Κάθε οικογένεια είναι ξεχωριστή. Είτε αυτή ονομάζεται πυρηνική, είτε μονογονεϊκή. Το γεγονός της μονογονεϊκότητας δεν πρέπει να ταυτίζεται σε καμία περίπτωση με τη δυσλειτουργία ή την παθολογία. Αυτό που μας δίνει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την οικογένεια, σε όποια μορφή κι αν τη συναντήσουμε, είναι ο τρόπος που επιλέγει να λειτουργεί. Η αλληλεπίδραση, οι σχέσεις, η επικοινωνία μεταξύ των μελών.
Ας εστιάσουμε όμως και ας προσπαθήσουμε να καταλάβουμε μια συχνή παγίδα, στην οποία πέφτει ο μονογονέας, εκείνη της παντοδυναμίας. Πολλές φορές, ο μονογονέας στην προσπάθειά του να καλύψει το κενό που δημιουργείται από την απουσία του γονέα που λείπει, παίρνει πάνω του όλο και περισσότερες ευθύνες. Εδώ, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να καταγραφεί σαν αυτός που θα πρέπει πάντα και όλα να τα φέρνει εις πέρας και να τα κάνει σωστά, χωρίς να έχει το δικαίωμα να είναι ανθρώπινος. Δηλαδή να κάνει λάθος. Αυτή η φαντασίωση δημιουργεί πολύ βάρος στις πλάτες του γονέα και συχνά γίνεται λόγος για επιβάρυνση και εξουθένωση.
Είναι άξια αναφοράς η διάκριση του ανθρώπινου χαρακτήρα του μονογονέα, από την παραίτηση και τη μη ανάληψη καμίας ευθύνης. Όμως εδώ είναι το παράδοξο, αν πρέπει να είναι και να φαίνεται παντοδύναμος τότε συχνά τυχαίνει να εγκλωβίζεται και να ακινητοποιείται, με αποτέλεσμα να περνά στην παραίτηση. Για να σπάσει ένας τέτοιος κύκλος, είναι πολύ σημαντικό να μπορέσει και να θυμάται ότι πρέπει ο ίδιος να φροντίσει τον εαυτό του.
Συχνά, μονογονείς που καλούν στη συμβουλευτική γραμμή 11525 της Ένωσης “Μαζί για το Παιδί“, παρομοιάζουν τον εαυτό τους με την εικόνα είτε ενός μυθικού τέρατος με πολλά πόδια και ακόμα περισσότερα χέρια, είτε ενός ανθρώπου, του οποίου το σώμα διαιρείται σε πολλά μικρότερα κομματιασμένα σώματα. Αν ο ίδιος ο γονέας δίνει στον εαυτό του αυτές τις όψεις, τότε πως άραγε προσλαμβάνει την εικόνα του αυτή το παιδί; Θα πρέπει να ανησυχεί για τον γονέα; Θα επιτρέπεται το ίδιο να είναι ξέγνοιαστο;
Φυσικά, αν προσπαθήσουμε να καταρρίψουμε την ψευδαίσθηση της παντοδυναμίας, θα πρέπει να δούμε και πρακτικά πως αυτό το αναπόφευκτο κενό που δημιουργείται, μπορεί τελικά να γεφυρωθεί. Τίθεται λοιπόν ένα ερώτημα σχετικά με την εμπιστοσύνη απέναντι στους άλλους, είτε αυτή αφορά στο ευρύτερο κοινωνικό δίκτυο, είτε στα ίδια τα παιδιά. Μπορεί να επιτρέπεται στο ευρύτερο φιλικό ή οικογενειακό περιβάλλον, εφόσον αυτό υπάρχει, να προσφέρει υποστήριξη;
Τι εννοούμε όταν λέμε υποστήριξη από το οικογενειακό δίκτυο; Ο νους μας πηγαίνει αυτόματα στη γιαγιά και στον παππού. Όμως, πως μεταφράζεται και με ποιους όρους, αυτή η υποστήριξη;
Βασική προϋπόθεση από τη στιγμή που ο μονογονέας θα επιλέξει να λάβει την υποστήριξη από την οικογένεια καταγωγής του, είναι να φροντίσει να γίνει με ξεκάθαρους όρους. Το πιο σημαντικό; Να γίνει με τους όρους που ο ίδιος θα επιλέξει, μιας και αυτός είναι ο γονέας και έχει την αποκλειστική ευθύνη για το παιδί.
Το παιδί χρειάζεται να γνωρίζει ότι δε μεγαλώνει για παράδειγμα με δύο μαμάδες αλλά με τη μητέρα και τη γιαγιά, καθώς αυτό δε σημαίνει όσο περισσότεροι τόσο το καλύτερο, αλλά πιο πιθανό είναι να δημιουργήσει σύγχυση. Η σύμπνοια και η αίσθηση της συνέχειας, μεταξύ των προσώπων που εμπλέκονται στη φροντίδα του παιδιού είναι εξίσου σημαντική.
Ο μονογονέας θα πρέπει να επαναπροσδιορίσει τον τρόπο με τον οποίο στρέφεται και πάλι στην οικογένεια καταγωγής του. Η επιστροφή αυτή έχει να γίνει με την ιδιότητα του ενήλικα και όχι όπως όταν αποχωρίστηκε το πατρικό του σπίτι, ώστε να μην αναπολεί τότε την παντοδυναμία του.
Πέρα από την οικογένεια καταγωγής μπορεί να είναι βοηθητική και η καλλιέργεια ενός υποστηρικτικού δικτύου μέσα από το ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο.
