στις 19 Οκτωβρίου 2022. Στη συνέχεια, στα μέσα Νοεμβρίου έφτασε στο Σάντος, γνωστό κέντρο διακίνησης ναρκωτικών και σημείο εξόδου από τη Νότια Αμερική, όπου παρέμεινε μέχρι τις 21 Δεκεμβρίου.
Κατά την επιστροφή του προς τη Δυτική Αφρική, το πλοίο πραγματοποίησε πολλές δραστηριότητες χαμηλής ταχύτητας κατά μήκος της διαδρομής, μέχρι να φτάσει στην αποκλειστική οικονομική ζώνη του Μαρόκου στις 15 Ιανουαρίου 2023, όπου συνέχισε τις δραστηριότητες βραδείας ταχύτητας.
Όλες αυτές οι δραστηριότητες, μαζί με τις μακροχρόνιες στάσεις σε λιμάνια, αποτελούν ασυνήθιστη συμπεριφορά για ένα νόμιμο φορτηγό πλοίο που φαίνεται να χάνει έσοδα όταν δεν μεταφέρει φορτία.
Η νηοψία και η αποκάλυψη της κοκαΐνης
Κατά την άφιξή του στη Λαγιούν της Δυτικής Σαχάρας, το πλοίο έκανε αιφνίδια απόκλιση πορείας προς τα δυτικά, προτού “εξαφανιστεί” από τα ραντάρ (απενεργοποιώντας τον πομπό AIS) το μεσημέρι της 18ης Ιανουαρίου. Οι απότομες αλλαγές πορείας είναι ασυνήθιστες για τα φορτηγά πλοία, καθώς συνήθως σχεδιάζουν τα ταξίδια εκ των προτέρων και επιδιώκουν τις πιο οικονομικές διαδρομές.
Το “Blume” αντιμετώπιζε αρχικά προβλήματα συμμόρφωσης με τους κανονισμούς και τελικά εμπλέκτηκε σε λαθρεμπόριο ναρκωτικών. Είχε πάνω από 70 ελλείψεις σε πρόσφατους ελέγχους, ενισχύοντας τη θέση ότι τα πλοία που αγνοούν τις απαιτήσεις ασφαλείας συχνά αδιαφορούν εξίσου για τους κανονισμούς και τους ναυτικούς νόμους.
Δεύτερο Περιστατικό: Το “ORION V”
Έξι ημέρες μετά τον εντοπισμό του “Blume”, στις 24 Ιανουαρίου, το ειδικό σκάφος Fulmar της ισπανικής Ακτοφυλακής εντόπισε επιπλέον 4,5 τόνους κοκαΐνη σε ένα παλιό φορτηγό πλοίο μεταφοράς ζωντανών ζώων στα ανοιχτά των Καναρίων Νήσων. Ο εντοπισμός έγινε μέσω συνεργασίας Ισπανών, Αμερικανών (DEA) και της αστυνομίας του Τόγκο.
Το “ORION V” φέρει σημαία Τόγκο, έχει μήκος 97 μέτρων και ναυπηγήθηκε το 1973. Σήμερα ανήκει στη Sakai Global Inc (με έδρα στη Φλόριντα) με συνδιαχειρίστρια την εταιρεία Safer Management S.A. Το πλοίο είναι γνωστό στην Ελλάδα, καθώς τουλάχιστον μέχρι τον περασμένο Σεπτέμβριο και για τουλάχιστον 15 χρόνια ήταν γνωστό ως “FM SPIRIDON”. Έχει φωτογραφηθεί πολλές φορές στην Ελευσίνα και στον Πειραιά.
Τη σημαία Τόγκο τη φέρει από το 2015, ενώ μεταξύ των προηγούμενων εταιρειών διαχείρισης και ιδιοκτησίας περιλαμβάνονται οι FM Shipping SA, MURR management SA, GMZ Ship Management Co SA, SPIRIDON Shipping CO και άλλες.
Τόσο ως “FM SPIRIDON” όσο και ως “ORION V” βρισκόταν υπό στενή παρακολούθηση από το 2020 ως ύποπτο για διακίνηση μεγάλων φορτίων ναρκωτικών. Είχε ελεγχθεί και ερευνηθεί πολλές φορές χωρίς αποτέλεσμα μέχρι πρόσφατα.
Τα τελευταία χρόνια μετέφερε συστηματικά βοοειδή από τη Λατινική Αμερική σε χώρες της Μέσης Ανατολής. Στο συγκεκριμένο ταξίδι μετέφερε 1.750 βοοειδή από την Αργεντινή με προορισμό τον Λίβανο. Τα ναρκωτικά βρέθηκαν σε δέματα ανάμεσα στις ζωοτροφές. Όταν το “Orion V” εντοπίστηκε σε απόσταση 62 μιλίων από τα Κανάρια, είχε κάνει στάσεις σε λιμάνια 12 χωρών τις προηγούμενες ημέρες.
Οι Ισπανοί συνέλαβαν όλο το πλήρωμα, συνολικά 28 άτομα από διάφορες χώρες, ενώ υπολόγισαν την αξία πώλησης του φορτίου στα 110 εκατομμύρια δολάρια – σημαντικά χαμηλότερη από την προηγούμενη παρτίδα που είχε εκτιμηθεί στα 180 εκατομμύρια δολάρια.
Το ιστορικό της υπόθεσης από το εξαιρετικό άρθρο του Γιάννη Μπαζαίου, στην Εφημερίδα των Συντακτών
