Σπιτάκια ανακύκλωσης: «Μαγειρείο» το τελικό πόρισμα! Η νέα μπίζνα με το Σύστημα Επιστροφής Εγγυοδοσίας

Συνέχεια στις τρομερές αποκαλύψεις για το σκάνδαλο με τα σπιτάκια ανακύκλωσης, το οποίο ήδη ερευνά η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.

Πώς στο τελικό πόρισμα «μαγειρεύονται» οι ευθύνες της ΤΕΧΑΝ και της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης και πώς το πρόστιμο των 40 εκατομμυρίων ευρώ θα φορτωθεί στις πλάτες των πολιτών!

Επίσης, ένα νέο σκάνδαλο με ετήσιο τζίρο 500 εκατομμυρίων ευρών «αναδύεται» μέσω του συστήματος επιστροφής εγγυοδοσίας (DRS), δηλαδή την ανακύκλωση συσκευασιών νερού, αναψυκτικών και ποτών με αντάλλαγμα χρήματα.

Σπιτάκια ανακύκλωσης: Οι λεπτομέρειες του σκανδάλου

Οι αποκαλύψεις γίνονται από τους Data Journalists και αφορούν το τελικό πόρισμα των εκτάκτων ελέγχων που εκπόνησε η Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου (ΕΔΕΛ) του Υπουργείου Οικονομικών.

Συγκεκριμένα, το πόρισμα αφορά το πώς αγοράστηκαν με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση εκατοντάδες «σπιτάκια ανακύκλωσης», κατασκευασμένα από την εταιρεία ΤΕΧΑΝ με κόστος 300.000 ευρώ ανά τεμάχιο! Μιλάμε για ένα απίστευτα υψηλό ποσό με το οποίο αγοράζει κάποιος κανονικό σπίτι!

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Live: Ένταση στην Εξεταστική για τον ΟΠΕΚΕΠΕ – Καταθέτει ο Μαγειρίας

Θυμίζουμε ότι τα περιβόητα και πανάκριβα «σπιτάκια ανακύκλωσης», ξεκίνησαν να πιάνουν χώρο στις πλατείες το 2019 με πανηγυρικές εκδηλώσεις και πολιτικό σόου.

Τώρα, στις 134 σελίδες του τελικού πορίσματος της ΕΔΕΛ που αποκαλύπτουν οι Data Journalists, υπάρχουν κάποιες μικρές αλλά ενδεικτικές διαφορές με το αρχικό πόρισμα (Σεπτέμβριος 2024), στο οποίο επίσης γίνεται λόγος για τον αρμόδιο φορέα για τα σκουπίδια της Αττικής, τον Ειδικό Διαβαθμιδικό Σύνδεσμο Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ) και το πρόστιμο των 3 εκατομμυρίων ευρώ που δέχθηκε για την υπόθεση.

Μία εξ αυτών των διαφορών στα πορίσματα, είναι η προσπάθεια «καλλωπισμού» των διατυπώσεων για τον ρόλο της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης που προωθεί τα «σπιτάκια» από το 2019 μέχρι σήμερα.

Τόσο ο ΕΔΣΝΑ, όσο και δύο ακόμη φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο Ενιαίος Σύνδεσμος Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης (ΕΣΔΑΚ) και ο Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) Πελοποννήσου, είχαν ξεκινήσει ενέργειες για προμήθεια συνολικά 208 «σπιτιών ανακύκλωσης» με συνολικό προϋπολογισμό 62,4 εκατομμύρια ευρώ.

Όλα αυτά φυσικά με τις «ευλογίες» της Κυβέρνησης, ενώ δεκάδες Δήμοι προχωρούσαν σε παρόμοιες αγορές μέσα από το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» με πόρους 70 εκατομμυρίων ευρώ.

Από τον Έλεγχο Παρακολούθησης της ΕΔΕΛ το 2025 εντοπίστηκαν τα αίσχη και επιβλήθηκαν τρία πρόστιμα με την «επιβολή ανάκτησης αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντος ποσού», τα οποία φθάνουν συνολικά στα 39.662.480 ευρώ.

Συγκεκριμένα:

• Τα 18.136.860 αφορούν τον ΕΔΣΝΑ,
• τα 10.935.400 τον ΕΣΔΑΚ και
• τα 10.590.220 τον ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου.

Όσο για το τι θα γίνει με τη ζημιά; Αυτή φαίνεται ότι «φορτώνεται» από το Υπουργείο Οικονομικών στους Δήμους που απαρτίζουν κάθε φορέα και κατ’ επέκταση τους δημότες τους!

Να σημειώσουμε εδώ ότι η ΕΔΕΛ στα δύο αρχικά της πορίσματα για το συγκεκριμένο ζήτημα το 2023, έδειχνε ξεκάθαρα τις ευθύνες της Διαχειριστικής Αρχής του ΥΜΕΠΕΡΑΑ (σ.σ. κρατικός φορέας) για «μη επαρκή αξιολόγηση των υποβληθεισών για ένταξη πράξεων». Ωστόσο, στο τρίτο πόρισμά της φαίνεται ότι αυτή η αναφορά «μαγειρεύτηκε»!

Όπως αναφέρουν οι DJ, οι τρεις φορείς (ΕΔΣΝΑ, ΕΣΔΑΚ, ΦΟΔΣΑ) κατηγορούνται επειδή:

• Δεν τεκμηρίωσαν το εύλογο της εκτιμώμενης αξίας των συμβάσεων
• Δεν διασφάλισαν την ισότιμη πρόσβαση όλων των υποψηφίων αναδόχων και την μη δημιουργία εμποδίων στον υγιή ανταγωνισμό μέσα από τον προσδιορισμό των τεχνικών προδιαγραφών
• Υπήρχαν διαφορές ανάμεσα στην πρόσκληση που είχε βγάλει το 2022 ο φορέας χρηματοδότησης του όλου προγράμματος (ΥΜΕΠΕΡΑΑ), τους διαγωνισμούς κάθε φορέα και τα παραληφθέντα αντικείμενα.
• Δεν τηρήθηκαν οι Ειδικοί Όροι της Έκθεσης Τεκμηρίωσης της Υπηρεσίας Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (ΥΓΟΣ) από τον ΕΔΣΝΑ
• Δεν υπήρξε επαρκής έλεγχος για την αξιοπιστία του συστήματος καταγραφής και μέτρησης των λοιπών ανακυκλώσιμων υλικών που συλλέχθηκαν από τα Πολυκέντρα Ανακύκλωσης (σπιτάκια) και εν συνεχεία δηλώθηκαν στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων (ΗΜΑ).

Οι DJ παρουσιάζουν στη συνέχεια κάποιες από τις επισημάνσεις που υπήρχαν στο αρχικό πόρισμα της ΕΔΕΛ, αλλά απαλείφθηκαν από το τελικό πόρισμα με βάση, όπως αναφέρει, έγγραφες διαβεβαιώσεις και αυτοψίες που έγιναν.

Ταυτόχρονα ωστόσο, αναφέρεται: «Δεν αποδεικνύεται εν τέλει με ασφάλεια ότι ο ΕΔΣΝΑ συλλέγει τις ποσότητες  ανακυκλώσιμων υλικών που περιέχονται στα πολυκέντρα ανακύκλωσης, σύμφωνα με τα  προβλεπόμενα στην ΥΓΟΣ και δηλώνονται ως επιτευχθείς στόχος ανακύκλωσης υπέρ των Δήμων από τους οποίους συλλέχθηκαν».

Οι επισημάνσεις που… χάθηκαν:

• Ο ΕΔΣΝΑ πρέπει να «λάβει υπόψη την τυχόν μείωση εσόδων του από την εκμετάλλευση των ανακυκλώσιμων υλικών της ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ Α.Ε., τη μείωση των εξόδων από τη μη χρήση οχημάτων για την αποκομιδή και μεταφορά των ανακυκλώσιμων υλικών και τη μείωση της δαπάνης μισθοδοσίας του απασχολούμενου προσωπικού, δεδομένου ότι η μεταφορά των ανακυκλώσιμων υλικών φέρεται να έγινε από την ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ για το χρονικό διάστημα από 5/8/2022 έως 7/7/2023».
• Υπήρχε σύσταση προς τον ΕΔΣΝΑ να τεκμηριώσει με βεβαίωση της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του υπουργείου Περιβάλλοντος, ως αρμόδια Υπηρεσία εποπτείας του Ηλεκτρονικού Μητρώου Αποβλήτων (ΗΜΑ), ότι τα συλλεγέντα υλικά των πολυκέντρων ανακύκλωσης που συγχρηματοδοτήθηκαν από το ΕΠ του ΥΜΕΠΕΡΑΑ δηλώθηκαν για το διάστημα έως τις 7-7-2023 υπέρ των Δήμων στους οποίους αυτά είχαν τοποθετηθεί.
• Επίσης να βεβαιωθεί μέσω του «Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης» (ΕΟΑΝ), ως αρμόδιου φορέα ελέγχου των ΣΣΕΔ, ότι η ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΑΕ δεν χρησιμοποίησε και δεν χρησιμοποιεί για την επίτευξη των στόχων της υλικά συσκευασίας που έχει συλλέξει από τα πολυκέντρα ανακύκλωσης που συγχρηματοδοτήθηκαν από το ΕΠ του ΥΜΕΠΕΡΑΑ.
• Υπήρχε σύσταση προς τον ΕΟΑΝ να διασφαλίσει, για λόγους διαφάνειας, ότι τα σπιτάκια που παρουσιάζει στην ιστοσελίδα της η ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ δεν αποτελούν πολυκέντρα ανακύκλωσης συγχρηματοδοτηθέντα από το πρόγραμμα ΥΜΕΠΕΡΑΑ. Ταυτόχρονα, το ΥΜΕΠΕΡΑΑ να επιβεβαιώσει ότι τα πολυκέντρα που εκείνο χρηματοδότησε «δεν εμφανίζονται πλέον στο site της εταιρείας ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ».

Σύμφωνα με το συμπέρασμα των Data Journalists, «τα παραπάνω ευρήματα έχουν σημασία διότι υποτίθεται ότι η ΤΕΧΑΝ απλώς προμηθεύει τα μηχανήματα και η Ανταποδοτική Ανακύκλωση τα συντηρεί και φροντίζει για τη λειτουργία τους αλλά τα υλικά που συγκεντρώνονται (μέταλλο, πλαστικό, γυαλί, χαρτί) καταγράφονται για να αφαιρεθούν από τα σκουπίδια κάθε δήμου και να μειωθούν τα δημοτικά τέλη με τα οποία επιβαρύνονται οι δημότες.

Αντιθέτως, φαίνεται πως η Ανταποδοτική Ανακύκλωση αξιοποιούσε τα υλικά για δικό της όφελος. Φαίνεται, λοιπόν πως το σύμπλεγμα ΤΕΧΑΝ – Ανταποδοτική Ανακύκλωση κέρδιζε διπλά αφενός προμηθεύοντας πανάκριβα μηχανήματα, αφετέρου αξιοποιώντας και χιλιάδες τόνους ανακυκλώσιμων υλικών.

Για όλα αυτά, ο λογαριασμός θα καταλήξει στους δημότες εκτός εάν κατατεθούν προσφυγές από τους τρεις φορείς και τα πρόστιμα ακυρωθούν ή μειωθούν».

Η νέα μπίζνα με το Σύστημα Επιστροφής Εγγυοδοσίας (DRS)

Επόμενο μαγείρεμα: Απαλλαγή από κάθε ευθύνη της TΕΧΑΝ και της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, όπως ακριβώς επιθυμούσαν, καθότι ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στο Σύστημα Επιστροφής Εγγυοδοσίας (DRS).

Τι είναι το DRS: Κάθε άδεια μεταλλική και πλαστική συσκευασία επιστρέφεται σε ένα σύστημα (DRA) και όποιος την πάει για ανακύκλωση λαμβάνει συγκεκριμένο ποσό.

Για παράδειγμα: Ένα μπουκαλάκι νερό με τιμή 50 λεπτά, όταν λειτουργεί το DRS θα κοστίζει 60 λεπτά. Εάν επιστραφεί το μπουκαλάκι στο σύστημα από τον αγοραστή, εκείνος θα πάρει πίσω 10 λεπτά. Εάν ο ίδιος επιστρέψει 10 μπουκαλάκια θα πάρει 1 ευρώ.

Με λίγα λόγια: Με το σύστημα DRS, αυξάνεται το βάρος για τον καταναλωτή ο οποίος θα λαμβάνει ως μοναδικό αντάλλαγμα το αντίτιμο της εγγυοδοσίας. Αυτό βέβαια, αν και εφόσον υπάρχει κοντά του μηχάνημα επιστροφής και αν φυσικά φροντίσει να πάει ο ίδιος μέχρι εκεί.

Τεράστιος τζίρος: Υπολογίστε ότι κάθε χρόνο στην Ελλάδα πωλούνται 2,2 δισεκατομμύρια πλαστικά μπουκάλια νερού (σ.σ. όλων των μεγεθών). Προσθέστε σε αυτό και 1,5 δισεκατομμύρια πλαστικές και μεταλλικές φιάλες αναψυκτικών και μπύρας. Ο τζίρος της εγγυοδοσίας θα φθάνει άνετα ετησίως τα 500 εκατομμύρια ευρώ.

Τα μεγάλα συμφέροντα: Ποιος θα εγκαταστήσει τα μηχανήματα παραλαβής των δισεκατομμυρίων φιαλών; Πρώτη και καλύτερη ενδιαφερόμενη, η ΤΕΧΑΝ που εγκατέστησε και τα σπιτάκια ανακύκλωσης! Ποιος θα κερδίζει από τα ποσά του τζίρου που θα μένουν αδιάθετα;

Βάσει υπολογισμών, θα χρειαστούν τουλάχιστον 5.000 μηχανήματα για το σύστημα DRS, Πόσο θα κοστίσουν άραγε έκαστο στο ελληνικό δημόσιο;

Δείτε επίσης:

• Δεν πέρασε απαρατήρητη η θερμή αναφορά της Κοβέσι στον Πιερρακάκη
• Κολοσσιαίο το σκάνδαλο με τα «σπιτάκια ανακύκλωσης»