Ο Αλί Γεσιλντάγ αντιμέτωπος με έκδοση στην Τουρκία – Η κυβέρνηση κάνει δώρο στον Ερντογάν παραβιάζοντας το διεθνές δίκαιο

Ο Αλί Γεσιλντάγ, πρώην στενός συνεργάτης του τουρκικού προεδρικού περιβάλλοντος και σήμερα μάρτυρας-κλειδί σε σοβαρές καταγγελίες για διαφθορά δισεκατομμυρίων δολαρίων που αφορούν τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον στενό του κύκλο, βρίσκεται ένα βήμα πριν από την έκδοσή του από την Ελλάδα στην Τουρκία.

Η υπόθεση έχει προκαλέσει έντονη διεθνή ανησυχία, καθώς υπάρχουν σοβαροί φόβοι ότι, εάν επιστρέψει, θα υποστεί βασανιστήρια, αυθαίρετη κράτηση και στέρηση δίκαιης δίκης.

Στις 17 Ιουλίου 2025, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) ενημέρωσε επισήμως την ελληνική κυβέρνηση ότι θα εξετάσει την υπόθεση, επικαλούμενο το Άρθρο 3 (απαγόρευση βασανιστηρίων), το Άρθρο 5.1 (προστασία από αυθαίρετη κράτηση) και το Άρθρο 6.1 (δικαίωμα σε δίκαιη δίκη) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης.

Το Δικαστήριο ζήτησε από την Αθήνα να απαντήσει αν ο Γεσιλντάγ κινδυνεύει πραγματικά σε περίπτωση έκδοσης, αν οι ελληνικές αρχές αξιολόγησαν πλήρως τα στοιχεία που αποδεικνύουν αυτόν τον κίνδυνο και αν οι τουρκικές «διπλωματικές διαβεβαιώσεις» επαρκούν για την προστασία των δικαιωμάτων του.

Από την εσωτερική αυλή του Ερντογάν στις καταγγελίες-βόμβα

Ο Γεσιλντάγ δεν είναι ένας απλός κατηγορούμενος. Οι αδελφοί του, Χασάν και Ζεκί Γεσιλντάγ, υπήρξαν για δεκαετίες στενοί συνεργάτες και επιχειρηματικοί συνέταιροι του Ερντογάν. Τον Μάιο του 2023, λίγες εβδομάδες πριν τις τουρκικές προεδρικές εκλογές, ο Γεσιλντάγ δημοσίευσε σειρά αποκαλυπτικών βίντεο στο YouTube, στα οποία υποστήριξε ότι ο Ερντογάν είχε προσωπικά λάβει μίζα 1 δισ. δολαρίων σε στημένο διαγωνισμό για το αεροδρόμιο της Αττάλειας το 2007.

Σύμφωνα με τις καταγγελίες του, αυτό ήταν μόνο ένα από τα πολλά περιστατικά με τα οποία ο Τούρκος πρόεδρος και οι συνεργάτες του συσσώρευσαν αμύθητο πλούτο, ενδεχομένως εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια, κατά τη διάρκεια της 20ετούς εξουσίας του. Τα βίντεο αυτά, αν επιβεβαιωθούν, θα μπορούσαν να έχουν τεράστιες πολιτικές και νομικές συνέπειες.

Καταδίκη, αποφυλάκιση και ανατροπή στην υπόθεση Γεσιλντάγ

Το 2018, ο Γεσιλντάγ καταδικάστηκε για ληστεία που φέρεται να διέπραξε το 2001, αλλά αποφυλακίστηκε με αναστολή. Το 2022, λίγο μετά τη δημόσια διαφοροποίησή του από τον Ερντογάν, η άδεια αποφυλάκισής του ανακλήθηκε και εκδόθηκε νέο ένταλμα σύλληψης.

Ακολούθησε η φυγή του στην Ελλάδα και η κράτησή του από τις ελληνικές αρχές τον Νοέμβριο του 2023. Η Τουρκία κατέθεσε αμέσως επίσημο αίτημα έκδοσης, συνοδευόμενο από διαβεβαιώσεις ότι θα τύχει «ανθρώπινης μεταχείρισης».

Το ελληνικό πράσινο φως για την έκδοση

Παρά τις διεθνείς αντιδράσεις και το βάρος των καταγγελιών, η ελληνική Δικαιοσύνη ενέκρινε την έκδοσή του, με την τελική απόφαση να υπογράφεται στις 6 Μαρτίου 2024 από τον υφυπουργό Δικαιοσύνης. Μέχρι τον Μάιο του 2025 είχαν απορριφθεί όλες οι προσφυγές του, τόσο για την ακύρωση της έκδοσης όσο και για το αίτημα ασύλου.

Νομικοί κύκλοι εκφράζουν αμφιβολίες για την αξιοπιστία των τουρκικών εγγυήσεων. «Με το ιστορικό της Άγκυρας σε πολιτικές διώξεις, παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη και βασανιστήρια, τέτοιες διαβεβαιώσεις δεν έχουν ουσιαστική αξία», σχολίασε νομικός που παρακολουθεί την υπόθεση.

Πίεση και αντίποινα

Ο φόβος του Γεσιλντάγ για αντίποινα ενισχύθηκε όταν, λίγες ημέρες μετά το αίτημα έκδοσης, η τουρκική Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία κάλεσε για ανάκριση τη σύζυγό του και έναν στενό συνεργάτη του. Ενώ η σύζυγος αφέθηκε ελεύθερη, ο συνεργάτης συνελήφθη και κατηγορήθηκε για «συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση» μόνο και μόνο επειδή φέρεται να είχε επαφή με τις διαδικτυακές του δηλώσεις.

Παρατηρητές χαρακτηρίζουν αυτά τα γεγονότα ως σαφή προσπάθεια εκφοβισμού και προειδοποίηση προς όσους συνδέονται μαζί του.

Οι βαριές κατηγορίες για το αεροδρόμιο της Αττάλειας

Σε παλαιότερη έρευνα του Nordic Monitor αποκαλύπτονται λεπτομέρειες των ισχυρισμών Γεσιλντάγ. Ο επιχειρηματίας Ιμπραήμ Τσετσέν, ιδιοκτήτης της IC Ictas Holding, φέρεται να εξασφάλισε τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του αεροδρομίου της Αττάλειας, αφού αποκλείστηκε αδικαιολόγητα ο προηγούμενος διαχειριστής, η Celebi Holding.

Ο Γεσιλντάγ λέει ότι αρχικά προσλήφθηκε από την Celebi για να χρησιμοποιήσει τις γνωριμίες του με τον Ερντογάν ώστε να επηρεάσει τον διαγωνισμό. Όμως, τελικά τον παγίδευσαν ώστε να διαρρεύσει εμπιστευτικές πληροφορίες στην πλευρά Ερντογάν. Τα έγγραφα που θα εξασφάλιζαν τη συμμετοχή της Celebi «χάθηκαν» και η εταιρεία αποκλείστηκε, με τον διαγωνισμό να καταλήγει στην Ictas-Fraport έναντι 3,19 δισ. δολαρίων. Η Celebi, σύμφωνα με τον ίδιο, θα προσέφερε έως και 5 δισ., ενώ το 1 δισ. της διαφοράς κατέληξε, όπως ισχυρίζεται, απευθείας στον Ερντογάν.

Κατηγορίες για τεράστια προσωπική περιουσία

Ο Γεσιλντάγ υποστηρίζει ακόμη ότι ο Ερντογάν διατηρεί τεράστια χρηματικά ποσά σε υπόγειες θυρίδες σε πολυτελείς βίλες στην Κωνσταντινούπολη και ότι η οικογένειά του επωφελείται από δίκτυο διαπλοκής, απάτης και εκφοβισμού. Επικαλείται προσωπική γνώση και άλλων παράνομων συμφωνιών που καλύφθηκαν από εισαγγελείς πιστούς στο καθεστώς.

Διεθνείς πηγές έχουν επίσης αναφερθεί σε υπέρογκη περιουσία του Τούρκου προέδρου. Το 2020, η ομάδα Anonymous ισχυρίστηκε ότι ο Ερντογάν διαθέτει 350 δισ. δολάρια παράνομων κερδών, ενώ διαρροή του Wikileaks το 2010 αποκάλυψε αναφορές της αμερικανικής πρεσβείας για μυστικούς λογαριασμούς του σε ελβετικές τράπεζες.

Αμερικανικό ενδιαφέρον για την περιουσία Ερντογάν

Το 2019, σχέδιο νόμου στο Κογκρέσο των ΗΠΑ προέβλεπε την κατάρτιση αναλυτικής έκθεσης για την καθαρή αξία και τις πηγές εισοδήματος του Ερντογάν και της οικογένειάς του, περιλαμβάνοντας περιουσιακά στοιχεία, επενδύσεις και επιχειρηματικά συμφέροντα. Το νομοσχέδιο απαιτούσε η έκθεση να κατατεθεί εντός 120 ημερών από την ψήφισή του, με σκοπό να ενισχυθεί η πίεση στην Άγκυρα.

Η επόμενη μέρα

Σήμερα, ο Γεσιλντάγ παραμένει σε κράτηση στην Ελλάδα, ενώ η νομική του ομάδα περιμένει τις εξελίξεις στο Στρασβούργο. Η απόφαση του ΕΔΔΑ δεν θα καθορίσει μόνο την τύχη του, αλλά και το μήνυμα που θα σταλεί σε μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος σε όλη την Ευρώπη.

Όπως τονίζουν νομικοί παρατηρητές, η υπόθεση δοκιμάζει τα όρια της ευρωπαϊκής προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων απέναντι σε πιέσεις από ισχυρά κράτη. Αν το Δικαστήριο κρίνει ότι η έκδοση παραβιάζει τη Σύμβαση, θα δημιουργηθεί προηγούμενο που θα δεσμεύει όλα τα κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης. Αντίθετα, αν εγκριθεί, θα σταλεί ένα ανησυχητικό μήνυμα για την ασφάλεια όσων αποκαλύπτουν κυβερνητικά σκάνδαλα.

Δείτε Επίσης:

• «Δώρο» στον Ερντογάν η έκδοση 54χρονου Τούρκου