Το 2019 η ίδια Επιτροπή (με άλλον πρόεδρο) είχε διαπιστώσει παραβάσεις και είχε προβεί σε ασφαλιστικά μέτρα κατά του πρακτορείου.
- Από τη Μαρία Παναγιώτου
Εν μέσω των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας, που θα έχουν ήδη καταστροφικά αποτελέσματα και στον ευαίσθητο χώρο του Τύπου, ένα ακόμη χτύπημα απειλεί την ελευθεροτυπία και τον πλουραλισμό στη χώρα μας: οι ακραία αντιφατικές και νομικά ανερμήνευτες κινήσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού, επικεφαλής της οποίας είναι ο Ιωάννης Λιανός.
Πριν από λίγες μέρες, η ανεξάρτητη Αρχή έδωσε στη δημοσιότητα την εισήγηση για την υπόθεση που αφορά τον ευαίσθητο χώρο της διανομής Τύπου, η οποία πρόκειται να εξεταστεί στις 29 Δεκεμβρίου. Μία εισήγηση όμως που εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τη σκοπιμότητά της, αφού έχει προβληματίσει ακόμη και κορυφαίους νομικούς στο Δίκαιο Ανταγωνισμού, καθώς διαπιστώνει χωρίς καμία λογική πως το πρακτορείο διανομής Τύπου «Άργος» (ευρύτερων συμφερόντων του εφοπλιστή Βαγγέλη Μαρινάκη), που έχει το μονοπώλιο στην Ελλάδα στον συγκεκριμένο κλάδο, έχει προβεί σε παραβάσεις της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας σε συγκεκριμένα μόνο ζητήματα.
Για κάποια άλλα ζητήματα, όμως, για τα οποία η ίδια η Επιτροπή Ανταγωνισμού είχε πιθανολογήσει προγενέστερα πως έχουν διαπιστωθεί παραβάσεις και γι’ αυτόν τον λόγο είχε αποφασίσει και την έκδοση ασφαλιστικών μέτρων κατά του πρακτορείου, σήμερα η εισήγηση είναι εντελώς αθωωτική (!)
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην εισήγηση, η Επιτροπή διαπίστωσε για παράδειγμα πως το πρακτορείο εφάρμοσε αντι-ανταγωνιστικές πρακτικές έναντι των υποδιανομέων και υποπρακτόρων διανομής Τύπου. Για τον λόγο αυτόν «απειλεί» με την επιβολή προστίμου και ζητάει από την Άργος A.E. να προβεί σε συγκεκριμένες κινήσεις, όπως το να ακυρώσει και να απαλείψει από τις συμβάσεις που έχει υπογράψει με τους πράκτορες και τους υποπράκτορες όρους «που αφορούν άμεσα ή έμμεσα τον περιορισμό της προμήθειας προϊόντων Τύπου εκ μέρους των εξουσιοδοτημένων υποδιανομέων και υποπρακτόρων του δικτύου της Άργος προς σημεία πώλησης, μέλη του δικτύου, αλλά και μεταξύ τους» αλλά και «στον καθορισμό ελάχιστων τιμών σε κάθετο επίπεδο».
Και κάπου εδώ τελειώνουν -με παράδοξο τρόπο- οι παραβάσεις που διαπιστώνει η Επιτροπή. Τόσο παράδοξο, που κάνουν και τον πιο αθώο παρατηρητή να αναλογιστεί πως κι αυτές οι παραβάσεις διαπιστώθηκαν μόνο και μόνο για να χρησιμοποιηθούν ως νησίδες νομιμότητας σε όσα νομικά ανορθόδοξα επακολουθούν στην εισήγηση.
Θέατρο του παραλόγου
Σε ζητήματα που θα κρίνουν τη βιωσιμότητα του Τύπου, όπως η υπερβολική τιμολόγηση των υπηρεσιών της Άργος προς τις εκδοτικές επιχειρήσεις, οι καθυστερήσεις στην πληρωμή των εκδοτικών επιχειρήσεων και η παρακράτηση ασφαλιστικών εισφορών, η εισήγηση δεν… βλέπει καμία παράβαση. Μόνο που τα ζητήματα αυτά και έχουν αποδειχθεί με μία σειρά συγκεκριμένων εγγράφων που προσκόμισαν οι εκδότες, αλλά και βρίσκονται στον πυρήνα της απόφασης 687/2019 της ίδιας της Επιτροπής Ανταγωνισμού, βάσει της οποίας κρίθηκε αναγκαία η αυτεπάγγελτη λήψη ασφαλιστικών μέτρων κατά της Άργος Α.Ε.
Πώς είναι δυνατόν, για παράδειγμα, η εισήγηση να αρνείται πως το πρακτορείο έχει εφαρμόσει αντι-ανταγωνιστική πρακτική στο θέμα της τιμολόγησης, όταν οι εκδοτικές επιχειρήσεις έχουν προσκομίσει ήδη τις συμβάσεις με τις αυξημένες κρατήσεις τις οποίες μονομερώς αποφάσισε η Άργος, κάνοντας καταφανώς κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης που διατηρεί στην αγορά;
Είναι δυνατόν, ο ακαδημαϊκός κ. Λιανός, που διέπρεψε διδάσκοντας Δίκαιο Ανταγωνισμού στο εξωτερικό, να μην γνωρίζει καν απλά νομικά, όπως οι αρχές για αμφοτεροβαρείς συμβάσεις; Είναι δυνατόν να μη γνωρίζει, δηλαδή, πως οι συμβάσεις δεν μπορούν να αλλάξουν μονομερώς και πως αυτό είναι αντισυμβατική συμπεριφορά, ιδίως εάν η εταιρία που αλλάζει μονομερώς τις συμβάσεις έχει μονοπωλιακή θέση στην αγορά κι ως εκ τούτου ο έτερος συμβαλλόμενος δεν μπορεί να στραφεί αλλού για να διασώσει την επιχειρηματική του δραστηριότητα;
Άραγε, γιατί ο έμπειρος νομικός κ. Λιανός δεν εξέδωσε τουλάχιστον την απόφαση πως η Άργος οφείλει να τηρεί της εκάστοτε ισχύουσες συμβάσεις μέχρι την έκδοση της οριστικής απόφασης; Προφανώς όχι γιατί υπολείπεται σε νομικές γνώσεις. Αλλού πρέπει μάλλον να αναζητηθούν τα αίτια μη εφαρμογής του νομικά αλλά και λογικά προφανούς.
Η άφιξη Λιανού άλλαξε τα πάντα μέσα σε τρεις μήνες
Η λήψη ασφαλιστικών μέτρων κατά του πρακτορείου διανομής Τύπου «Άργος» αποφασίστηκε από την ολομέλεια της Επιτροπής Ανταγωνισμού τον Ιούνιο του 2019. Επρόκειτο για την κορύφωση μίας διαδικασίας που είχε αρχίσει από τον Νοέμβριο του 2018, όταν το πρακτορείο ανακοίνωσε πως πρόκειται να αλλάξει μονομερώς την τιμολογιακή πολιτική του απέναντι στις εφημερίδες από τις αρχές Δεκεμβρίου 2018.
Η απόφαση αποτελούσε κόλαφο για τον τρόπο λειτουργίας της «Άργος» καθώς διαπίστωνε, μεταξύ άλλων, αδικαιολόγητη άρνηση πώλησης, τόσο μέσα από τον τρόπο που το πρακτορείο προσπάθησε να επιβάλει τη νέα τιμολογιακή πολιτική όσο και μέσα από την άρνηση διανομής του έντυπου Τύπου, η οποία δεν στηριζόταν «σε λόγους αντικειμενικά δικαιολογημένους». Διαπίστωνε, ακόμη, διακριτική μεταχείριση σε σχέση με την πολιτική της επιστροφής των παρακρατηθέντων ποσών των ασφαλιστικών εισφορών μεταξύ των εκδοτικών επιχειρήσεων που είναι μέτοχοι του πρακτορείου «Άργους» και μεταξύ των επιχειρήσεων που δεν μετέχουν στη σύνθεσή του.
Η απόφαση υποχρέωνε το πρακτορείο να προχωρήσει σε ανάκληση της νέας εμπορικής πολιτικής και να σταματήσει την αδικαιολόγητη άρνηση πώλησης αλλά και την εφαρμογή διακριτικής μεταχείρισης σε σχέση με τις επιστροφές επί των παρακρατηθέντων ποσών ασφαλιστικών εισφορών. Το καλούσε, ακόμη, να διεξαγάγει διαπραγματεύσεις με το σύνολο των εκδοτικών επιχειρήσεων, αλλά και να διανέμει τον έντυπο Τύπο όλων των εκδοτικών επιχειρήσεων, σύμφωνα με την ισχύουσα εμπορική πολιτική.
Από τότε δυστυχώς… δεν κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι. Ο κ. Λιανός ανέλαβε το τιμόνι της Επιτροπής Ανταγωνισμού μόλις τρεις μήνες αργότερα, δηλαδή τον Σεπτέμβριο του 2019 και από τότε ο χρόνος σε σχέση με την υπόθεση -αρχικώς- πάγωσε. Τώρα φαίνεται πως η ηγεσία της Επιτροπής Ανταγωνισμού επιθυμεί να γυρίσει τον χρόνο πίσω για να διαγραφούν εντελώς οι δικές της διαπιστώσεις.
Σε όλο το μεσοδιάστημα, κι ενώ ο Τύπος ψυχορραγεί, ο κ. Λιανός φαίνεται πως δεν κατάφερε στο πλαίσιο των καθηκόντων του να εκδώσει μία απλή διάταξη που να επιλύει αυτό το ζωτικής σημασίας πρόβλημα σε έναν τομέα που δεν είναι τεράστιος σε κύκλο εργασιών είναι όμως ο πλέον ευαίσθητος, καθώς διακυβεύεται το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της ελευθεροτυπίας και του πλουραλισμού. Το εάν δεν τα κατάφερε από αδυναμία ή στόχευση θα απαντηθεί στο άμεσο μέλλον. Ας ελπίσουμε, τουλάχιστον, πως στην κύρια απόφαση θα διορθωθεί το άλμα λογικής που επιχειρείται στην εισήγηση, καθώς αυτή δεν είναι δεσμευτική.
