Σε μια περίοδο όπου οι ακραίες καιρικές συνθήκες καθιστούν τη χώρα ιδιαίτερα ευάλωτη, η ανάγκη για συλλογική επαγρύπνηση και στρατηγική προσαρμογής καθίσταται επιτακτική. Όπως επισημαίνει ο πυρομετεωρολόγος και ερευνητής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Θοδωρής Γιάνναρος, δεν αρκεί να μετράμε θερμοκρασίες και ενδείξεις κινδύνου, αλλά αντίθετα απαιτείται βαθιά κατανόηση των αιτίων και κυρίως αλλαγή νοοτροπίας απέναντι στην πρόληψη.
Ο ίδιος τόνισε πως η κοινωνία οφείλει να μάθει να ζει με τον κίνδυνο των πυρκαγιών, όπως έμαθε να ζει με τους σεισμούς μετά το 1981. Η φωτιά δεν είναι ένα φαινόμενο καινούργιο – υπήρχε πριν από εμάς και θα συνεχίσει να υπάρχει. Το κρίσιμο ζητούμενο είναι η ανθεκτικότητα, η πρόληψη και η διαχείριση των επιπτώσεών της, ιδίως στις πυκνοκατοικημένες και τουριστικά ευαίσθητες περιοχές της χώρας.
«Θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τη φωτιά με την έννοια ότι ήταν πάντοτε εδώ, ήταν εδώ πριν από εμάς και έχει παίξει έναν ρόλο στο να διαμορφωθούν τα οικοσυστήματα. Αυτό το οποίο θα πρέπει να μάθουμε να κάνουμε και η αναλογία η οποία φέρατε με τους σεισμούς είναι απολύτως πετυχημένη. Θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τον κίνδυνο να έχουμε μια τέτοια πυρκαγιά και πολύ περισσότερο από τη στιγμή που βλέπουμε να έχουμε ολοένα και περισσότερες ενάρξεις σε αυτό που ονομάζουμε μικτές ζώνες ή ζώνες διεπαφής, όπως είναι η Παλαιά Φώκαια, όπως ήταν το Μάτι, η Ραφήνα εχθές», ανέφερε αρχικά και συνέχισε:
«Είναι χαρτογραφημένες αυτές οι περιοχές. Υπάρχουν δηλαδή σύνολα δεδομένων όπου μπορούμε να δούμε πού είναι οι συγκεκριμένες περιοχές. Νομίζω ότι θα έπρεπε να είχαμε ήδη ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για να μειώσουμε καταρχήν την πιθανότητα έναρξης, γιατί σε αυτές τις περιοχές έχουμε δύο προβλήματα. Αφενός συγκεντρώνεται κόσμος και όπου συγκεντρώνεται κόσμος αυξάνεται η πιθανότητα κάποιος να κάνει το λάθος για να μη χρησιμοποιήσω κάποια άλλη λέξη και να ξεκινήσει πυρκαγιά και αφετέρου εάν μία πυρκαγιά εκδηλωθεί στη γειτονική περιοχή και πλησιάσει στη μεικτή ζώνη τη ζώνη διεπαφής, εκεί πέρα αλλάζει όλος ο σχεδιασμός για το πώς αντιμετωπίζεται η πυρκαγιά, γιατί η νούμερο ένα προτεραιότητα είναι η απομάκρυνση του πληθυσμού και γενικότερα η διαχείριση καθίσταται πάρα πολύ δύσκολη. Οπότε νομίζω ότι χρειάζεται όλοι οι αρμόδιοι φορείς υπό το Υπουργείο να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε σε αυτές τις περιοχές, οι οποίες είναι πάρα πολλές στη χώρα μας και δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι είμαστε και μία χώρα η οποία βασίζεται πάρα πολύ στον τουρισμό μας».
«Αυτό που είναι σημαντικό είναι να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητά μας»
Σε ό,τι αφορά στις πυρκαγιές, το σημαντικό είναι και το έπρεπε ήδη να συμβαίνει, σύμφωνα με όσα ανέφερε, είναι να έχουμε ταυτοποιήσει την αιτία του προβλήματος, γιατί η αιτία, σημείωσε, δεν είναι ότι φυσάει ούτε ότι έχουμε υψηλές θερμοκρασίες.
«Αυτές είναι συνθήκες που απλά δημιουργούν ένα περιβάλλον μέσα στο οποίο αν εγώ πάω να βάλω φωτιά, η φωτιά θα μπορέσει να λάβει διαστάσεις και να κινείται ταχύτατα. Η αιτία είναι ένα βραχυκύκλωμα. Η αιτία είναι κάποιος που θα πετάξει ένα τσιγάρο. Αυτή είναι η αιτία. Οπότε θα πρέπει να ξεκινήσουμε από εκεί. Να ρωτήσουμε πόσες για παράδειγμα στις δέκα πυρκαγιές, πόσες ήταν από τον ΔΕΔΔΗΕ, πόσες από αγρότες, να βρούμε την αιτία και αν είναι ο ΔΕΔΔΗΕ, γιατί δεν το γνωρίζουμε, οπότε θέλω να είμαι πολύ προσεκτικός σε αυτά που λέω, εάν είναι ο ΔΕΔΔΗΕ μπορούμε να συζητήσουμε τι μέτρα μπορούμε να πάρουμε. Για παράδειγμα, στην Καλιφόρνια για την οποία έχω εικόνα καθώς έχουμε συνεργασίες, η αντίστοιχη εταιρία εκεί πέρα έχει διαδικασίες κατά τις οποίες σε συνθήκες ακραίου πυρομετεωρολογικού κινδύνου μπορεί να κλείσει γραμμές για να μπορέσει να αποφύγει να οδηγήσει η ίδια σε έναρξη της πυρκαγιάς» υπογράμμισε ο ειδικός.
Σε ερωτήσεις για το κατά πόσο το ελληνικό καλοκαίρι μπορεί να παραμείνει θελκτικό σε αυτές τις συνθήκες, καύσωνα και πυρκαγιών και να μην εξελιχθεί σε εφιαλτικό ελληνικό καλοκαίρι, ο κ. Γιάνναρος απάντησε: «αυτή τη στιγμή, σήμερα που μιλάμε, νομίζω ότι το ρολόι δεν γυρίζει πίσω, με την έννοια να θεωρήσουμε ένα ιδανικό σενάριο ότι λαμβάνουμε όλα εκείνα τα μέτρα που θα έπρεπε να έχουμε λάβει διαχρονικά. Είχαμε απανθρακοποίηση της οικονομίας, ανανεώσιμες πηγές. Αυτή τη στιγμή στο σημείο που έχει φτάσει το κλίμα θα συνεχίσουμε να βιώνουμε όλες αυτές τις επιπτώσεις, με την ένταση με την οποία τις βιώνουμε».
Ο πυρομετεωρολόγος υποστήριξε ακόμη πως αυτό που είναι σημαντικό είναι να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητά μας, να ενισχύσουμε την προσαρμογή μας με συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, με καλύτερη επικοινωνία στον κόσμο, με καλύτερη εκπαίδευση. «Θα πρέπει να αποκτήσουμε, όπως αποκτήσαμε αντισεισμική παιδεία, θα πρέπει να αποκτήσουμε πλέον παιδεία πολιτικής προστασίας και ταυτόχρονα να συνεχιστεί και όλη αυτή η προσπάθεια που γίνεται για την ανάσχεση, για τον περιορισμό των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου» τόνισε και κατέληξε:
«Σε ό, τι αφορά το ελληνικό καλοκαίρι, είναι πάρα πολύ σημαντικό και νομίζω ότι δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει αυτό σε επίπεδο χώρας, ότι δεν είναι πολύ μακριά τα χρόνια που ναι, δεν θα είμαστε τόσο θελκτικός τουριστικός προορισμός, διότι οι συνθήκες θα είναι ανυπόφορες και έχετε πολύ δίκιο να αναφέρετε και τους νεκρούς που είχαμε λόγω της ζέστης στην Ισπανία, διότι θα πρέπει ο κόσμος ακριβώς θα πρέπει ο κόσμος να γνωρίζει ότι η ζέστη είναι αυτό που ονομάζουμε σιωπηλός δολοφόνος. Σκοτώνει σε ετήσια βάση περισσότερους ανθρώπους από όσες όλες οι υπόλοιπες φυσικές καταστροφές μαζί. Και αυτό το κάνει γιατί δεν την βλέπουμε, ενώ μια πλημμύρα μπορούμε να τη δούμε, ενώ μια άλλη φυσική καταστροφή, έναν σεισμό, μπορούμε να βιώσουμε, να το νιώσουμε. Τη ζέστη δεν την βλέπουμε, δεν επικοινωνούμε αποτελεσματικά το τι σημαίνει ζέστη, ζέστη δεν σημαίνει απλά το ότι αύριο θα έχει 41 βαθμούς και αυτό είναι επικίνδυνο. Επικίνδυνες συνθήκες μπορεί να έχω και με 36 βαθμούς για ορισμένες κατηγορίες πληθυσμού. Αυτά είναι τα μέτρα συνολικά, στα οποία θα πρέπει να κινηθούμε και με αυτόν τον τρόπο θα πρέπει να προγραμματίσουμε τα επόμενα χρόνια. Σε μια χώρα τουριστική όπως είναι η Ελλάδα, πολλές φορές φοβόμαστε να επικοινωνήσουμε τον κίνδυνο ακριβώς όπως είναι. Διότι το να επικοινωνήσεις, για παράδειγμα, ότι οι αυριανές θερμοκρασίες θα αυξήσουν τη θνησιμότητα κατά 2%, στους πολιτικούς και τους τεχνοκράτες μπορεί να μην ακούγεται θελκτικό, ωστόσο είναι κάτι το οποίο μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα θα σώσει ανθρώπινες ζωές».
Για να καταλάβουμε πόσο “φυσικά” είναι τα αίτια μιας φωτιάς αρκεί να κοιτάξουμε τι γίνεται στις εμπόλεμες ζώνες όπου αδειάζουν χιλιάδες τόνοι βομβών μέσα σε δάση και δεν ανάβει μια πυρκαγιά που να τα κατακάψει. Η φωτιά από μόνη της δεν ανάβει ΠΟΤΕ. Μια φωτιά απαιτεί καύσιμη ύλη, οξυγόνο και πηγή θερμότητας. Πόση θερμότητα όμως ; Φτάνουν οι 50-60 βαθμοί να ανάψουν ξερά χόρτα ; Πότε το είδε κάποιος αυτό να συμβαίνει και σε ποια βιβλιογραφία αναφέρεται το φαινόμενο για να πάμε να το δούμε και εμείς οι “αμόρφωτοι” ; Πέραν τούτου απαιτεί σχέδιο και κατάλληλες μετεωρολογικές συνθήκες για να επεκταθεί. Όλα αυτά η φωτιά δεν μπορεί να τα “σκεφτεί” μόνο ο άνθρωπος μπορεί να τα σκεφτεί και να τα σχεδιάσει ή να τα προκαλέσει έστω από αμέλεια. Συνεπώς 9-10 φωτιές είναι εμπρησμοί και το υπόλοιπο οφείλεται είτε σε ατυχήματα ή σε φυσικά αίτια όπως οι κεραυνοί.
Αυτοί είναι ικανοί να μην αφήσουν ίχνος από πράσινο για λόγους της πράσινης ανάπτυξης…. Έλα όχι πάντα από φυσικά αιτία??? από εμπρησμούς??? τι λένε οι “ειδικοί”