Ελάχιστες είναι οι δουλειές με τόσο υπεράνθρωπες απαιτήσεις, που σε κάνουν κάθε μέρα να αναρωτιέσαι αν είσαι φτιαγμένος για τέτοιον ρόλο. Να σώζεις ζωές μέσα στον κίνδυνο, μια προσπάθεια που ξεπερνά τα ανθρώπινα όρια, έχει τεράστιες απαιτήσεις και «αθέατο» κόστος. Δεν είναι εύκολος δρόμος για να διαλέξεις.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Στον μεγάλο σεισμό της Πάρνηθας, το 1999, γράφτηκε, μέσα από τον ηρωισμό και τη δύναμη ενός άνδρα της ΕΜΑΚ, μια ιστορία αβάσταχτου πόνου. Ο Νίκος Αποστόλου, έμπειρος διασώστης από το 1986, βίωσε όλες τις πλευρές εκείνης της καταστροφικής 7ης Σεπτεμβρίου.
Το μεσημέρι του σεισμού έσπευσε άμεσα με τους συναδέλφους του στο εργοστάσιο της Ρικομέξ στο Μενίδι. Το κτίριο είχε καταρρεύσει σαν χάρτινος πύργος, σκοτώνοντας 39 ανθρώπους, ανάμεσά τους και δύο έγκυες γυναίκες.
Πάνω στη μάχη για την εξεύρεση επιζώντων στα ερείπια, ο Αποστόλου δέχεται κλήση από τη γειτονιά του. Το σπίτι του στα Ανω Λιόσια είχε γκρεμιστεί και το σημάδευαν με κόκκινο σταυρό. Ομως αυτό δεν ήταν το χειρότερο… Πληροφορήθηκε ότι στο σπίτι του αδελφού της γυναίκας του υπήρχαν καταπλακωμένοι.
Μόνος του, μέσα στον πανικό των ωρών που επικρατούσε σε όλη την Αττική, έτρεξε όχι στο δικό του σπίτι, αλλά εκεί όπου υπήρχαν εγκλωβισμένοι. Για να σώσει τα δύο ανίψια του και τη μητέρα τους, που είχε μάθει πως ήταν μέσα. Από τα δύο αγόρια, 15 και 17 χρονών, το ένα δεν τα κατάφερε. Μια ντουλάπα έπεσε πάνω στον 17χρονο. «Δεν προλάβαμε τον Θωμά…» έλεγε με πνιχτό κλάμα ο Αποστόλου.
Μέσα σε μερικές ώρες εκείνη τη μαύρη Τρίτη, ο διασώστης της ΕΜΑΚ βρέθηκε να θρηνεί τον ανιψιό του, να έχει «σημαδεμένο» για κατεδάφιση το σπίτι του και κατεστραμμένο το πατρικό του. «Ομως δεν έμεινε καθόλου εδώ μετά το απόγευμα. Από το βράδυ της ίδιας ημέρας πήγε ξανά στην υπηρεσία του» δήλωσε τότε η σύζυγός του.
Ο ηρωικός διασώστης, που βίωνε μια προσωπική και οικογενειακή συμφορά, ένιωσε καθήκον του να κάνει τον δικό του πόνο στην άκρη για να σώσει ανθρώπους που παρέμεναν στα συντρίμμια και οι οποίοι πριν από λίγες ώρες τού ήταν παντελώς άγνωστοι.
Αυτό είναι το πρόσωπο των ανδρών της ΕΜΑΚ. Από τις καταστροφές στην Καλαμάτα και στο Αίγιο βρίσκονται μέσα σε μια νύχτα στην Αρμενία, στην Αίγυπτο, στο Ιράν, από χθες στην Τουρκία, οπουδήποτε χτυπούν οι μεγάλες καταστροφές. Μακριά από τις οικογένειές τους, στη μάχη για να κρατήσουν ανθρώπους ζωντανούς.
Η χειρότερη ημέρα της ζωής τους
Αυτοί που προσπαθεί κάθε φορά η ΕΜΑΚ να βοηθήσει σχεδόν πάντα βιώνουν τη χειρότερη ημέρα της ζωής τους. Να είσαι κοντά σε κάποιον τις στιγμές της ζωής ή του θανάτου έχει αβάσταχτο βάρος. Οταν ένας άγνωστος εξαρτά ξαφνικά όλη του την ύπαρξη από σένα. Η αποφασιστικότητα της ΕΜΑΚ είναι συχνά το μόνο πράγμα που κρατά αυτόν τον «άγνωστο» στη ζωή.
Χθες η ελληνική ΕΜΑΚ πέτυχε τη διάσωση ενός 6χρονου κοριτσιού από τα συντρίμμια στην Τουρκία, έπειτα από πολύωρες προσπάθειες. Ο απεγκλωβισμός της μικρής έκανε τους Ελληνες διασώστες να αγκαλιαστούν συγκινημένοι. Νωρίτερα απεγκλώβισαν έναν 50χρονο, πατέρα τετραμελούς οικογένειας.
Για ώρες πάλευαν και για ένα ακόμα κοριτσάκι, αδελφή της 6χρονης, που είχε θαφτεί εφτά μέτρα κάτω από τη γη. Το δεύτερο παιδί δεν τα κατάφερε… Οι διασώστες μιλούσαν μαζί της πριν φέρουν εργαλεία για να μετακινήσουν τα μπάζα και να την πλησιάσουν. Στο σημείο έφτασαν γιατρός και φορείο, όμως ήταν αργά. Η χαρά και ο θρήνος είναι «αδέρφια» σε καταστροφές αυτού του μεγέθους.
Οι απαιτήσεις τέτοιων ειδικών αποστολών πάνε πολύ πιο πέρα από το να έχει κανείς την επιθυμία να βοηθά τους άλλους. Χρειάζεται να μαζεύεις το κουράγιο σου και να το δωρίζεις, να μένεις ψύχραιμος και να δρας ακαριαία σε εφιαλτικές συνθήκες. Να παραμένεις ταπεινός και, κυρίως, να υπενθυμίζεις κάθε λεπτό στον εαυτό σου πως, ό,τι κι αν γίνεται γύρω σου, εσύ δεν πρέπει να λυγίσεις.
Τα θαύματα σπανίζουν
Οι άνδρες της ΕΜΑΚ δεν έχουν ποτέ την πολυτέλεια να αφήσουν τη δουλειά «εκτός σπιτιού» στο τέλος κάθε ημέρας. Οι φορές που θα σώσεις μια ζωή μένουν μέσα σου για πάντα, αλλά το ίδιο συμβαίνει και με το τραύμα τις άλλες φορές, αυτές που δεν έχουν καλή κατάληξη. Η ζωή δεν θριαμβεύει πάντα, τα θαύματα σπανίζουν και η τύχη κάποτε τελειώνει.
Απαιτείται ξεχωριστή ιδιοσυγκρασία από τους διασώστες της ΕΜΑΚ, να διατηρούν την πίστη τους ακόμα κι όταν όλα δείχνουν ότι έχουν χαθεί. Είναι αυτοί που κάποιες φορές καλούνται να «διατάξουν» ένα θαύμα να γίνει. «Κλέβουν» συνανθρώπους τους απ’ τον θάνατο, μια ζωή κάθε φορά.
Η ΕΜΑΚ πάει «στη δουλειά» για να δώσει τον καλύτερό της εαυτό για έναν απελπισμένο και αβοήθητο, παγιδευμένο σε μια κατάσταση που δεν πίστευε ποτέ ότι θα αντιμετωπίσει. Οι Ειδικές Μονάδες είναι η τελευταία και η μόνη ελπίδα απέναντι σε μια φυσική καταστροφή που ήδη έχει χτυπήσει, όταν κάθε λεπτό μοιάζει με αιωνιότητα.
Ιστορικό
Το 1987 δημιουργήθηκαν οι Ειδικές Μονάδες Αντιμετώπισης Καταστροφών, με κύρια ευθύνη τη διάσωση σε ακραίες καταστάσεις αγνοουμένων από πλημμύρες, καταστροφικές πυρκαγιές, σεισμούς, αλλά και τροχαία ατυχήματα. Η μονάδα υπάγεται στο Πυροσβεστικό Σώμα. Εχει πάρει μέρος και σε διασώσεις εκτός Ελλάδας, όπως στους σεισμούς του Ιράν και της Τουρκίας, στις καταστροφικές πυρκαγιές στην Ισπανία κ.α. Υπάρχουν οκτώ μονάδες, με έδρες στον Ασπρόπυργο, στη Θέρμη, στο Ηράκλειο Κρήτης, στην Κομοτηνή, στα Ιωάννινα, στην Πάτρα, στη Λαμία και τη Λάρισα.
