Την οργή της εξέφρασε με ανάρτησή της η Έρη Ρίτσου, κόρη του σπουδαίου λυρικού ποιητή Γιάννη Ρίτσου, σχετικά με την απόφαση του ΚΑΣ να τοποθετηθεί μεγάλο τελεφερίκ στο ιστορικό Κάστρο της Μονεμβασιάς.
Παρά τις έντονες αντιδράσεις από τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων, τον Σύλλογο Φίλων Μονεμβασίας αλλά και την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, το αναβατόριο τελικά θα τοποθετηθεί στο κάστρο όπου διατηρείται (κλειστό) το σπίτι του ποιητή.
«Ποιος χέστηκε για την πολιτιστική κληρονομιά» λέει οργισμένη η Έρη Ρίτσου, τονίζοντας «Σίγουρα όχι το ΚΑΣ, σίγουρα όχι το Υπουργείο Πολιτισμού, σίγουρα όχι ο Δήμος Μονεμβασίας» για να προσθέσει στη συνέχεια ότι η απόφαση πάρθηκε για τα οικονομικά οφέλη που επιφέρει ο τουρισμός.
Αναλυτικά η ανάρτησή της:
«Ποιος χέστηκε για την πολιτιστική κληρονομιά…
Σίγουρα όχι το ΚΑΣ, σίγουρα όχι το Υπουργείο Πολιτισμού, σίγουρα όχι ο Δήμος Μονεμβασίας.
Χθες το βράδυ το ΚΑΣ αποφάσισε ομόφωνα (!!!) την τοποθέτηση τελεφερίκ στο Κάστρο της Μονεμβασιάς.
Τελεφερίκ στα 150 μέτρα από την Πύλη του Κάστρου, με δυο καμπίνες, που η κάθε μια θα μεταφέρει 15 άτομα! Το λες και διακριτική κατασκευή!
Εννοείται πως το ΚΑΣ έγραψε στα π@π@ρια του τις παρεμβάσεις μέσω επιστολών που έκαναν:
-ο Σύλλογος Φίλων Μονεμβασίας ζητώντας αναβολή του θέματος επειδή δεν είχαν γνώση της αρχιτεκτονικής μελέτης,
-ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων που επισήμανε ότι το θέμα το οποίο «βρίσκεται ήδη εκτός χρονοδιαγραμμάτων!»- εισάγεται προς συζήτηση εσπευσμένα, παρά «τις αντιδράσεις των πολιτών και της επιστημονικής κοινότητας»,
– η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, που μεταξύ άλλων έκανε λόγο για «απειλή υποτίμησης της περιβαλλοντικής και πολιτιστικής αξίας του συνολικού χώρου» λόγω του τελεφερίκ.
καθώς επίσης
-την διαμαρτυρία της Europa Nostra, η οποία, λόγω του τελεφερίκ, έχει κατατάξει το Κάστρο της Μονεμβασιάς στα 7 πλέον απειλούμενα μνημεία πολιτισμού
-το γεγονός ότι η υπόθεση εκκρεμεί στο ΣτΕ.
ΛΕΦΤΑ ΝΑ ΦΕΡΝΕΙ Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΙ ΑΣ ΠΑΕΙ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΛΙΑΜΠΕΛΟ! Σιγά μη μας ενδιαφέρει το μνημείο όταν η τουριστική επιχείρηση “Μονεμβασιά” είναι τέτοια μπίζνα...».
Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων: Πρόφαση τα ΑΜΕΑ για τον μαζικό τουρισμό
Την ίδια στιγμή, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων εκφράζει την έντονη δυσαρέσκειά του με την απόφαση του ΚΑΣ επισημαίνοντας ότι «η χωρητικότητα του τελεφερίκ (με δύο καμπίνες 15 ατόμων) και η άνοδός του στην Άνω Πόλη (όπου δεν υπάρχει η δυνατότητα περιήγησης σε ΑμεΑ) δεικνύουν ότι, για άλλη μια φορά τα εμποδιζόμενα άτομα χρησιμοποιούνται από το Υπουργείο Πολιτισμού ως πρόσχημα για παρεμβάσεις που αφορούν τον μαζικό τουρισμό».
Αναλυτικά η ανακοίνωση:
«Παρά τις αντιδράσεις των πολιτών και της επιστημονικής κοινότητας, παρά την διαμαρτυρία της Europa Nostra, παρά το ότι η υπόθεση εκκρεμεί στο ΣτΕ, εισάγεται σήμερα εσπευσμένα στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο η μελέτη για το τελεφερίκ της Μονεμβασίας.
Με απόφασή της, η Europa Nostra, αφού μελέτησε τα δεδομένα περιέλαβε το Κάστρο της Μονεμβασίας στα 7 πλέον απειλούμενα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη για το 2025, λόγω της επιμονής του ΥΠΠΟ και του Δήμου Μονεμβασίας να κατασκευάσουν το τελεφερίκ που θα αλλοιώσει και θα υποβαθμίσει τόσο την ίδια την περιβαλλοντική και μνημειακή αξία της καστροπολιτείας της Μονεμβασίας, όσο και την βιωματική εμπειρία των επισκεπτών, απειλώντας την ακεραιότητα του μοναδικού αυτού μνημειακού συνόλου. Παρότι υπάρχουν όλες αυτές οι διαμαρτυρίες πολιτών και επιστημόνων, το ΥΠΠΟ επιλέγει να φέρει τη μελέτη εσπευσμένα μέσα στη Μεγάλη Εβδομάδα στο ΚΑΣ, χωρίς καν να την δημοσιοποιήσει ώστε να λάβουν γνώση όλοι οι ενδιαφερόμενοι.
Η βιωματική επαφή με μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους είναι αναφαίρετο δικαίωμα όλων, πολλώ δε μάλλον ειδικών ομάδων κοινού (ΑμεΑ και εμποδιζόμενων ατόμων). Ωστόσο, αυτό δεν είναι, δυστυχώς, πάντα εφικτό, λόγω του φυσικά δυσπρόσιτου ή του οχυρού χαρακτήρα αρκετών μνημείων στη χώρα μας, γεγονός που έχει γίνει αποδεκτό τόσο από διεθνείς Οργανισμούς όσο και από τις διεθνείς αρχές και συμβάσεις που διέπουν τις επεμβάσεις επί των μνημείων, σύμφωνα με τις οποίες οι εργασίες οφείλουν να σέβονται τον χαρακτήρα του κάθε μνημείου, να είναι συμβατές με αυτό και να μην αλλοιώνουν τη φύση του.
Το πολιτιστικό και το φυσικό περιβάλλον, συνθέτουν την αισθητική και ιστορική αξία κάθε μνημείου ως μια ενιαία οντότητα, καθιστώντας το μοναδικό, ακριβώς εξαιτίας αυτών των χαρακτηριστικών του. Η οχυρή θέση του βράχου της Μονεμβασίας, που έδωσε άλλωστε στη «Μονοβασιά» το όνομά της, αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο του για πολλούς αιώνες. Το ιστορικό φορτίο χώρων όπως αυτός της Άνω Πόλης απαιτεί ιδιαίτερα μεγάλη προσοχή στο κατά πόσον είναι τόσο απαραίτητος ο σχεδιασμός και η εγκατάσταση μιας τόσο μεγάλης παρέμβασης στο πολιτιστικό και φυσικό τοπίο, όσο αυτή του τελεφερίκ που σχεδιάζεται να εγκατασταθεί στα ριζά του βράχου, με χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Σημειώνεται, επίσης, ότι η μέχρι σήμερα εμπειρία έχει δείξει πως σύγχρονες κατασκευές και τεχνικά έργα αυτού του είδους και μεγέθους, εκτεθειμένα στις περιβαλλοντικές συνθήκες (πχ ισχυρούς ανέμους), συχνά τίθενται εκτός λειτουργίας και το έντονο αποτύπωμά τους στα μνημεία δεν ισοσταθμίζεται με τη χρήση τους. Επιπλέον, η χωρητικότητα του τελεφερίκ (με δύο καμπίνες 15 ατόμων) και η άνοδός του στην Άνω Πόλη (όπου δεν υπάρχει η δυνατότητα περιήγησης σε ΑμεΑ) δεικνύουν ότι, για άλλη μια φορά τα εμποδιζόμενα άτομα χρησιμοποιούνται από το Υπουργείο Πολιτισμού ως πρόσχημα για παρεμβάσεις που αφορούν τον μαζικό τουρισμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν εξετάστηκε καμία άλλη λύση ή εναλλακτική, πιο ήπια, για την προσβασιμότητα των ΑμεΑ στην Κάτω Πόλη της Μονεμβασίας, όπου βρίσκονται και τα περισσότερα επισκέψιμα μνημεία.
Από πλευράς του ο Σύλλογος προτείνει την ανάπτυξη ενός γόνιμου διαλόγου με τους Φορείς των ΑμεΑ και των εμποδιζόμενων ατόμων, από τον οποίο θα προκύψει ιεράρχηση, βάσει κριτηρίων, των μνημείων και αρχαιολογικών χώρων που προκρίνονται για την εξασφάλιση πλήρους προσβασιμότητας σε αυτούς.
Μεταξύ άλλων ο ΣΕΑ σημειώνει: «Είναι προφανές ότι η εγκατάσταση τελεφερίκ σε ένα μνημείο όπως αυτό της Μονεμβασίας, με την εποπτεία που απαιτεί, δεν μπορεί να ολοκληρωθεί σε τόσο σύντομο χρόνο. Είτε το έργο θα εκτελεστεί πρόχειρα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το μνημείο και την ασφάλεια όσων θα χρησιμοποιούν το αναβατόριο, είτε το έργο θα μείνει ημιτελές μέχρι τη λήξη του ΤΑΑ, με κίνδυνο η χώρα να χρειαστεί να επιστρέψει τα χρήματα! Δεν μπορούν να εκτελούνται τέτοιας κλίμακας τεχνικά έργα σε μείζονος σημασίας αρχαιολογικούς χώρους με προχειρότητα και βιασύνη. Η πραγματική λύση είναι να απενταχθεί το υποέργο του τελεφερίκ και να προχωρήσει το ΥΠΠΟ, μαζί με τους πολίτες, τους επιστήμονες και τους φορείς των ΑΜΕΑ σε διάλογο για την βέλτιστη λύση της προσβασιμότητας χωρίς την φθορά του μνημείου».
