Οι κακές διαιτησίες στο Ευρωμπάσκετ, οι κατηγορίες κατά της ΦΙΜΠΑ συμπίπτουν με τη συμπλήρωση 50 χρόνων (9 Σεπτεμβρίου 1972) από την εποχή που μεγαλύτερου σκανδάλου στο χώρο του αθλήματος που φέρει φαρδιά πλατιά την υπογραφή της.
Πρόκειται για τον τελικό του Ολυμπιακού Τουρνουά, στο Μόναχο το 1972. Στον τελικό έχουν φθάσει η ομάδα των ΗΠΑ που αποτελείτο από παίκτες κολεγίων αφού οι επαγγελματίες του ΝΒΑ δεν είχαν δικαίωμα συμμετοχής, τότε, και η πανίσχυρη ΕΣΣΔ.
Τρία δευτερόλεπτα πριν το τέλος κι ενώ η ΕΣΣΔ προηγείται με 49-48 ο Αμερικανός Νταγκ Κόλινς κερδίζει φάουλ. Με την πρώτη βολή ισοφαρίζει (49-49), ευστοχεί και στη δεύτερη αλλά ακούγεται η κόρνα της γραμματείας. Οι διαιτητές Ρενάτο Ριγκέτο (Βραζιλία) και Αρτενίκ Αραμπατζιάν (Βουλγαρία) πιθανότατα δεν την ακούν μέσα στους πανηγυρισμούς από την εξέδρα. Οι Σοβιετικοί επαναφέρουν την μπάλα και το ταμπλό δείχνει ένα δεευτερόλεπτο.
Ο Σοβιετικός τεχνικός Βλαντιμίρ Καντράσιν διαμαρτύρεται. Είχε ζητήσει τάιμ άουτ, αλλά η γραμματεία ξέχασε να το καλέσει. Ακολουθεί χάος.
Οι δύο διαιτητές αποφασίζουν να μη δοθεί το τάιμ άουτ, αλλά να πάει το χρονόμετρο στα τρία δευτερόλεπτα! Οι Σοβιετικοί περνούν στον αγώνα τον παλιό παίκτη του χάντμπολ Ιβάν Εντέσκο, με μια αποστολή. Να δώσει μια μακρινή μπαλιά. Οι Σοβιετικοί πριν καν γίνει η μπαλιά ακούνε την κόρνα. Οι Αμερικανοί θεωρούν ότι το ματς έχει τελειώσει και πανηγυρίζουν.
Αποδεικνύεται, όμως, ότι η κόρνα είναι για να διακοπεί το ματς και να μπει το χρονόμετρο στα τρία δευτερόλεπτα.
Σημαντική λεπτομέρεια: Με τους ισχύοντες κανονισμούς της εποχής απαγορευόταν αλλαγή παίκτη εφ’όσον δεν δόθηκε τάιμ άουτ, αλλά προφανώς, όπως συμβαίνει και σε αυτή τη διοργάνωση, οι διαιτητές το αγνοούσαν.
Ο αγώνας αρχίζει και πάλι από τα τρία δευτερόλεπτα. Μεσα στην ένταση του αγώνα ο Αμερικανός παίκτης, ο Τομ ΜακΜίλεν, ερμηνεύει λάθος τη χειρονομία του Αραμπατζιάν και κάνει δύο βήματα πίσω αφήνοντας ουσιαστικά ανενόχλητο τον Εντέσκο να κάνει τη μακρινή μπαλιά που επιθυμεί.
Η μπάλα καταλήγει στον Αλεξάντερ Μπέλοφ που είναι κάτω από το Αμερικανικό καλάθι και παρά την πίεση δύο αντιπάλων σκοράρει!
Ο αγώνας λήγει με νίκη των Σοβιετικών 51-50.
Ο ένας από τους δύο διαιτητές, ο Βραζιλιάνος Ριγκέτο αρνήθηκε να υπογράψει το Φύλλο Αγώνα.
Οι Αμερικανοί υποστήριξαν ότι έπρεπε να καταλογιστει τεχνική ποινή στους Σοβιετικούς για τη συμπεριφορά του προπονητή τους.
Η πρώτη απόφαση για τα τρία δευτερόλεπτα ήταν παράνομη σε αντίθεση με την διακοπή για να διορθωθεί το χρονόμετρο που ήταν σύννομη με τους κανονισμούς.
Ο Ερένκο που επανέφερε την μπάλα πατούσε τη γραμμή.
Δεν υπήρξαν μόνο τα λάθη και οι παραλείψεις, αλλά και οι αστοχίες. Τη γραμματεία την αποτελούσαν Γερμανοί που δεν είχαν εξοικίωση με το άθλημα. Τάιμ άουτ δεν ζητείται στη διάρκεια της εκτέλεσης των βολών. Έπρεπε να ζητηθεί μετά τον καταλογισμό του φάουλ. Ο προπονητής της ΕΣΣΔ με τη σειρά του λέει ότι το φάουλ το ζήτησε έγκαιρα. Λογικά ένας τόσο έμπειρος προπονητής δεν μπορεί να κάνει τέτοιο λάθος. Μια άπειρη γραμματεία όμως είναι το πιιθανότερο να υποπέσει σε αυτό.
Ο γενικός γραμματέας της ΦΙΜΠΑ, Ουαλός Τζόουνς παραδέχτηκε αργότερα, ότι αναμείχθηκε, χωρίς να έχει τέτοια αρμοδιότητα, καθώς όταν κατάλαβε ότι η γραμματεία είχε κάνει λάθος θεώρησε… μέση λύση να διευρύνει τον υπολοιπόμενο χρόνο από το ένα στα τρία δευτερόλεπτα.
Η Επιτροπή Ενστάσεων της ΦΙΜΠΑ είχε πέντε μέλη. Τρία από τις Ανατολικές χώρες (Ουγγαρία, Κούβα, Πολωνία) και δύο από τις Δυτικές (Πουέρτο Ρίκο, Ιταλία). Η ένσταση απορρίφθηκε, αλλά κανείς δεν γνωρίζει τι ψήφισαν τα μέλη. Ο μόνος που μπορούσε να διαφωτίσει σε αυτό, ο Ούγγρος Φέρεντς Χεπ πέθανε το 1980. Η ΦΙΜΠΑ πάντως έχει πάγια αρχή, που ισχύει ακόμα., να μην ακυρώνει ματς σε μεγάλες διοργανώσεις, πολύ περισσότερο σε Ολυμπιακούς Αγώνες.
Οι Αμερικανοί αρνήθηκαν να πάρουν τα μετάλλια τους που βρίσκονται στο Ολυμπιακό Μουσείο της ΔΟΕ στη Λωζάνη.
Δείτε τα όσα εξελίχτηκαν με την περιγραφή (αμερικανική) της μετάδοσης του αγώνα.
https://www.youtube.com/watch?v=CwTPG792LG8&ab_channel=AllenSchulte
