Οργή και απογοήτευση επικρατούν στους αμυγδαλοπαραγωγούς της επαρχίας Ελασσόνας για τις πολύμηνες καθυστερήσεις σε ό,τι αφορά τις εκτιμήσεις των ζημιών από τον παγετό του 2023, αλλά και την αδράνεια (στα όρια της αδιαφορίας) από την πλευρά της Πολιτείας μπροστά στις εκκλήσεις τους για αντιμετώπιση των σοβαρών προβλημάτων τους.
- Του ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΤΡΙΜΜΗ – Εφημερίδα «Έλληνας Αγρότης»
Οπως αναφέρουν οι παραγωγοί, η ποσότητα που συλλέγουν πλέον από τα δέντρα τους μειώνεται σημαντικά κάθε χρονιά, και έρχονται τα καιρικά φαινόμενα και οι ασθένειες, όπως η φόμοψη, που απειλούν την αμυγδαλοκαλλιέργεια. Ετσι, ζητούν να αποζημιωθούν και αυτοί, όπως οι συνάδελφοί τους σε άλλες περιοχές που είχαν τα ίδια προβλήματα.
«Είχαμε να αντιμετωπίσουμε αρχικά το ζήτημα με τη φόμοψη, την ακαρπία και την καρπόπτωση. Είναι ένας αγώνας ετών για να αντιληφθούν στην κυβέρνηση ότι, είτε προχωρήσουμε σε αναδιάρθρωση καλλιεργειών είτε συνεχίσουμε με τις ίδιες αμυγδαλοκαλλιέργειες, πρέπει να βρούμε λύσεις στο πώς θα χρηματοδοτηθεί μια τέτοια προσπάθεια» αναφέρει ο πρόεδρος του Συλλόγου Δενδροκαλλιεργητών, Κώστας Βαρσάμης, σημειώνοντας ότι αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί. Παράλληλα, επισημαίνει ότι ένα δεύτερο κομμάτι των διαμαρτυριών των παραγωγών αφορά τις συλλογικές εκτιμήσεις (10%) που έγιναν λόγω «Daniel», καθώς χωράφια δίπλα δίπλα άλλα αποζημιώθηκαν στο 60% και άλλα στο 20%!
«Παραδέχτηκε ο ΕΛΓΑ στη Λάρισα, μετά τις κινητοποιήσεις και τις αντιδράσεις μας, ότι έγιναν λάθος εκτιμήσεις. Υποβάλαμε ξανά αιτήσεις, προχωρήσαμε σε ενστάσεις. Εχουμε έξι μήνες, δεν έχουν ασχοληθεί ακόμα με τους φακέλους μας, δεν υπάρχει προσωπικό στον οργανισμό. Ζητάμε άμεσα πρόσληψη μόνιμου προσωπικού» σημειώνει.
Από εκεί και πέρα, οι αμυγδαλοπαραγωγοί της Ελασσόνας είχαν να αντιμετωπίσουν τον παρατεταμένο καύσωνα, ενώ είχαν προηγηθεί χαλαζοπτώσεις χωρίς να αποζημιώνονται. «Μας είπαν από τον ΕΛΓΑ “προχωρήστε σε συγκομιδή, αφού το χαλάζι σάς τα έριξε στο έδαφος”. Να το κάνουμε. Την καταστροφή που έχουν υποστεί τα μάτια στα κλαδιά του δέντρου από το χαλάζι, και τον Φεβρουάριο δεν θα γίνει γονιμοποίηση, ποιος θα μας την αποζημιώσει; Μας είπαν “αυτή τη στιγμή δεν προβλέπεται από τον κανονισμό του ΕΛΓΑ, πρέπει να το επανεξετάσουμε την άνοιξη”. Να αλλάξει τότε ο κανονισμός του ΕΛΓΑ. Οταν δηλαδή έχουμε κλιματική αλλαγή, δεν πρέπει να έχουμε και αλλαγή από το κράτος στην αντιμετώπιση των φαινομένων;» αναρωτιέται ο κ. Βαρσάμης.
«Βρήκαν τοίχο» στον ΕΛΓΑ
Οι αμυγδαλοπαραγωγοί δεν μένουν με σταυρωμένα χέρια, και ήδη είχαν μια προειδοποιητική παρουσία στα γραφεία του ΕΛΓΑ στη Λάρισα, στις αρχές Νοεμβρίου, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενo κλιμάκωσης των κινητοποιήσεων όσο δεν βρίσκουν ευήκοα ώτα.
Τα αποτελέσματα ωστόσο της παρουσίας τους στον ΕΛΓΑ δεν ήταν τα επιθυμητά. «Μας είπαν τον Ιούνιο ότι μόλις πάρουν προσωπικό θα εξετάσουν τις αιτήσεις μας. Φτάσαμε στον Νοέμβριο και, ύστερα από τρεις ακόμη επισκέψεις, μας λένε πως οι αιτήσεις εξετάζονται. Το σημερινό μήνυμα είναι ότι οι αιτήσεις είναι στο ράφι και θα εξεταστούν όταν θα έχουν προσωπικό. Οι αμυγδαλοπαραγωγοί όμως είναι εκτεθειμένοι στους γεωπόνους – ας πάνε να τους πουν ότι δεν έχουμε χρήματα να τους πληρώσουμε, δεν έχουμε πετρέλαιο για την οικογένεια, δεν έχουμε χρήματα για λιπάσματα» τονίζει ο πρόεδρος της κοινότητας Αμουρίου Ελασσόνας και αμυγδαλοπαραγωγός Θανάσης Καραγιάννης, ενώ έκανε λόγο για χαμένο εισόδημα που δεν αναπληρώθηκε και το προηγούμενο έτος και το τρέχον, και για έλλειψη χρημάτων από πλευράς παραγωγών, τη στιγμή που καλούνται όλοι να κάνουν καλλιεργητικές φροντίδες για την επόμενη περίοδο.
Δεν δίστασε δε να αναφέρει ότι κάποιοι συνάδελφοί του δεν εμφανίστηκαν στον ΕΛΓΑ, υποστηρίζοντας ότι πιθανότατα δέχθηκαν πιέσεις προκειμένου να μη συμμετέχουν στις κινητοποιήσεις!
Συλλαλητήριο και βλέπουν
Οι συσκέψεις σε όλα τα χωριά της επαρχίας Ελασσόνας συνεχίστηκαν τις προηγούμενες ημέρες, και το μήνυμα που έλαβαν οι αμυγδαλοπαραγωγοί είναι ότι πρέπει να αντιδράσουν μπροστά στην αδιαφορία της Πολιτείας, ενώ βλέπουν τις καλλιέργειές τους να μην αποδίδουν αλλά και να βρίσκονται στα όρια της καταστροφής.
Μάλιστα, η απόφαση που ελήφθη ήταν να πραγματοποιηθεί μαζικό συλλαλητήριο αμυγδαλοπαραγωγών στην Ελασσόνα, με συγκέντρωση στην κεντρική πλατεία της πόλης, την Τετάρτη 27/11. Ωστόσο, οι σκέψεις δεν περιορίζονται εκεί, αφού, εφόσον συνεχίσουν να βρίσκουν άρνηση, δεν αποκλείουν κανένα ενδεχόμενο.
Το αυξημένο κόστος παραγωγής και ο αθέμιτος ανταγωνισμός
Οπως τονίζουν οι παραγωγοί, οι αμυγδαλεώνες του Ολύμπου, του Σαρανταπόρου και της Ποταμιάς μαζί δημιουργούν τον μεγαλύτερο αμυγδαλεώνα σε έκταση στην Ελλάδα, και η Πολιτεία οφείλει να τους προστατέψει.
Ο αμυγδαλοπαραγωγός Βαγγέλης Καραγιάννης, από το μαρτυρικό Δομένικο Ελασσόνας, αναφέρει ότι το χωριό του αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε οριακή κατάσταση για το αν θα επιβιώσει τα επόμενα χρόνια, αφού η βάση του ασχολείται αποκλειστικά με την αμυγδαλοκαλλιέργεια και η τοπική οικονομία δέχεται συνεχόμενα χτυπήματα.
«Ενα από τα κυριότερα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε είναι το υπέρογκο πια κόστος παραγωγής, αφού σε νερό, ρεύμα, εργατικά χέρια και λιπάσματα προσπαθούμε να αντεπεξέλθουμε. Την ίδια ώρα, οι τιμές είναι χαμηλές, τα εισαγόμενα προϊόντα μάς χτυπούν σε σημείο που δεν μπορούμε να τα ανταγωνιστούμε σχεδόν σε καμία περίπτωση, αφού άλλη κατάσταση επικρατεί στα Βαλκάνια και στη νότια Αμερική και άλλη στην Ελλάδα όσον αφορά το κόστος των παραγωγών» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Καραγιάννης, συμπληρώνοντας ότι θα πρέπει να μπει ένα φρένο στις αθρόες εισαγωγές προϊόντων αμφιβόλου ποιότητας, ώστε να επιβιώσει το ελληνικό αμύγδαλο και να μη χαθεί η αγοραστική του δύναμη και αξία.
«Εάν δεν παρθούν μέτρα άμεσα, θα μιλάμε για αφανισμό ενός από τους μεγαλύτερους αμυγδαλεώνες στην Ελλάδα. Πώς θα κρατηθούν οι νέοι στα χωριά; Για ποια ουσιαστική αποκέντρωση μιλάμε; Επενδύσαμε και μείναμε πίσω, διότι ο πρωτογενής τομέας είναι ο πρώτος και βασικότερος τομέας για να μπορεί όλη η χώρα να τραφεί και να πορευθεί με επάρκεια σε τροφή. Εχουμε τη γήρανση του πληθυσμού στα χωριά. Αν οι νέοι απογοητευτούν και προτιμήσουν τη μετανάστευση στο εξωτερικό για ένα καλύτερο μέλλον, μπαίνει οριστική ταφόπλακα σε όλα τα παραπάνω» τονίζει ο κ. Καραγιάννης.
Πηγαίνοντας ένα βήμα παρακάτω, ο ίδιος βλέπει ότι στη συνέχεια χωράφια καλλιεργήσιμα θα αντικατασταθούν με εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών, βοσκότοποι θα εκδιωχθούν για να τοποθετηθούν ανεμογεννήτριες και ο μη σωστός καταμερισμός στο πού και το πώς πρέπει να γίνονται τέτοιες επενδύσεις ανανεώσιμων πηγών για την ίδια την ενεργειακή επιβίωση της χώρας θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα.
«Δεν είμαστε επαίτες»
Οπως σημειώνει ο αμυγδαλοπαραγωγός από το χωριό Αραδοσίβια Ελασσόνας, Χάρης Τσιουβελακίδης, οι αρμόδιοι πρέπει να καταλάβουν ότι οι αγρότες δεν είναι επαίτες και ότι έχουν επενδύσει στον πρωτογενή τομέα εδώ και χρόνια, θέλοντας να εξασφαλίσουν μεταξύ άλλων μια καλύτερη ζωή για τους ίδιους και τις οικογένειές τους.
«Δεν είμαστε επαίτες. Είμαστε παραγωγοί, που άλλες καλλιέργειες είχαμε στην ενασχόλησή μας, ήρθε ο καιρός και έπρεπε να προχωρήσουμε σε αναδιάρθρωση, το πράξαμε, επενδύσαμε, βάλαμε τον κόπο μας, τον ιδρώτα μας, για να μείνουμε να στηρίξουμε την επαρχία και τα χωριά, τον πρωτογενή τομέα, ώστε να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας και να τους παραδώσουμε μια κατάσταση που θα μπορεί να τους εξασφαλίσει την επαγγελματική και οικονομική τους επιβίωση» αναφέρει ο κ. Τσιουβελακίδης. Μάλιστα, σημειώνει ότι το ζήτημα αφορά το σύνολο του πρωτογενούς τομέα και των διαχρονικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει.
«Ζητήματα επάρκειας νερού, κόστος παραγωγής, συνεργασία παραγωγών με τους οργανισμούς του κράτους και η συνολικότερη αντίληψη που πρέπει να έχει η Πολιτεία κεντρικά για την επαρχία. Εχουμε αφήσει στην άκρη τις διαφορετικές μας πολιτικές καταβολές, έχουμε ενωθεί, ζητάμε αυτά που δικαιούμαστε και θέλουμε να αντιληφθεί και η ίδια η κοινωνία πως έχουμε λόγο που διαμαρτυρόμαστε. Υπάρχει πλέον ζήτημα επιβίωσης» καταλήγει ο κ. Τσιουβελακίδης.
Τέλος, ένα από τα ζητήματα που θέτουν και οι αμυγδαλοπαραγωγοί της Ελασσόνας είναι η επάρκεια νερού, ζητώντας να μπει σε λειτουργία το φράγμα Αγιονερίου. Μάλιστα, σημειώνουν ότι υπάρχουν 22.000 στρέμματα που μπορούν να τροφοδοτηθούν άμεσα, να πέσει το κόστος παραγωγής για τους αγρότες και να υπάρξουν επενδύσεις στον πρωτογενή τομέα, που θα αλλάξουν τα σημερινά δεδομένα.
- Η βασική καλλιέργεια ακρόδρυων
Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της ΕΛ.ΣΤΑΤ. (2022), στην Ελλάδα καλλιεργούνται συνολικά 180.175 στρέμματα με αμυγδαλιές, που αποτελούν τη βασική καλλιέργεια ακρόδρυων της χώρας.
- Στην πρώτη θέση η Θεσσαλία
Η Θεσσαλία είναι πρώτη στη λίστα των περιοχών, καθώς εκεί καλλιεργούνται 92.003 στρέμματα αμυγδαλιών. Μόνο στην ΠΕ Λάρισας η καλλιέργεια φτάνει τα 66.320 στρέμματα.
- Έμφαση και στα καρύδια
Στην ΠΕ Λάρισας καλλιεργούνται επίσης περίπου 25.000 στρέμματα καρυδιών, από τα περίπου 163.000 στρέμματα σε όλη τη χώρα.
