Το ετήσιο σχέδιο δράσης του υπουργείου Εθνικής Άμυνας για τον τρέχον έτος εγκρίθηκε από τον υπουργό Νίκο Παναγιωτόπουλο και περιλαμβάνει αντικειμενικούς σκοπούς, ενέργειες και πρωτοβουλίες που θα ολοκληρωθούν εντός του 2021 και συνδέονται με τις στρατηγικές επιλογές του κυβερνητικού προγραμματισμού.
Η ιδιαίτερη αναφορά στην «ήπια» ισχύ, οι πρωτοβουλίες για δομές που έχουν ήδη νομοθετηθεί και η προβολή (επικοινωνιακή εκμετάλλευση) δευτερευόντων, σε σχέση με την κύρια αποστολή, είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά. Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, οι στόχοι του υπουργείου Εθνικής Άμυνας για το 2021 κινούνται σε τρεις κατευθύνσεις:
- την εγγύηση της άμυνας και της ασφάλειας της χώρας
- τη βέλτιστη αξιοποίηση της περιουσίας του Δημοσίου
- την προβολή της Κοινωνικής Συνεισφοράς των Ενόπλων Δυνάμεων (δηλαδή, την επικοινωνιακή εκμετάλλευση του έργου στον συγκεκριμένο τομέα δράσης;)
Όσον αφορά την πρώτη κατεύθυνση, ενεργοποιούνται 105 εξοπλιστικά προγράμματα με μέριμνα των Γενικών Επιτελείων και υπογράφονται συμβάσεις 50 εξοπλιστικών προγραμμάτων με ενέργειες της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ).
Σε ό,τι αφορά τα οχήματα πολλαπλών ρόλων, τα γνωστά τζιπ Mercedes Benz (γερμανικής προέλευσης, παραγωγής κατόπιν αδείας από την Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων – ΕΛΒΟ), η ανάγκη αντικατάστασής τους είναι όντως πιεστική, καθώς η πάροδος των ετών και η εντατική καθημερινή χρήση έχουν «εξαντλήσει» τον στόλο. Επιβαρυντικό ρόλο διαδραμάτισε και η κρίση του Μεταναστευτικού που αντιμετωπίζει η χώρα μας τα τελευταία χρόνια, καθώς αύξησε δραματικά τη χρήση των εν λόγω οχημάτων.
Κοινός παρονομαστής στα δύο προγράμματα είναι η πρόθεση για εξασφάλιση έργου στην εγχώρια βιομηχανική βάση. Όμως, οι ιθύνοντες του ΥΠΕΘΑ θα πρέπει να κάνουν συστηματική ανάλυση όσων έλαβαν χώρα τα τελευταία 40 χρόνια, ώστε να αντλήσουν διδάγματα και να αποφύγουν την επανάληψη των πολιτικών που οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση την εθνική βιομηχανική και τεχνολογική βάση.
Ενιαίο Μητρώο Εταιριών Αμυντικού Τομέα
Το ετήσιο σχέδιο δράσης περιλαμβάνει επίσης την εξαγγελία περί προώθησης σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος για τη ρύθμιση θεμάτων κατάρτισης και λειτουργίας του Ενιαίου Μητρώου Εταιριών Αμυντικού Τομέα και σύστασης και ανάληψης θεσμικού ρόλου από το Συμβούλιο Αμυντικής Έρευνας, Τεχνολογίας & Βιομηχανίας (ΣΑΕΤΒ).
Η ίδρυση του Ενιαίου Μητρώου Εταιριών Αμυντικού Τομέα, σε εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας2009/81/ΕΚ, προβλέπεται από το άρθρο 64 του νόμου 3978 του 2011 (ΦΕΚ 137A / 16 Ιουνίου 2011). Το 2018 αναρτήθηκε για διαβούλευση το σχέδιο νόμου «Δημόσιες συμβάσεις προμηθειών, υπηρεσιών και έργων στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας», στο άρθρο 36 του οποίου προβλέπεται η ίδρυση (για δεύτερη φορά) του μητρώου. Τρία χρόνια μετά και 10 χρόνια από την αρχική ίδρυση το θέμα επανέρχεται…
Σε ό,τι αφορά το Συμβούλιο Αμυντικής Έρευνας, Τεχνολογίας & Βιομηχανίας (ΣΑΕΤΒ), έχει συσταθεί από το 2017, όπως μπορεί να διαπιστωθεί και από την Εθνική Αμυντική και Βιομηχανική Στρατηγική (ΕΑΒΣ, σελ. 15), που βρίσκεται αναρτημένη στον ιστότοπο της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ). Στον ίδιο ιστότοπο βρίσκεται και η ανακοίνωση Τύπου για την πρώτη συνεδρίαση του Συμβουλίου ΣΑΕΤΒ, στη Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων, στις 4 Δεκεμβρίου 2019.
Εύλογο είναι το ερώτημα για την ανάγκη εκ νέου σύστασης και ανάληψης θεσμικού ρόλου. Μάλλον απωλέσθηκε η συνέχεια του κράτους…
Επιπλέον δράσεις
Το ετήσιο σχέδιο περιλαμβάνει επίσης την αναθεώρηση των οργανισμών της Σχολής Αξιωματικών Νοσηλευτικής (ΣΑΝ), της Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων (ΣΣΑΣ) και της Σχολής Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ).
Προβλέπεται επίσης η εφαρμογή προγράμματος αναβάθμισης της στρατιωτικής θητείας και προγράμματος επιμόρφωσης για το τεχνικό προσωπικό του ΥΠΕΘΑ.
Σε ό,τι αφορά την Κοινωνική Συνεισφορά των Ενόπλων Δυνάμεων, γίνεται αναφορά:
- στην ενίσχυση του κρατικού μηχανισμού με μέσα, υλικά και προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων για να αντιμετωπιστεί η υγειονομική κρίση της Covid-19
- στην υποστήριξη του Συστήματος Πολιτικής Προστασίας για την αντιμετώπιση των συνεπειών φυσικών καταστροφών
- στη συνδρομή σε έργα αποκατάστασης φυσικών καταστροφών ως έργων κοινής ωφέλειας
Επίσης, σημειώνεται η συμβολή των Ε.Δ. στη διαχείριση των προκλήσεων που προκύπτουν από την προσφυγική κρίση και την επιτήρηση των συνόρων.
Τέλος, εξαγγέλλονται η αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών αρμοδιότητας ΥΠΕΘΑ, που αφορούν αερομεταφορές, και η υλοποίηση ολοκληρωμένου σχεδίου προβολής του πολιτιστικού αντικτύπου δράσεων των Ενόπλων Δυνάμεων.
Νέο τυφέκιο
Ειδική αναφορά γίνεται στην αντικατάσταση του υφιστάμενου τυφεκίου και του κύριου οχήματος πολλαπλών χρήσεων «με νέα, αυξημένων δυνατοτήτων, και με αυξημένα ποσοστά συμμετοχής της εγχώριας βιομηχανίας». Ας σημειωθεί εδώ ότι ο Ελληνικός Στρατός έχει προμηθευτεί από το 1980 αρκετές εκατοντάδες τυφέκια G3-A3 / A4 της γερμανικής Heckler & Koch, που κατασκευάστηκαν κατόπιν αδείας στην Ελλάδα από την ΕΒΟ (νυν Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα).
Με δεδομένα ότι πολύ μεγάλος αριθμός τυφεκίων βρίσκεται αμεταχείριστος σε αποθήκευση και τις πολύ υψηλότερες επιχειρησιακές ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων, λόγω της υποχρηματοδότησης κατά τη δεκαετία των Μνημονίων, εγείρεται ζήτημα για τη… ζέση ταχείας υλοποίησης του εν λόγω προγράμματος.
«Οι Ένοπλες Δυνάμεις παράγουν ήπια(;) ισχύ»
Στην ανακοίνωση του ΥΠΕΘΑ περιέχεται και μια αναφορά που κρίνεται προβληματική: «Ο υπουργός επιβλέπει την αναδιοργάνωση του Συστήματος Διοίκησης και Οργάνωσης των Ενόπλων Δυνάμεων, και δίνει τις κατευθύνσεις για δράσεις ήπιας ισχύος, που προϋποθέτουν αρμονική συνεργασία των πυλώνων εξουσίας, προβάλλοντας διεθνώς τις εθνικές θέσεις, αλλά και την εθνική κυριαρχία. Στη στρατηγική αυτή εντάσσονται πρωτοβουλίες όπως η αύξηση των εισακτέων στο σύνολο των Ανωτάτων Στρατιωτικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και των Ανωτάτων Στρατιωτικών Σχολών Υπαξιωματικών, η πρόσληψη Επαγγελματιών Οπλιτών και Οπλιτών Βραχείας Ανακατατάξεως, όπως και το νέο θεσμικό πλαίσιο για την Εθνοφυλακή».
Η «ήπια» ισχύς είναι σημαντική, αλλά είναι δευτερεύον συμπλήρωμα της «σκληρής» ισχύος που έχουν την ευθύνη να παράγουν οι Ένοπλες Δυνάμεις. Απέναντι στην αναβαθμισμένη τουρκική απειλή κατά της ακεραιότητας της χώρας και των ζωτικών συμφερόντων της, η ύψιστη προτεραιότητα είναι η περαιτέρω ανάπτυξη της «σκληρής» ισχύος, η οποία αποτελεί και τον πυρήνα της αποτροπής.
Μάλλον ως ατυχής θα πρέπει να χαρακτηριστεί και η συσχέτιση της «ήπιας» ισχύος με την αύξηση των εισακτέων στις στρατιωτικά ιδρύματα και σχολές και το νέο θεσμικό πλαίσιο για την Εθνοφυλακή.
