Όνειρο ήταν και πάει, καθώς η ένταξη της Βρετανίας στο πρόγραμμα SAFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης έμεινε «στα χαρτιά», καθώς, όπως ανακοινώθηκε σήμερα, Παρασκευή 28/11, οι συνομιλίες «κατέρρευσαν».
Ειδικότερα, δύο ημέρες πριν από τη λήξη της προθεσμίας της 30ης Νοεμβρίου για κατάληξη των συνομιλιών, η Βρετανία δήλωσε επίσημα ότι δεν είναι δυνατό να επιτευχθεί συμφωνία.
«Ενώ είναι απογοητευτικό ότι δεν μπορέσαμε να ολοκληρώσουμε τις συζητήσεις για τη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου στον πρώτο γύρο του SAFE, η αμυντική βιομηχανία του ΗΒ εξακολουθεί να μπορεί να συμμετάσχει σε προγράμματα μέσω του SAFE με όρους τρίτης χώρας», δήλωσε ο Νικ Τόμας-Σίμοντς, ο Βρετανός υπουργός για τις Σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Οι διαπραγματεύσεις διεξήχθησαν με καλή πίστη αλλά η θέση μας ήταν πάντοτε ξεκάθαρη: θα υπογράψουμε συμφωνίες που θα είναι μόνο προς το εθνικό συμφέρον και [θα] αξίζουν τα λεφτά τους».
Βάσει των όρων του προγράμματος, τα συμβόλαια δημοσίων συμβάσεων πρέπει να διασφαλίζουν ότι όχι περισσότερο από το 35% του κόστους των συστατικών στοιχείων προέρχεται εκτός της ΕΕ ή άλλων χωρών που συμμετέχουν όπως η Ουκρανία.
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αρνήθηκε να μιλήσει για το αποτέλεσμα εν εξελίξει συζητήσεων, αλλά είπε πως ήταν εντατικές, διεξήχθησαν εποικοδομητικά και με καλή πίστη.
«Αν σε αυτό το σημείο δεν κατέστη δυνατό να εξευρεθεί συμφωνία εγκαίρως, ας μην ξεχνάμε ότι το Safe είναι ανοικτό από τον σχεδιασμό του», είπε ο εκπρόσωπος, σημειώνοντας πως η Βρετανία θα μπορούσε να συμμετάσχει μέχρι το όριο του 35%.
«Παραμένουμε ασφαλώς πλήρως δεσμευμένοι στο να φέρουμε εις πέρας τη φιλόδοξη σύμπραξή μας Ηνωμένου Βασιλείου- Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας».
Να σημειωθεί πως τον περασμένο Μάιο ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ είχε κάνει λόγο για μια «νέα εποχή» στη σχέση της Βρετανίας με την ΕΕ, φιλοδοξώντας πως η χώρα του θα κατέληγε σε συμφωνία για ένταξή της Βρετανίας στο πρόγραμμα SAFE, ένα χρηματοδοτικό εργαλείο ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ, κάτι το οποίο θα επέτρεπε την επανεκκίνηση των αμυντικών και εμπορικών δεσμών μεταξύ τους, οι οποίες είχαν διαρραγεί ένεκα του Brexit.
Η Τουρκία χάνει την προθεσμία
Στις 30 Νοεμβρίου λήγει η προθεσμία για την κατάθεση των εθνικών σχεδίων των 19 κρατών – μελών που έχουν υποβάλει αίτημα για να λάβουν δάνεια από το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας, τον μηχανισμό SAFE, συνολικού ύψους 150 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο αρμόδιος εκπρόσωπος της Επιτροπής Τομάς Ρενιέ εξήγησε σήμερα πως «το SAFE είναι ένα μέσο έκτακτης ανάγκης και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα κινηθεί γρήγορα».
Πιθανότατα πριν από το τέλος του τρέχοντος έτους, η Επιτροπή θα έχει ολοκληρώσει την αξιολόγηση των εθνικών σχεδίων και εφόσον αυτή είναι θετική, θα πρέπει στη συνέχεια να δοθεί η τελική έγκριση από το Συμβούλιο της ΕΕ, προκειμένου να αποδεσμευτεί η πρώτη εκταμίευση – ποσό το οποίο θα αντιστοιχεί το πολύ στο 15% των δανείων που έχει αιτηθεί το κάθε κράτος-μέλος. Αυτή η πρώτη εκταμίευση θα επιτρέψει στα κράτη-μέλη να έρθουν σε επαφή με τις αμυντικές βιομηχανίες και να ξεκινήσουν τα εξοπλιστικά τους προγράμματα, εξήγησε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής.
Ερωτηθείς για τη συμμετοχή τρίτων χωρών στο SAFE, όπως η Νότια Κορέα και η Τουρκία, ο Ρενιέ ξεκαθάρισε ότι και οι δύο χώρες χάνουν την προθεσμία της 30ής Νοεμβρίου. «Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι οι δύο αυτές χώρες δεν θα προλάβουν την προθεσμία της 30ής Νοεμβρίου. Είναι πολύ αργά. Η Νότια Κορέα και η Τουρκία έχουν καταθέσει επίσημα αίτημα για συμμετοχή στο SAFE, όμως η Επιτροπή δεν έχει εξετάσει ακόμα το αίτημά τους», ανέφερε.
Σε ό,τι αφορά στις διαπραγματεύσεις που έχουν ξεκινήσει εδώ και δύο μήνες, με το Ηνωμένο Βασίλειο και τον Καναδά για συμμετοχή τους στο SAFE, o T. Ρενιέ ανέφερε ότι η Επιτροπή έχει εργαστεί εποικοδομητικά για να επιτύχει μια συμφωνία. Σημείωσε, ωστόσο, ότι εάν δεν καταστεί δυνατή η επίτευξή της μέχρι τις 30 Νοεμβρίου, «η πόρτα του SAFE είναι πάντα ανοιχτή γι’ αυτές τις δύο χώρες». Σημείωσε ότι και οι δύο χώρες, εξ ορισμού, μπορούν να συμμετέχουν στο SAFE, ως και 35% του συνολικού ποσού ενός κοινού αμυντικού προγράμματος.
Μέχρι τις 30 Νοεμβρίου τα κράτη-μέλη θα πρέπει να καταθέσουν με λεπτομέρεια στην Επιτροπή, το πλαίσιο των έργων στα οποία θέλουν να επενδύσουν, τον προϋπολογισμό τους και ποιοι θα είναι οι εταίροι τους στο κάθε έργο. Έπειτα από αυτή την ημερομηνία, η Επιτροπή θα είναι σε θέση να ανακοινώσει πόσες και ποιες χώρες ήταν εμπρόθεσμες.
Θυμίζουμε ότι στα τέλη Ιουλίου η Ελλάδα υπέβαλε στην Επιτροπή αίτημα για δάνεια ύψους 1,2 δισ. ευρώ από το SAFE.
Δείτε επίσης:
- Πρόγραμμα SAFE: Η Γερμανία υπέρ της συμμετοχής της Τουρκίας
- Εμπαιγμός της μόνιμης αντιπροσωπείας της Τουρκίας στην ΕΕ για SAFE και casus belli
