Με αιχμή του δόρατος την αποτροπή σοβαρών τροχαίων ατυχημάτων, η κυβέρνηση προχωρά σήμερα στην ψήφιση του νέου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) από τη Βουλή. Ο νέος ΚΟΚ φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα αποφασιστικό βήμα για την καλλιέργεια οδικής συνείδησης και την προστασία της ανθρώπινης ζωής στους ελληνικούς δρόμους.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο νέος Κώδικας εισάγει ένα κλιμακωτό ποινολόγιο, που προβλέπει αυστηρότερες κυρώσεις για όσους επαναλαμβάνουν σοβαρές παραβάσεις, ενώ θεσπίζονται ειδικά πρόστιμα και ποινές σε περιπτώσεις που οι παραβάσεις προκαλούν ατυχήματα.
Στοχευμένες παρεμβάσεις για τις πιο επικίνδυνες παραβάσεις
Το νέο πλαίσιο δίνει ιδιαίτερη έμφαση στις παραβάσεις που συνδέονται ιστορικά με τα περισσότερα τροχαία δυστυχήματα, όπως:
- Οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ
- Παραβίαση ερυθρού σηματοδότη ή STOP
- Χρήση κινητού τηλεφώνου ή άλλων συσκευών κατά την οδήγηση
- Υπέρβαση ορίων ταχύτητας
- Μη χρήση κράνους από δικυκλιστές
- Συμμετοχή σε «κόντρες»
Ο στόχος, όπως τονίζεται, είναι η ασφάλεια όλων των χρηστών του οδικού δικτύου, μέσα από ένα αυστηρό αλλά δίκαιο σύστημα ποινών που αποσκοπεί στην αλλαγή συμπεριφοράς, όχι απλώς στην τιμωρία.
Παραδείγματα – Τι αλλάζει στην πράξη
1. Χρήση κινητού τηλεφώνου
Το 2024, η χρήση κινητού αποτέλεσε την τρίτη αιτία τροχαίων ατυχημάτων. Σύμφωνα με τον νέο ΚΟΚ:
- Πρώτη παράβαση: 350€ πρόστιμο και αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες
- Πρώτη υποτροπή: 1.000€ πρόστιμο και 6 μήνες αφαίρεση άδειας
- Δεύτερη υποτροπή: 2.000€ και στέρηση άδειας για 1 έτος
- Σε περίπτωση πρόκλησης ατυχήματος: 2.000€ και 4ετής αφαίρεση (1η υποτροπή), 4.000€ και 8ετής στέρηση (2η υποτροπή)
Και στις τρεις περιπτώσεις, αν υπάρξει ατύχημα, υπάρχει πλέον ποινική διάσταση: βάσει του άρθρου 290Α του Ποινικού Κώδικα, προβλέπεται κάθειρξη έως και ισόβια.
2. Μη χρήση κράνους
Το 2023, σχεδόν το 40% των νεκρών από τροχαία ήταν δικυκλιστές, και τα ποσοστά χρήσης κράνους, ιδιαίτερα από συνεπιβάτες, παραμένουν χαμηλά:
- Οδηγός ή συνεπιβάτης χωρίς κράνος: 350€ πρόστιμο στον καθένα και αφαίρεση άδειας οδηγού για 30 ημέρες
- Πρώτη υποτροπή: 1.000€ και 6 μήνες χωρίς δίπλωμα
- Δεύτερη υποτροπή: 2.000€ και στέρηση άδειας για 1 έτος
3. Οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ
Η οδήγηση σε κατάσταση μέθης ευθύνεται για το 25% των θανάτων στην άσφαλτο:
- 0,50 – 0,80 g/l: 350€ και αφαίρεση διπλώματος για 30 ημέρες
- 0,80 – 1,10 g/l: 700€, αφαίρεση για 90 ημέρες, ακινητοποίηση οχήματος
>1,10 g/l: 1.200€, στέρηση άδειας για 6 μήνες, ποινές σε περίπτωση υποτροπής:
- 2.000€ και 7 χρόνια στέρηση διπλώματος (1η υποτροπή)
- 4.000€ και 10 χρόνια στέρηση διπλώματος (2η υποτροπή)
- Ποινική διάσταση: φυλάκιση έως 5 χρόνια, βάσει άρθρου 290Α
4. Παραβίαση STOP
Σύμφωνα με τα στατιστικά του 2022, το 16% των τροχαίων ατυχημάτων προκλήθηκε από παραβίαση STOP:
Χωρίς ατύχημα:
- 1η φορά: 350€ και 30 ημέρες αφαίρεση άδειας
- 1η υποτροπή: 1.000€ και 6 μήνες αφαίρεση
- 2η υποτροπή: 2.000€ πρόστιμο
Με ατύχημα:
- 1η φορά: 700€ και 60 ημέρες αφαίρεση
- 1η υποτροπή: 2.000€ και 4 χρόνια
- 2η υποτροπή: 4.000€ και 8 χρόνια στέρηση διπλώματος
Νομοθετικές βελτιώσεις
Ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κωνσταντίνος Κυρανάκης, ανακοίνωσε σειρά βελτιώσεων μετά από προτάσεις κομμάτων και φορέων:
- Αναστροφή με πρόκληση σύγκρουσης: 700€ πρόστιμο και αφαίρεση διπλώματος για 60 ημέρες
- Τροχόσπιτα: Εξαιρέσεις στις απαγορεύσεις στάθμευσης για τροχόσπιτα έως 7,5 μέτρα (από 6 μέτρα)
Ταξί σε λεωφορειολωρίδες:
- Δεν ισχύει το όριο των 30 δευτερολέπτων για επιβίβαση/αποβίβαση σε εσοχές
- Ειδικές ρυθμίσεις για επιβάτες με κινητικά προβλήματα ή που μετακινούνται για θεραπευτικούς λόγους
- Απαγόρευση χρήσης φορητών συσκευών (ρολόγια, tablets) κατά την οδήγηση
Νέος ΚΟΚ: Από την πρόληψη στην αποτροπή
Ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας δεν στοχεύει μόνο στη βαρύτερη τιμωρία, αλλά στην αποτροπή επανάληψης επικίνδυνων συμπεριφορών μέσω:
- Αυστηρών ποινών για υποτροπές
- Διαχωρισμού των ποινών σε περίπτωση ατυχήματος
- Ενεργοποίησης του Ποινικού Κώδικα για σοβαρές υποθέσεις
