Η Πρόεδρος της ΦΩΝΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ και Ευρωβουλευτής, Αφροδίτη Λατινοπούλου, απέστειλε σήμερα επίσημη επιστολή στον Πρέσβη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, απαντώντας σε πρόσφατη επιστολή του σχετικά με τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και άλλων Ελλήνων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Στην επιστολή της, η κα Λατινοπούλου αποδομεί πλήρως τις επιλεκτικές αναγνώσεις της ιστορίας από τουρκικής πλευράς, αναδεικνύοντας την ιστορική τεκμηρίωση και τη διεθνή αναγνώριση της γενοκτονίας των Ελλήνων. Καταγγέλλει τις διαστρεβλώσεις, απορρίπτει τα εξισωτικά επιχειρήματα και καλεί την Τουρκία να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων: να αναγνωρίσει την ιστορική αλήθεια και να επιδείξει ηθικό θάρρος.
Η επιστολή αποτελεί μια αιχμηρή και ξεκάθαρη παρέμβαση στο ευρωπαϊκό πεδίο, υπογραμμίζοντας ότι η ιστορική μνήμη και η ηθική ευθύνη υπερβαίνουν τις διπλωματικές σκοπιμότητες.
Ολόκληρη η επιστολή:
Α.Ε. Faruk KAYMAKCI
Πρέσβης
Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Avenue des Arts 36-38
B-1040 BRUXELLES/BELGIQUE
Βρυξέλλες, 29.05.2025
Αξιότιμε κ. Πρέσβη,
Απαντώ στην επιστολή σας (Αρ. Πρωτ. Z-2025/70946263/40027611, με ημερομηνία 21 Μαΐου 2025) αναφορικά με τη Γενοκτονία των Ποντίων και συναφή ιστορικά ζητήματα. Μετά από ενδελεχή εξέταση των θέσεων που παραθέτετε, οφείλω να εκφράσω τη βαθιά ανησυχία αλλά και τη διαμαρτυρία μου για τις επιλεκτικές ερμηνείες και τις ιστορικές διαστρεβλώσεις που περιέχει η επιστολή σας. Είναι καθήκον μου —όχι μόνο ως Ελληνίδα πολίτης, αλλά και ως Μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου— να αντιμετωπίσω αυτές τις ανακρίβειες με σαφήνεια, πεποίθηση και αφοσίωση στην ιστορική αλήθεια.
Η γενοκτονία των Ελλήνων δεν αποτελεί ατεκμηρίωτο ισχυρισμό σε καμία περίπτωση, ούτε κάποιο προϊόν εθνικιστικής προπαγάνδας. Πρόκειται για ένα ιστορικό γεγονός, πλήρως τεκμηριωμένο, υποστηριζόμενο από ένα διαρκώς αυξανόμενο σώμα διεθνούς επιστημονικής συναίνεσης. Μεταξύ 1914 και 1923, εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες Χριστιανοί που ζούσαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία —κυρίως στον Πόντο, τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη— υπέστησαν αναγκαστικούς εκτοπισμούς, σφαγές, λιμοκτονία και πορείες θανάτου. Αυτά τα εγκλήματα δεν αποτελούσαν μεμονωμένες πράξεις πολέμου, αλλά μέρη μιας εκούσιας και συστηματικής εκστρατείας εθνοκάθαρσης και εξόντωσης.
Το συμπέρασμα αυτό δεν είναι απλώς ένας ελληνικός ισχυρισμός. Ήδη κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, οι Συμμαχικές Δυνάμεις καταδίκασαν τις οθωμανικές αρχές για τον συστηματικό διωγμό των χριστιανικών πληθυσμών. Πιο πρόσφατα, το 2007, η Διεθνής Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών — η κορυφαία ακαδημαϊκή αρχή στον τομέα των γενοκτονιών — εξέδωσε ψήφισμα με το οποίο αναγνώρισε ότι η εξόντωση των Ελλήνων συνιστά γενοκτονία.
Κοινοβούλια σε όλο τον κόσμο έχουν εκφράσει ανάλογη αναγνώριση. Η Σουηδία, το 2010, αναγνώρισε επίσημα τη γενοκτονία των Αρμενίων, των Ασσυρίων και των Ποντίων Ελλήνων. Παρόμοιες αναγνωρίσεις έχουν προέλθει από τα κοινοβούλια της Ολλανδίας, της Αυστρίας και άλλων χωρών. Οι αναγνωρίσεις αυτές αποδεικνύουν ότι το ζήτημα δεν αποτελεί διμερές θέμα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας —είναι ζήτημα παγκόσμιας ιστορικής καταγραφής και ηθικής ευθύνης.
Η προσπάθειά σας να εξισώσετε αυτά τα εγκλήματα με τις στρατιωτικές ενέργειες της Ελλάδας κατά τη διάρκεια του Ελληνοτουρκικού Πολέμου είναι ιστορικά εσφαλμένη και ηθικά προβληματική. Ο πόλεμος, όσο τραγικός κι αν είναι, δεν ισοδυναμεί με μια προσχεδιασμένη εκστρατεία εξόντωσης που διήρκεσε σχεδόν μια δεκαετία. Η γενοκτονία των Ελλήνων ξεκίνησε χρόνια πριν την απόβαση των ελληνικών δυνάμεων στην Ανατολία το 1919. Ήδη από το 1914, υπό το καθεστώς των Νεότουρκων, οι ελληνικές κοινότητες στη Θράκη και τη δυτική Μικρά Ασία υπέστησαν κακοποιήσεις, απαλλοτριώσεις και αναγκαστικούς εκτοπισμούς. Τα αυστριακά διπλωματικά αρχεία της εποχής περιλαμβάνουν ανατριχιαστικές αναφορές—όπως η έκθεση του 1916, ανώτερου αξιωματούχου, στην οποία καταγράφεται οθωμανική εντολή «να σκοτώνεται κάθε Έλληνας που συναντάται».
Αυτές δεν ήταν τυχαίες πράξεις αντεκδίκησης. Ήταν κεντρικά σχεδιασμένες πολιτικές, οι οποίες υλοποιήθηκαν με σκοπό την εθνοτική ομογενοποίηση της Ανατολίας. Οι διώξεις εντάθηκαν στον Πόντο την περίοδο 1916–1923, όπου εκτιμάται ότι 353.000 Έλληνες σκοτώθηκαν. Το ευρύτερο σύνολο των θυμάτων κατά την ίδια περίοδο υπολογίζεται από ιστορικούς σε πάνω από 700.000 και ενδέχεται να πλησιάζει το ένα εκατομμύριο. Αυτά τα νούμερα δεν μπορούν να αποδοθούν σε παράπλευρες απώλειες πολέμου.
Στην επιστολή σας γίνεται αναφορά στη Συνθήκη της Λωζάνης (1923), υπονοώντας ότι οι όροι της αναιρούν ή απαλλάσσουν τα ιστορικά εγκλήματα. Αυτή είναι μια σοβαρή παρερμηνεία του σκοπού της συνθήκης. Η Συνθήκη της Λωζάνης ήταν διπλωματικό εργαλείο για την εδραίωση της ειρήνης και τον καθορισμό των συνόρων μετά τον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο. Αν και περιλάμβανε Δήλωση Αμνηστίας για πράξεις της σύρραξης, αυτό ήταν πολιτική αναγκαιότητα—όχι ηθική συγχώρεση παρελθόντων εγκλημάτων. Η συνθήκη δεν μπορεί να αναιρέσει την ιστορική αλήθεια. Επιδίωκε την ειρήνη, όχι την ιστορική λήθη.
Το να ισχυρίζεται κανείς ότι η Συνθήκη της Λωζάνης εξαφανίζει τη νομιμότητα της αναγνώρισης γενοκτονιών είναι σαν να συγχέει τη σιωπή με την αθώωση. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε στη διπλωματία να αποκρύψει ή να εξωραΐσει εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Εξοχότατε, η επιστολή σας υπαινίσσεται ότι οι ελληνικές στρατιωτικές ενέργειες κατά κάποιον τρόπο «δικαιολογούν» όσα συνέβησαν στον ελληνικό άμαχο πληθυσμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αυτή η γραμμή επιχειρηματολογίας είναι προσβλητική και αβάσιμη. Τα θύματα της γενοκτονίας δεν ήταν στρατιώτες, αλλά άμαχοι—γυναίκες, παιδιά, ηλικιωμένοι, κληρικοί, δάσκαλοι, ολόκληρες κοινότητες που στοχοποιήθηκαν για την ταυτότητά τους. Τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας δεν νομιμοποιούνται από πολεμικές πράξεις. Το αντίθετο αποτελεί ευθεία προσβολή των αρχών της δικαιοσύνης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που υπερασπίζεται η διεθνής κοινότητα.
Ως Ευρωπαίοι, κατανοούμε τη σημασία της ιστορικής κάθαρσης. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα προτάξει την ανάγκη για αλήθεια, μνήμη και λογοδοσία απέναντι σε γενοκτονίες και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Με το ψήφισμα του 2015 για την επέτειο της Αρμενικής Γενοκτονίας, το Κοινοβούλιο τόνισε ότι «δεν μπορεί να υπάρξει συμφιλίωση χωρίς αλήθεια και μνήμη». Το ίδιο ψήφισμα ορθά αναγνώρισε τη γενοκτονία των Ασσυρίων και των Ελλήνων, επισημαίνοντας τη μεταξύ τους ιστορική σύνδεση και πραγματικότητα.
Η Ελλάδα δεν επιδιώκει να χρησιμοποιήσει την ιστορία ως όπλο. Όμως δεν μπορούμε να επιτρέψουμε η αλήθεια να αποσιωπηθεί χάριν της διπλωματικής ευκολίας. Το Κοινοβούλιό μας έχει ορίσει την 19η Μαΐου ως επίσημη ημέρα μνήμης για τη Γενοκτονία των Ποντίων, και την 14η Σεπτεμβρίου για τα θύματα της Μικρασιατικής Καταστροφής—τεκμήρια της δέσμευσής μας να τιμούμε τους νεκρούς και να υπηρετούμε τη δικαιοσύνη της ιστορίας.
Εξοχότατε, σας καλώ εσάς και την κυβέρνηση που εκπροσωπείτε να επανεξετάσετε τις θέσεις που διατυπώσατε στην επιστολή σας. Ένα δίκαιο μέλλον δεν μπορεί να οικοδομηθεί χωρίς αναγνώριση. Η αλήθεια είναι το θεμέλιο της ειρήνης. Αναγνωρίζοντας τη γενοκτονία των Ελλήνων—όπως το έχουν πράξει τόσοι ακαδημαϊκοί, κυβερνήσεις και διεθνείς θεσμοί—η Τουρκία δεν θα μειώσει το κύρος της· αντίθετα, θα επιδείξει ηθική ωριμότητα και ειλικρινή διάθεση να συμφιλιωθεί με την ιστορία.
Με εκτίμηση,
Αφροδίτη Λατινοπούλου
Πρόεδρος ΦΩΝΗ ΛΟΓΙΚΗΣ
Μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Δείτε επίσης:
Εύγε, Φοβερή, εμπεριστατωμένη, δυναμική απάντηση.
Θα διόρθωνα μόνο το
“… κατά τη διάρκεια του Ελληνοτουρκικού Πολέμου.”
σε
“…κατά την διάρκεια του Ελληνοτουρκικού απελευθερωτικού Πολέμου.”
Μπράβο σου Αφροδίτη. Αλλά δυστυχώς τό τραίνο του διψήφιου ποσοστού χάθηκε ( προς το παρόν) με αυτό τών Τεμπών. Καμαρωσε τώρα την Ζωή στην θέση σου. Έχεις ακόμη περιθώριο μέχρι τίς εκλογές του Οκτωβρίου.