Την ώρα που η Ελληνική Αστυνομία συνελάμβανε με τη βοήθεια οκτώ εισαγγελέων τα μέλη της μαφίας των Χανίων -κάθε νομός στην Ελλάδα έχει και τη μαφία του αυτή την εξαετία-, η γη του Ρεθύμνου υποδεχόταν ένα άξιο τέκνο της, το οποίο έφυγε από τη ζωή πλήρες ημερών, σε ηλικία 99 ετών: τον αρεοπαγίτη Μιχάλη Παπαδάκι.
Στον νομικό κόσμο, αλλά και στο Ρέθυμνο, από το οποίο και ο υπογράφων έλκει την απώτερη καταγωγή του (φύγαμε από εκεί το 1860), το επώνυμο «Παπαδάκις», με γιώτα στην κατάληξη, παρακαλώ, λέει πάρα πολλά. Στη μεγάλη κοινωνία ίσως και όχι. Οι επιτυχημένοι καμιά φορά παραμένουν «άγνωστοι» σε αυτή τη δύσκολη χώρα. Αλλά δεν είναι άγνωστο το παράδειγμα που αφήνουν πίσω τους. Κάποια στιγμή το ανακαλύπτουμε!
Ο Μιχάλης Παπαδάκις, ο οποίος προερχόταν από ιστορική και επιφανή οικογένεια του Ρεθύμνου (ο πάππος του Μιχαήλ μετείχε στις επαναστάσεις κατά των Τούρκων στο Αρκάδι το 1868 και το 1878 εκλεγείς πληρεξούσιος τη επαναστατικής συνελεύσεως, δήμαρχος και βουλευτής του Βενιζέλου, ο πατέρας του Μενέλαος μετείχε στην επανάσταση του Θερίσου το 1905 και πολέμησε στη Μάχη του Μπιζανίου, ο αδερφός του πατέρα του Νικόλαος μετείχε το 1916 ως εθελοντής υπό τον Βενιζέλο στην Εθνική Αμυνα της Θεσσαλονίκης και ήταν εισαγγελέας της έδρας στη δίκη των δωσίλογων πρωθυπουργών, η μητέρα του Αννα Γοβατζιδάκη προσέφερε υπηρεσίες στον αγώνα για την απελευθέρωση της Ηπείρου), ήταν ο πρώτος πρόεδρος του ΑΣΕΠ.
Μου τον γνώρισε το 1994 ο αείμνηστος Αναστάσης Πεπονής σε μια δεξίωση μαζί με την εκπαιδευτικό εξαίρετη σύζυγό του Κατερίνα Βουρεξάκη και τη θυγατέρα του Αρτέμιδα. Μου μοιάζει σαν να είναι θέλημα Θεού το γεγονός ότι ο άνθρωπος αυτός συμπτωματικά κηδεύτηκε στον Μητροπολιτικό Ναό Εισοδίων της Θεοτόκου την ημέρα που τα γειτονικά Χανιά συγκλονίζονταν από τις συλλήψεις μελών της μαφίας και δημοσίων λειτουργών, μελών του σκληρού πυρήνα του κράτους.
Η αντιδιαστολή, πλήρης. Στη μια πλευρά του νησιού «κάρβουνο» και στην άλλη «διαμάντι». Διότι αυτός ήταν ο Μιχάλης Παπαδάκις. Ενα μεγάλο διαμάντι. Και αυτή είναι η Κρήτη που αγαπώ. Η Κρήτη των εθνικών αγώνων και του ήθους. Μια Κρήτη που λάμπει. Ακτινοβολεί. Εξαφανίζει από το οπτικό πεδίο τους παραβατικούς της.
Ο άνθρωπος αυτός ήταν αρεοπαγίτης. Ψηλός, λιτός, ευθυτενής, ξεκινούσε κάθε πρωί κοστουμαρισμένος από το σπίτι του στην Κυψέλη και, αν δεν έβρεχε, για να κάνει χρήση του υπηρεσιακού αυτοκινήτου, το «έστρωνε» με το πόδι και περπατώντας με έναν χαρτοφύλακα στα χέρια μέσω της Πατησίων έφθανε στο γραφείο του.
Στον πέμπτο όροφο του υπουργείου Προεδρίας, όπου ήταν η προσωρινή έδρα του ΑΣΕΠ στην αρχή, στην οδό Αμερικής όπου μετακόμισε αργότερα, και στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας στο τέλος, όπου ως επίτιμο μέλος της Αρχής τού είχε παραχωρηθεί γραφείο εφ’ όρου ζωής. Ανώτατος δικαστής χωρίς φρουρά και παράτες, ο Παπαδάκις δεν ήταν εύκολος άνθρωπος.
Προερχόμενος από τον Αρειο Πάγο, όπου έφθασε μέχρι το αξίωμα του αντιπροέδρου, με ισχυρό αποτύπωμα στη διαμόρφωση της νομολογίας του εργατικού δικαίου, ήταν αυτό που θα έπρεπε να είναι κάθε δικαστής: Μονήρης. Απρόσιτος. Απόμακρος.
Σε όλους τους διαπιστευμένους εκείνης της εποχής που παρακολουθήσαμε τον πρώτο γραπτό διαγωνισμό για 2.341 προσλήψεις μονίμων στο Δημόσιο ήταν «θέμα» η δυσκολία της επαφής μαζί του. Για να περάσεις τις εξετάσεις του και να σε κάνει συνομιλητή έπρεπε να του αποδείξεις ότι αξίζεις.
Ηγείτο μιας Ολομέλειας στην οποία μετείχαν εξαίρετοι δημόσιοι λειτουργοί υψηλότατου κύρους. Μετείχαν ακόμα δύο αρεοπαγίτες, οι οποίοι μετείχαν και στη σύνθεση του Ειδικού Δικαστηρίου που δίκασε τον Ανδρέα Παπανδρέου, ο αείμνηστος αγαπημένος μου φίλος Βασίλης Λαμπρίδης και ο Σπύρος Πλουμής, ο καθηγητής του Πολυτεχνείου Γιώργος Βέης, ο πρύτανης της διοίκησης Βασίλης Ανδρονόπουλος, η Νέλλη Σακελλαριάδου, ο Ιωάννης Βασιλόπουλος η Ευσταθία Μπεργελέ και άλλοι.
Οπως θα έλεγε και η Ρεζάν, καθένας του από μόνος ήταν «υπόθεση». Οπως «υπόθεση» ήταν και πολλοί από τους υπαλλήλους που τη συγκρότησαν: Η γενική διευθύντρια Αντωνία Ντάρα, ο προϊστάμενος της πληροφορικής Στάθης Σεμιτέλος, η αποσπασμένη από την ΥΠΑ Ρούλη Μπελέκου κ.ά. Γρήγορα κατάλαβα ότι η νέα αυτή ανεξάρτητη Αρχή, η δεύτερη που ιδρύθηκε μετά το ΕΣΡ, θα είχε πολύ «ψωμί», διότι ήταν ο φρουρός της εφαρμογής του νόμου Πεπονή.
Το κόμμα των ρουσφετιών συγκρουόταν πρώτη φορά με το κράτος. Και ο δημοκράτης βενιζελικός Παπαδάκις, με περγαμηνές στην Εθνική Αντίσταση 1943-1945 και στον αντιδικτατορικό αγώνα (ως δικαστής απέρριψε το αίτημα διάλυσης των φοιτητικών συλλόγων), στάθηκε βράχος. Εκανε την δουλειά του και κήρυσσε παράνομες τις προσλήψεις που γίνονταν σε ΔΕΚΟ κατά παράβαση του νόμου.
Τότε όμως δεν υπήρχε «Διαύγεια» και δεν δίνονταν στη δημοσιότητα τα πορίσματα. Χρειάστηκε να δώσω αγώνα να τον πείσω να με αφήνει να κλείνομαι σε ένα δωμάτιο και να μελετώ τις αποφάσεις της Ολομέλειας που ήταν χρυσάφι ειδήσεων αλλά και μάθημα διοικητικού δικαίου Τις φυλάσσω στο αρχείο μου έως σήμερα (δεν είναι καταχωρισμένες στην πύλη του ΑΣΕΠ!).
Η ρεθυμνιώτικη απώτερη καταγωγή μου και το πτυχίο της Νομικής ήταν μάλλον το διαβατήριο αποδοχής για τον Παπαδάκι. Ετσι, τότε αποκαλύψαμε στην «Απογευματινή» της περιόδου εκείνης τα πορίσματα για τις παράνομες προσλήψεις που έκαναν η κομματική διοίκηση της Ολυμπιακής Αεροπορίας, η διοίκηση του ΟΠΑΠ, διοικήσεις νοσοκομείων, καταστημάτων αφορολογήτων κ.ά.
Η υπόθεση της Ολυμπιακής, μάλιστα, πρέπει να ήταν η βαθύτερη αιτία που ο Αναστάσης Πεπονής «έτριψε» στο πρόσωπο του Ανδρέα την παραίτησή του! Η κυβέρνηση κατέθεσε τροπολογία για την εξάλειψη του αξιοποίνου μετά την άσκηση ποινικών διώξεων εις βάρος κορυφαίων μελών της διοίκησης της Ολυμπιακής που είχαν «δόντι» στο «ιπτάμενο» οικογενειακό περιβάλλον του πρωθυπουργού και ο Πεπονής εξοργίστηκε.
Ο Παπαδάκις ήταν ο φόβος και ο τρόμος των παρανομούντων τότε. Δεν καταλάβαινε τίποτε. Πάνω από τον νόμο δεν ήταν κανένας.
Οι επιθεωρητές του ΑΣΕΠ Ευθύμιος Βελώνιας και Μιχάλης Σακλαμπανάκης, μέλη της Ολομέλειας, ήταν ο εφιάλτης τους. Τα πορίσματά τους διαβιβάζονταν στη Δικαιοσύνη και ασκούνταν διώξεις.
Ο Ρεθυμνιώτης παρέμεινε στο τιμόνι του ΑΣΕΠ από το 1994 έως το 2003. Ηταν μια σπουδαία περίοδος για το κράτος δικαίου. Βοήθησε σε αυτό και η ίδρυση του Συνηγόρου του Πολίτη το 1997 υπό την ηγεσία του Νικηφόρου Διαμαντούρου στην αρχή και του Γιώργου Καμίνη μετά.
Συνέχισα να βλέπω τον Παπαδάκι και να μιλώ τακτικά μαζί του και μετά την αφυπηρέτησή του. Μερικές φορές τον συναντούσα και στο τελευταίο γραφείο του στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας στο ΑΣΕΠ, όπου δώρισε ολόκληρη βιβλιοθήκη νομικών βιβλίων.
Αλλοτε συμφωνούσαμε, άλλοτε διαφωνούσαμε, αλλά ο σεβασμός μου στο πρόσωπό του ήταν δεδομένος και απεριόριστος. Μπορεί καμιά φορά να δυσκολευόταν να «στρίψει» ως πρόεδρος του ΑΣΕΠ, γιατί άλλο να είσαι δικαστής και άλλο ανώτερο στέλεχος της διοίκησης, μπορεί άλλες φορές να έκανε γρήγορα και άλλες αργά, αλλά ο προορισμός του ήταν σταθερά ο ίδιος: Η δικαιοσύνη. Η δίκαιη κοινωνία. Η αξιοκρατία.
Ζώντας καθημερινά τη σήψη και την παρακμή του σκληρού πυρήνα του κράτους και την παράδοσή του σε άνομα συμφέροντα, γράφω σήμερα αυτό το κείμενο λύπης και αποχαιρετισμού περιέργως με χαρά.
Με χαρμολύπη. Γιατί γράφω για κάτι που σιγά σιγά εκλείπει: Για έναν βράχο ήθους και εντιμότητας. Για ένα πρότυπο δημοσίου ανδρός. Για έναν δικαστή πρότυπο. Θα τον θυμάμαι πάντοτε με αγάπη.
Πηγή:dimokratia.gr
