Ελεύθεροι με περιοριστικούς όρους αφέθηκαν, μετά τις πολυήμερες απολογίες τους ενώπιον της 3ης ειδικής ανακρίτριας Θεσσαλονίκης, οι 39 συλληφθέντες για την υπόθεση των δύο πολυπλόκων κυκλωμάτων αρχαιοκαπηλίας, των οποίων η εξάρθρωση ανακοινώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα από την Ελληνική Αστυνομία.
Η διαδικασία διήρκεσε τέσσερις ημέρες, με τους κατηγορούμενους να προσέρχονται ανά ομάδες στο ανακριτικό γραφείο. Ανάμεσά τους βρίσκονταν και οι δύο φερόμενοι ως «αρχηγοί» των εγκληματικών οργανώσεων, ένας 66χρονος και ένας 43χρονος, στους οποίους επιβλήθηκαν -πέρα από την απαγόρευση εξόδου από τη χώρα και την υποχρεωτική εμφάνιση σε αστυνομικό τμήμα– χρηματικές εγγυήσεις ύψους 50.000 ευρώ, έκαστος.
Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, οι δύο άνδρες φέρονται να αποκτούσαν αρχαιότητες που προέρχονταν από παράνομες ανασκαφές και τις διοχέτευαν στο εξωτερικό, κυρίως στη Γερμανία, όπου και τις πουλούσαν μέσω οίκων δημοπρασιών. Οι ομάδες τους διέθεταν οργανωμένη δομή, με ενδιάμεσους που αναλάμβαναν την εκτίμηση της αξίας των ευρημάτων –κυρίως νομισμάτων– και τη διαμεσολάβηση ανάμεσα σε κατόχους και αγοραστές, είτε με φυσική παρουσία είτε μέσω φωτογραφιών.
Οι ελληνικές Αρχές, και συγκεκριμένα η Υποδιεύθυνση Δίωξης και Εξιχνίασης Εγκλημάτων Πατρών, ερευνούσαν την υπόθεση από τον Οκτώβριο του 2023, καταλήγοντας σε μια ογκώδη δικογραφία που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, καταγεγραμμένες συνομιλίες με χαρακτηριστική χρήση κωδικοποιημένων φράσεων. Όπως προκύπτει από αυτές, η παράνομη αρχαιολογική δραστηριότητα αποκαλούνταν «βόλτα για σπαράγγια» ή «ψάρεμα», ενώ οι αρχαιότητες αναφέρονταν με λέξεις όπως «βύσματα», «στριφώνια», «παξιμάδια», «τσίπουρο», «ψάρια», ακόμη και «γιαούρτια». Όταν οργανωνόταν ταξίδι για εξαγωγή στο εξωτερικό, οι συνομιλητές μιλούσαν για «τα κορίτσια». Ανάλογες ονομασίες χρησιμοποιούνταν και για τις κατηγορίες νομισμάτων: «άσπρα» τα ασημένια, «κίτρινα» τα χρυσά, «πράσινα» ή «κόκκινα» τα χάλκινα.
Εμπλοκή αρχαιοφύλακα, σωφρονιστικού και… φορτηγατζή
Ανάμεσα στους κατηγορούμενους περιλαμβάνονται και πρόσωπα με ιδιαίτερους ρόλους. Ένας αρχαιοφύλακας υπάλληλος σε Εφορεία Αρχαιοτήτων φέρεται να είχε αφαιρέσει παράνομα αρχαιότητα, την οποία επιχείρησε να διαπραγματευτεί για πώληση. Παράλληλα, σωφρονιστικός υπάλληλος –ένας από τους συλληφθέντες– εμφανίζεται στις καταγραφές να μεσολαβεί για αγοραπωλησία αρχαίου αντικειμένου, χωρίς όμως τελικά να επιτευχθεί συμφωνία.
Επιπλέον, ένας οδηγός φορτηγού, αν και δεν συνελήφθη, κατονομάζεται στη δικογραφία ως άτομο μέσω του οποίου ο 66χρονος φερόμενος αρχηγός εξήγαγε παράνομα αρχαία νομίσματα στη Γερμανία. Εκεί, τα κυκλώματα φαίνεται να διατηρούσαν συνεργάτες, ανάμεσά τους και έναν Έλληνα υπάλληλο σε οίκο δημοπρασιών, μόνιμο κάτοικο εξωτερικού, ο οποίος έχει ήδη βεβαρημένο ποινικό παρελθόν για υπόθεση αρχαιοκαπηλίας στην Ελλάδα.
«Είναι συλλεκτικά νομίσματα» λένε οι κατηγορούμενοι
Κατά τις απολογίες τους, όλοι οι κατηγορούμενοι αρνήθηκαν τις βαρύτατες κατηγορίες που τους αποδίδονται. Βασικός τους ισχυρισμός ήταν πως δεν επρόκειτο για παράνομες αρχαιότητες αλλά για «συλλεκτικά νομίσματα» που αφορούσαν «νόμιμες δημοπρασίες».
Ωστόσο, τα στοιχεία που παρουσιάζει η Αστυνομία είναι εντυπωσιακά: στο πλαίσιο των ερευνών κατασχέθηκαν συνολικά 1.800 αρχαιολογικά ευρήματα, από τα οποία τα 800 εντοπίστηκαν σε έρευνες στη Γερμανία. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται νομίσματα διαφόρων ιστορικών περιόδων και εκδόσεων, ζωόμορφα και ανθρωπόμορφα ειδώλια, αντικείμενα με μορφή προσωπείων, αλλά και αναπαραστάσεις αρχαίων περικεφαλαίων.
Όλα τα ευρήματα μεταφέρθηκαν στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης, όπου αναμένεται να εξεταστούν από ειδικούς για την τελική εκτίμηση της ιστορικής και αρχαιολογικής τους αξίας.
Δείτε επίσης:
