Το επιβλητικό μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη είναι η πρώτη εικόνα που αντικρίζει ο επισκέπτης που φτάνει στο λιμάνι της Πάτμου. Το νησί της Αποκάλυψης έχει την τιμητική του τις άγιες ημέρες του Πάσχα. Θεωρείται ένας από τους ιδανικότερους προορισμούς για να βιώσει κάποιος όλα τα συναισθήματα που προσφέρει η κατάνυξη των ημερών.
«Το Πάσχα είναι μια ξεχωριστή εμπειρία στην Πάτμο» αναφέρει ο κ. Γρηγόρης, κάτοικος του νησιού, εξηγώντας πως «από την Κυριακή των Βαΐων ο στολισμός των εκκλησιών και οι θρησκευτικές παραδόσεις εντάσσουν τον επισκέπτη στο πασχαλινό κλίμα. Ολόκληρη η Μεγάλη Εβδομάδα είναι μοναδική στην Πάτμο, ιδιαίτερα για όσους συμμετέχουν στις ιερές λειτουργίες στο Σπήλαιο της Αποκάλυψης ή στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου».
Η Ανάσταση
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι κάθε χρόνο επισκέπτονται το νησί εκατοντάδες πιστοί για να ζήσουν μαζί με τους ντόπιους τη μοναδική εμπειρία της Σταύρωσης και της Ανάστασης. Αρκετοί, μάλιστα, φτάνουν από νωρίς στο νησί για να συμμετάσχουν σε όλες τις ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας.
Την Κυριακή των Βαΐων στις εκκλησίες του νησιού, όπως εξάλλου σε όλους τους ορθόδοξους ναούς, μοιράζονται στους πιστούς δημιουργήματα από βάγια, τα οποία είναι σαν κεντήματα, που άλλοτε έχουν σχήμα σταυρού και άλλοτε ψαριού! Τη Μεγάλη Τετάρτη οι ντόπιοι και οι επισκέπτες του νησιού προσέρχονται στις ενορίες τους, ώστε να τους «αλείψει» ο ιερέας με το λειτουργημένο και αγιασμένο λάδι προς ίαση ψυχής και σώματος και φτάνουμε στη Μεγάλη Πέμπτη, οπότε ο πιστός αντικρίζει κάτι μοναδικό, την αναπαράσταση της τελετής του Νιπτήρος.
Περιγράφοντας τα παραδοσιακά έθιμα στο νησί, ο κ. Γρηγόρης τονίζει πως αυτό που κάνει το Πάσχα στην Πάτμο ξεχωριστό είναι η τελετή του Νιπτήρα, το πρωί της Μ. Πέμπτης, στην πλατεία του δημαρχείου, που αποτελεί την αναπαράσταση του Μυστικού Δείπνου. «Ο ηγούμενος, όπως ακριβώς ο Ιησούς, πλένει τα πόδια δώδεκα μοναχών που κάθονται γύρω από τη μεγάλη εξέδρα, όπως οι μαθητές στο Μυστικό Δείπνο. Επειτα κατευθύνεται προς τον τόπο της προσευχής, θυμίζοντας στους πιστούς τη μετάβαση του Ιησού στον Κήπο της Γεσθημανή, όπου παραδόθηκε από τον Ιούδα στους Ρωμαίους στρατιώτες».
Τη Μεγάλη Παρασκευή στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου γίνεται η αναπαράσταση της Αποκαθήλωσης και το βράδυ της ίδιας ημέρας οι Επιτάφιοι από τις εκκλησίες του νησιού περνούν μέσα από τα καλντερίμια και συναντιούνται στις κεντρικές πλατείες της Χώρας και της Σκάλας.
Η Λαμπρή
«Η Ανάσταση γιορτάζεται, βέβαια, με ιδιαίτερη λαμπρότητα σε όλες τις ενορίες του νησιού. Επίσης, την Κυριακή του Πάσχα, αργά το απόγευμα, ο Δήμος Πάτμου πραγματοποιεί εκδήλωση στην κεντρική πλατεία του οικισμού Σκάλας, με μουσική, χορό, μεζέδες, γλυκά και αναψυκτικά για τους επισκέπτες και τους κατοίκους του νησιού. Την Τρίτη του Πάσχα γίνεται αγιασμός και στη συνέχεια λιτάνευση και περιφορά των ιερών λειψάνων και ιερών εικόνων της Ι. Μονής του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου από τον ηγούμενο και τους μοναχούς στις τρεις κεντρικές πλατείες του οικισμού Χώρας και στη συνέχεια οι ιερείς περιφέρουν τις εικόνες, ο καθένας στα σπίτια της ενορίας του, τα οποία και αγιάζουν» περιγράφει ο κάτοικος της Πάτμου.
Ταξίδι στα έθιμα και τις παραδόσεις του νησιού
«Πώς θα μπορούσε να βιώσει κάποιος την απόλυτη κατάνυξη του Πάσχα, αν δεν επισκεφθεί τούτο τον ευλογημένο τόπο και δεν πατήσει με τα πόδια του τα άγια χώματα από τα οποία πέρασε ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, ο “ηγαπημένος μαθητής του Κυρίου”;» αναφέρει και η κυρία Ελένη, που περιγράφει στην «Espresso» κάποια έθιμα του νησιού.
«Το τελετουργικό και τα έθιμα του Πάσχα είναι πλούσια και ποικίλα για όλους τους επισκέπτες του νησιού μας, με αποκορύφωμα τη Μ. Πέμπτη, όπου τελείται ο Ιερός Νιπτήρας στην πλατεία του δημαρχείου στη Χώρα της Πάτμου. Μια κορυφαία στιγμή κατάνυξης, που κάθε επισκέπτης του νησιού μας πρέπει να παρακολουθήσει. Οπως και η περιφορά των Επιταφίων τη Μ. Παρασκευή στη Σκάλα της Πάτμου και στη Χώρα, όπου νοικοκυρές ραίνουν την πομπή και όσους την ακολουθούν με το πατινιώτικο ανθόνερο, ενώ την Κυριακή του Πάσχα, στον εσπερινό της Αγάπης στη μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, γίνεται η δεύτερη ανάσταση, κατά την οποία το αναστάσιμο Ευαγγέλιο διαβάζεται σε επτά γλώσσες».
Το ίδιο απόγευμα, στην πλατεία της Σκάλας, ο δήμος και οι πολιτιστικοί σύλλογοι του νησιού προσφέρουν στους επισκέπτες ένα πλούσιο τραπέζι με πασχαλιάτικα εδέσματα, αβγά, πατινιώτικες τυρόπιτες και γλυκά, κρασί και ένα εντυπωσιακό θέαμα με τοπικούς χορούς, οι οποίοι χορεύονται από νέους και νέες του νησιού ντυμένους με την πατμιακή φορεσιά.
«Η Πάτμος και οι φιλόξενοι κάτοικοί της είμαστε πάντα εδώ για να υποδεχθούμε τον κόσμο και να τον μυήσουμε σε ένα ατελείωτο ταξίδι εθίμων, παραδόσεων, απόλυτης κατάνυξης, θείας χάριτος και να προσφέρουμε απλόχερα αξέχαστες στιγμές στο πανέμορφο νησί μας» διαβεβαιώνει η κυρία Ελένη.
