Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Τρίτης Ηλικίας (Παγκόσμια Ημέρα Ηλικιωμένων) που εορτάζεται κάθε χρόνο την 1η Οκτωβρίου, είναι ευκαιρία να σταθούμε σε ένα σοβαρό κοινωνικό ζήτημα: τη μοναξιά των ηλικιωμένων.
Ένα θέμα που επιβάλλεται να μας αφορά όλους, καθώς το φαινόμενο της μοναξιάς, της εγκατάλειψης και της αδιαφορίας, τείνει να λάβει διαστάσεις… πανδημίας με συνέπειες όχι μόνο στην ψυχική αλλά και στη σωματική υγεία των ανθρώπων αυτών.
Δεν είναι απλώς ένα δυσάρεστο συναίσθημα η μοναξιά· είναι ένας παράγοντας κινδύνου για σοβαρά προβλήματα υγείας. Είναι ένα κενό που δεν γεμίζει με τίποτα.
Ηλικιωμένοι που χάνουν και ξεχνιούνται
- Άνθρωποι που μόχθησαν, που πάλεψαν και που προσπαθούν να ζήσουν με αξιοπρέπεια.
- Άνθρωποι που είδαν τα παιδιά τους, την ευρύτερη οικογένειά τους, τους συντρόφους ή τους φίλους τους, να πεθαίνουν, να χάνονται ή να απομακρύνονται.
- Άνθρωποι που δυσκολεύονται να μετακινηθούν λόγω υγείας, ή ζουν απομονωμένοι σε κάποια επαρχία, σε κάποιο ίδρυμα, σε κάποιο σπίτι, στο δρόμο…
- Άνθρωποι που έχουν ανάγκη από σεβασμό, φροντίδα και υποστήριξη.
Γι’ αυτούς τους ηλικιωμένους ακόμα και η παραμικρή κίνηση-παρέμβαση της οικογένειας, της κοινωνίας και του κράτους, μπορεί να κάνει τη διαφορά. Ακόμα και μια αγκαλιά, ένα καλημέρα, ένα καληνύχτα, μπορούν να κάνουν τη διαφορά.
Ας μην ξεχνάμε άλλωστε, ούτε να αγνοούμε, ότι το αίσθημα της εγκατάλειψης που μπορεί να είναι έντονο σε κάθε ηλικία, στη λεγόμενη Τρίτη Ηλικία είναι ακόμα εντονότερο.
Η κοινή λογική είναι αυτή που φωνάζει ότι η μοναξιά επιβαρύνει κάθε πτυχή της ζωής των ηλικιωμένων.
Μοναξιά: Οι συνέπειες για τους ηλικιωμένους
Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι πάνω από μισό εκατομμύριο συνάνθρωποί μας άνω των 65 ετών ζουν μόνοι τους, αριθμός που αντιστοιχεί σχεδόν στο ένα τέταρτο του συνόλου των ατόμων αυτής της ηλικιακής ομάδας (στοιχεία 2024).
Σύμφωνα με ειδικούς, στις σοβαρές συνέπειες της μοναξιάς για τους ηλικιωμένους συμπεριλαμβάνονται (μεταξύ άλλων):
- η κατάθλιψη,
- το άγχος,
- η επιδείνωση της υγείας τους,
- η μείωση του προσδόκιμου ζωής.
Συγκεκριμένα, έρευνες έχουν δείξει ότι οι ηλικιωμένοι που ζουν απομονωμένοι εμφανίζουν συχνότερα κατάθλιψη και αγχώδεις διαταραχές, ενώ η απουσία κοινωνικής στήριξης αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών νοσημάτων, αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε μειωμένο προσδόκιμο ζωής.
Στοιχεία του ΟΗΕ
Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) για την Παγκόσμια Ημέρα Ηλικιωμένων:
- Ο αριθμός των ατόμων ηλικίας 60 ετών και άνω έχει υπερδιπλασιαστεί, από περίπου 541 εκατομμύρια το 1995 σε 1,2 δισεκατομμύρια το 2025.
- Προβλέπεται να φτάσει τα 2,1 δισεκατομμύρια έως το 2050.
- Μέχρι το 2080, τα άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω θα ξεπερνούν σε αριθμό τα παιδιά κάτω των 18 ετών.
Καθώς ο πληθυσμός γερνάει, η ζήτηση για υγειονομική περίθαλψη και κοινωνική υποστήριξη έχει αυξηθεί κατακόρυφα.
Οι δημογραφικές αλλαγές καθιστούν την ανάληψη δράσης πιο επείγουσα από ποτέ. Τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας αποτελούν ένα ταχέως αναπτυσσόμενο τμήμα της κοινωνίας, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Οι πολιτικές που ενδυναμώνουν τα ηλικιωμένα άτομα, διασφαλίζουν την ισότιμη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και την κοινωνική προστασία και εξαλείφουν τις διακρίσεις, είναι απαραίτητες για τη βιώσιμη ανάπτυξη σε έναν γηράσκοντα κόσμο.
Πρόκληση η αντιμετώπιση
Προφανώς και δεν υπάρχουν μαγικά φίλτρα ή άμεσες λύσεις για την αντιμετώπιση του ζητήματος αυτού. Είναι απαραίτητη προϋπόθεση όμως, να υπάρξει συνεργασία οικογένειας, κοινωνίας και Πολιτείας, με δράσεις, πράξεις, ανθρωπιά και ενδιαφέρον.
Η ικανότητα εκτέλεσης βασικών λειτουργιών και συμμετοχής σε καθημερινές δραστηριότητες επηρεάζεται όχι μόνο από την εγγενή ικανότητα ενός ατόμου, αλλά και από το κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον στο οποίο διαμένει.
Τα υποστηρικτικά περιβάλλοντα παίζουν καθοριστικό ρόλο στην υποβοήθηση των ηλικιωμένων ατόμων να διατηρήσουν τα επίπεδα δραστηριότητάς τους και την ανεξαρτησία τους, καθώς γερνούν.
Είναι μια από τις μεγάλες προκλήσεις η μοναξιά των ηλικιωμένων στην εποχή που ζούμε. Και είναι μία καλή ευκαιρία να δείξουμε ότι δεν έχουμε αποκτηνωθεί. Γιατί χωρίς αυτούς, δεν θα υπήρχε ούτε το παρόν, ούτε το μέλλον μας.
Δείτε επίσης:
