Το ιταλικό μοντέλο «Energy Release 2.0» παρουσιάζεται ως μια καινοτόμος λύση για τη μείωση του ενεργειακού κόστους των ενεργοβόρων βιομηχανιών.
Tο σχέδιο προβλέπει την παροχή ενέργειας από ΑΠΕ σε σταθερή και χαμηλή τιμή (55-65 ευρώ/MWh) για μια τριετία, με αντάλλαγμα τη χρηματοδότηση ή κατασκευή νέων έργων ΑΠΕ από τις ίδιες τις βιομηχανίες.
Στη συνέχεια, οι επιχειρήσεις θα επιστρέψουν την ενέργεια για διάστημα 20 ετών στην ίδια τιμή, εξασφαλίζοντας μακροπρόθεσμη σταθερότητα. Σημαντικό πλεονέκτημα είναι ότι το πρόγραμμα έχει ήδη εγκριθεί από τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε., πράγμα που αποτρέπει καθυστερήσεις.
Τα «ατού» της Ιταλίας
Η Ιταλία έχει τις προϋποθέσεις να το εφαρμόσει, διότι:
- Διαθέτει πολλαπλάσια δίκτυα μεταφοράς ενέργειας.
- Έχει ισχυρές ηλεκτρικές διασυνδέσεις με την Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη.
- Βρίσκεται σε χαμηλότερα επίπεδα ανάπτυξης ΑΠΕ σε σχέση με την Ελλάδα, άρα έχει «ηλεκτρικό χώρο» για νέες επενδύσεις.
Η ελληνική πραγματικότητα
Στην ελληνική πραγματικότητα τα δεδομένα είναι εντελώς διαφορετικά:
1. Υπερπληθώρα έργων σε αναμονή: Η χώρα διαθέτει ήδη 16 GW εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ, περίπου 15 GW με εξασφαλισμένους όρους για ηλέκτριση μέχρι το 2030 και πάνω από 44 GW σε ουρά αναμονής. Με τόσα έργα να περιμένουν, η προσθήκη νέων επενδύσεων καθίσταται μη ρεαλιστική.
2. Ανεπαρκή δίκτυα: Η μεταφορική ικανότητα των υφιστάμενων δικτύων δεν υπερβαίνει τα 11 GW, ενώ τα δίκτυα είναι παλαιά και χρήζουν εκσυγχρονισμού. Οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις με την υπόλοιπη Ευρώπη είναι σχεδόν ανύπαρκτες.
3. Έλλειψη αποθήκευσης: Χωρίς επαρκή αποθηκευτικά συστήματα, η στοχαστική φύση των ΑΠΕ (αιολικά και φωτοβολταϊκά) απειλεί την ευστάθεια του συστήματος.
4. Μακροχρόνιος ορίζοντας απόσβεσης: Για μια βιομηχανία, η επένδυση σε έργα ΑΠΕ με ορίζοντα απόσβεσης 20 ετών είναι υπερβολικά δεσμευτική, ειδικά σε ένα τόσο ασταθές ενεργειακό τοπίο.
Η εκτίμηση ότι σε λιγότερο από μια δεκαετία οι ΑΠΕ στοχαστικού τύπου μπορεί να αντιμετωπίζουν προβλήματα ανάλογα με αυτά του λιγνίτη, δεν είναι αβάσιμη. Νέες τεχνολογίες –όπως η πυρηνική ενέργεια, το πράσινο υδρογόνο από πυρηνικά ή πιο εξελιγμένες μορφές βιομάζας– φαίνεται να κερδίζουν έδαφος στην Ευρώπη. Επομένως, η μακροπρόθεσμη δέσμευση της ελληνικής βιομηχανίας σε ΑΠΕ 20ετίας, και εννοώντας τα φωτοβολταϊκά και τα αιολικά, όταν ήδη το δίκτυο είναι κορεσμένο, μοιάζει με επένδυση σε ένα μοντέλο που πιθανόν να ξεπεραστεί γρηγορότερα από όσο προβλέπεται.
Η Ελλάδα συχνά υιοθετεί ξένα μοντέλα χωρίς να αξιολογεί αν ταιριάζουν στη δική της πραγματικότητα – «βάζοντας το κάρο μπροστά από το άλογο». Το ιταλικό μοντέλο, όσο ελκυστικό κι αν φαίνεται στα χαρτιά, δεν έχει τύχη στην ελληνική βιομηχανία. Τα διαρθρωτικά προβλήματα του ελληνικού ηλεκτρικού συστήματος, η κορεσμένη αγορά ΑΠΕ και η ανυπαρξία ουσιαστικών υποδομών (αποθήκευσης και διασυνδέσεων) καθιστούν το σχήμα ανέφικτο.
Η χώρα χρειάζεται πρώτα να επενδύσει σε δίκτυα, διασυνδέσεις και αποθήκευση, ώστε να μπορεί να αξιοποιήσει τις ΑΠΕ που ήδη περιμένουν. Μόνο τότε θα είναι ρεαλιστικό να μιλάμε για μοντέλα τύπου «Energy Release». Μέχρι τότε, η εφαρμογή τους δεν είναι παρά ένα θεωρητικό σενάριο χωρίς προοπτική.
Δείτε επίσης:
Αγορά ΑΠΕ: Σε ελεύθερη πτώση – Λιγότερες άδειες, περισσότερες περικοπές
