Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής: Κενές θέσεις σε κορυφαία ΑΕΙ – Αριθμοί που προβληματίζουν

Ανησυχητικές διαπιστώσεις προκύπτουν από την ανακοίνωση των Ελάχιστων Βάσεων Εισαγωγής, καθώς για ακόμη μια χρονιά καταγράφονται κενές θέσεις σε ΑΕΙ και μάλιστα σε κορυφαία τμήματα της χώρας. Το φαινόμενο επεκτείνεται πέρα από τα γεωγραφικά όρια της περιφέρειας, πλήττοντας και ιδρύματα με υψηλό κύρος και άμεση σύνδεση με την αγορά εργασίας, όπως τμήματα Μηχανικών, Πληροφορικής και Τουρισμού σε μεγάλες πόλεις.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας, από τις συνολικά 62.618 προσφερόμενες θέσεις για τους υποψηφίους των Γενικών Λυκείων, έμειναν κενές οι 10.636, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 16,9%. Ενδεικτικά και μόνο, πέντε τμήματα συγκεντρώνουν 985 κενές θέσεις, επιβεβαιώνοντας τη μαζικότητα του φαινομένου.

Τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα:

• 282 κενές θέσεις στο Τμήμα Διοίκησης Τουρισμού στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (Αιγάλεω)
• 103 αδιάθετες θέσεις στο Μαθηματικό του ΕΚΠΑ, στην Αθήνα
• 361 κενές θέσεις στη Σχολή Μηχανικών της ΑΕΝ, παρότι συνδέεται με υψηλή επαγγελματική απορρόφηση και καλές απολαβές
• Στο Τμήμα Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής στα Ιωάννινα, καλύφθηκαν μόνο 63 από τις 211 θέσεις
• Στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών στο Αιγάλεω, μόλις 60 από τις 151 θέσεις καλύφθηκαν.

Τι κρύβεται πίσω από το φαινόμενο – Ο αντίκτυπος της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής

Η Ολυμπία Χαϊδεμενάκη, σύμβουλος Σταδιοδρομίας και επιστημονική συνεργάτης του Εργαστηρίου Συμβουλευτικής Επιστήμης και Επαγγελματικής Σταδιοδρομίας του ΕΚΠΑ, εξηγεί πως το φαινόμενο των κενών θέσεων δεν αφορά αποκλειστικά στις απομακρυσμένες περιοχές ή τα χαμηλής ζήτησης τμήματα.

«Δεν είναι ότι οι νέοι δεν ενδιαφέρονται για τις νέες τεχνολογίες ή τη βιομηχανία του τουρισμού», υπογραμμίζει και συνεχίζει: «Είναι ότι βλέπουν κόπωση, χαμηλές απολαβές, αβεβαιότητα. Ακόμη και εκεί που η επαγγελματική απορρόφηση είναι (θεωρητικά) εξασφαλισμένη, η καθημερινότητα του επαγγέλματος αποθαρρύνει».

Η ίδια αναφέρει ότι η απροθυμία των νέων να επιλέξουν συγκεκριμένα τμήματα σχετίζεται άμεσα με το νόημα που δίνουν οι ίδιοι στις σπουδές τους. «Οι μαθητές σήμερα δεν θα δηλώσουν απλώς “κάτι” για να μπουν κάπου. Αν δεν τους εμπνέει το αντικείμενο, αν δεν βλέπουν νόημα, αν το πρόγραμμα σπουδών μοιάζει ξεπερασμένο, απλώς το προσπερνούν», επισημαίνει.

Η αναντιστοιχία μεταξύ προσφερόμενων θέσεων και πραγματικής ζήτησης είναι επίσης καίριο ζήτημα. «Όταν ένα τμήμα προσφέρει 500 θέσεις και καλύπτονται οι μισές, τότε ίσως απλώς δεν χρειάζονται τόσες. Ή, πιο πιθανό, δεν έχει παρουσιαστεί με σαφήνεια και ειλικρίνεια η αξία αυτού του τμήματος στους υποψηφίους», σημειώνει.

Τέλος, η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ) λειτουργεί, κατά την ίδια, ως επιπλέον φραγμός.
«Θεσπίστηκε με στόχο να διασφαλίσει ένα ελάχιστο ακαδημαϊκό επίπεδο των εισακτέων. Ωστόσο, στην πράξη, λειτουργεί συχνά ως “κόφτης” που τιμωρεί οριζόντια τμήματα και υποψηφίους, ανεξαρτήτως του αν τα ίδια τα πανεπιστήμια προσφέρουν ποιοτικές σπουδές ή έχουν δυνατότητες επαγγελματικής απορρόφησης», καταλήγει η σύμβουλος Σταδιοδρομίας και επιστημονική συνεργάτης του Εργαστηρίου Συμβουλευτικής Επιστήμης και Επαγγελματικής Σταδιοδρομίας του ΕΚΠΑ.

Ερωτήματα και προοπτικές

Το ζήτημα που προκύπτει είναι σύνθετο και απαιτεί αναστοχασμό σε πολλαπλά επίπεδα:

• Πώς θα μπορούσαν τα πανεπιστήμια να επικοινωνούν πιο αποτελεσματικά την αξία των προγραμμάτων τους;
• Χρειάζεται αναδιαμόρφωση του χάρτη των ΑΕΙ και των προσφερόμενων θέσεων;
• Είναι αναγκαίο να αναθεωρηθεί η εφαρμογή της ΕΒΕ ώστε να μην λειτουργεί ως οριζόντιο φίλτρο;

Τα παραπάνω ερωτήματα δεν μπορούν να απαντηθούν άμεσα, αλλά σίγουρα απαιτούν διαβούλευση ανάμεσα σε πολιτεία, ακαδημαϊκή κοινότητα, γονείς και μαθητές.

Χρήσιμες πληροφορίες για υποψηφίους και γονείς

Αναλυτικά Στοιχεία και Πληροφορίες για Βάσεις 2025:

• Υπουργείο Παιδείας – Βάσεις 2025 & Πίνακες Εισακτέων
  https://www.minedu.gov.gr/news/57281-27-07-24-anakoinosi-vaseon-eisagogis-2025
• ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ 2025 – Ειδική Πλατφόρμα για Μόρια & Επιλογές
  https://results.it.minedu.gov.gr/

Οδηγός Σπουδών και Επαγγελμάτων:

• Οδηγός Επαγγελμάτων του ΕΚΠΑ
  https://www.career.uoa.gr/epaggelmatikos-prosanatolismos/odigos-epaggelmaton/
• Πληροφορίες για τα Τμήματα των ΑΕΙ – Μηχανογραφικό
  https://sep4u.gr/45509/michanografiko-2025-me-vaseis-kai-eve-2024/

Υποστήριξη σε Θέματα Σταδιοδρομίας και Συμβουλευτικής:

• ΕΟΠΠΕΠ – Επαγγελματικός Προσανατολισμός
  https://www.eoppep.gr/index.php/el/sdr-for-citizens/sdr-newgen
• Κέντρα Συμβουλευτικής & Προσανατολισμού (ΚΕΣΥ)
  https://futuregeneration.gr/kesyp/

Εναλλακτικές για Υποψήφιους που Δεν Πέρασαν:

• Μετεγγραφές Φοιτητών – Οδηγίες και Προϋποθέσεις
  https://transfer.it.minedu.gov.gr/
• Δημόσια ΙΕΚ – Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Αιτήσεων
  https://diek.it.minedu.gov.gr/

Η κατανόηση των τάσεων στην Ανώτατη Εκπαίδευση είναι απαραίτητη για ορθές και ενημερωμένες αποφάσεις. Ως εκ τούτου, οι υποψήφιοι καλούνται να διερευνήσουν σε βάθος τις επιλογές τους, να αξιολογήσουν τις επαγγελματικές προοπτικές και –πάνω απ’ όλα– να επιλέξουν σπουδές που τους εμπνέουν και τους αντιπροσωπεύουν.