Μια από τις χειρότερες χρονιές των τελευταίων δεκαετιών βιώνει ο αγροτικός κόσμος του Οροπεδίου Λασιθίου, με τις πρόσφατες χαλαζοπτώσεις να καταστρέφουν ολοκληρωτικά το μεγαλύτερο μέρος των καλλιεργειών. Πατάτες, κηπευτικά και μηλιές υπέστησαν εκτεταμένες ζημιές, με τους παραγωγούς να βρίσκονται σε απόγνωση και να κάνουν λόγο για οικονομική καταστροφή χωρίς προηγούμενο.
Η σφοδρότητα των φαινομένων που έπληξαν την περιοχή τόσο στις αρχές Μαΐου όσο και τις πρώτες μέρες του Ιουνίου, προκάλεσε ζημιές σε περίπου 80% των καλλιεργειών. Η πατατοπαραγωγή -ο βασικός πνεύμονας της αγροτικής οικονομίας του Οροπεδίου – υπέστη κατακόρυφη πτώση, με τις φετινές εκτιμήσεις να περιορίζονται στους μόλις 10.000 τόνους, από τους 30.000 τόνους που παράγει συνήθως η περιοχή. Πρόκειται για μείωση σχεδόν 67%, που μεταφράζεται σε εκατομμύρια ευρώ χαμένων εισοδημάτων.
Η ήδη δύσκολη κατάσταση για τους αγρότες επιδεινώνεται από το νομικό και γραφειοκρατικό πλαίσιο των αποζημιώσεων. Όπως καταγγέλλουν τοπικοί παραγωγοί, ο ΕΛΓΑ καλύπτει ζημιές μόνο από χαλαζόπτωση, όχι όμως και από υπερβολική βροχόπτωση, η οποία σε πολλές περιπτώσεις είχε καταστροφικά αποτελέσματα.
Το πρόβλημα περιπλέκεται περαιτέρω, καθώς το επίσημο βροχόμετρο βρίσκεται στο δημαρχείο, εκτός της βασικά πληγείσας ζώνης, και δεν καταγράφει επαρκώς την ένταση των καιρικών φαινομένων σε περιοχές όπως το Τζερμιάδο και τα δυτικά τμήματα του Οροπεδίου. Έτσι, η πραγματική εικόνα της καταστροφής δεν αποτυπώνεται στα επίσημα δεδομένα, αποκλείοντας πρακτικά πολλούς παραγωγούς από τις αποζημιώσεις.
Κατεστραμμένα και τα μήλα
Σύμφωνα με τον Δήμαρχο Οροπεδίου Γιώργο Αθανασάκη, οι ζημιές στις μηλιές είναι ολοκληρωτικές, όμως τουλάχιστον εκεί οι παραγωγοί εντάσσονται στο πλαίσιο αποζημιώσεων του ΕΛΓΑ. Παρ’ όλα αυτά, και σε αυτή την περίπτωση παρατηρείται σημαντική δυσκολία στην εκτίμηση της έκτασης της ζημιάς, καθώς λείπουν επίσημα στοιχεία για τα καλλιεργούμενα στρέμματα και τον αριθμό των πληγέντων παραγωγών.
«Ορισμένοι έχουν υποβάλει δηλώσεις ζημιάς, άλλοι όμως όχι, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ασάφειες για το ποιος δικαιούται αποζημίωση», επισημαίνει ο δήμαρχος, ζητώντας καλύτερη οργάνωση και επικαιροποιημένα στοιχεία για την περιοχή.
Την ίδια στιγμή, η ανησυχία στους αγρότες κορυφώνεται καθώς πλησιάζει ο καιρός της συγκομιδής, αλλά η εικόνα των καλλιεργειών είναι απογοητευτική. Οι τοπικές αρχές, σε συνεργασία με συνεταιρισμούς και παραγωγούς, ασκούν πιέσεις προς τον ΕΛΓΑ και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ώστε να ενταχθούν και οι καλλιέργειες πατάτας σε πρόγραμμα αποζημίωσης. Μέχρι στιγμής, όμως, καμία θετική εξέλιξη δεν έχει σημειωθεί.
Σε απόγνωση οι αγρότες
Η φετινή καταστροφή στο Οροπέδιο Λασιθίου δεν είναι απλώς μια «κακή χρονιά». Πρόκειται για μια κρίση που απειλεί την οικονομική επιβίωση δεκάδων οικογενειών που ζουν αποκλειστικά από τη γη. Με το κόστος παραγωγής να έχει εκτοξευθεί, την αγορά να παραμένει ασταθής και τις ζημιές να μένουν χωρίς ουσιαστική στήριξη, το μέλλον της αγροτικής δραστηριότητας στην περιοχή φαντάζει πιο επισφαλές από ποτέ.
Χωρίς άμεση κινητοποίηση και προσαρμογή του συστήματος αποζημιώσεων στις νέες, κλιματικά φορτισμένες συνθήκες, το Οροπέδιο κινδυνεύει να χάσει όχι μόνο τη φετινή του σοδειά, αλλά και το παραγωγικό του μέλλον.
