Στη διάψευση του εξωφρενικού ισχυρισμού του Βρετανικού Μουσείου ότι τα Γλυπτά του Παρθενώνα «αφαιρέθηκαν από τα ερείπια γύρω από το μνημείο» προχώρησε η Ελλάδα, αφότου ο αναπληρωτής διευθυντής του μουσείου είχε πει στη συνάντηση της Unesco ότι οι ελληνικοί θησαυροί «δεν αφαιρέθηκαν όλοι» από τον ελληνικό ναό.
«Μεγάλο μέρος της ζωφόρου στην πραγματικότητα αφαιρέθηκε από τα ερείπια γύρω από τον Παρθενώνα», είπε ο αναπληρωτής διευθυντής του μουσείου, Δρ Τζόναθαν Ουίλιαμς, στην ετήσια συνάντηση της διακυβερνητικής επιτροπής του οργανισμού παγκόσμιας κληρονομιάς για την προώθηση της επιστροφής πολιτιστικών αγαθών.
Και πρόσθεσε: «Αυτά τα αντικείμενα δεν αποκτήθηκαν όλα δόλια από το κτίριο όπως έχει αναφερθεί… Δεν θα υπάρξει ποτέ μια μαγική στιγμή επανένωσης γιατί τα μισά από τα γλυπτά του Παρθενώνα έχουν χαθεί για πάντα, τα μισά από τα γλυπτά καταστράφηκαν στα τέλη του 17ου αιώνα πολύ πριν ο Έλγιν δραστηριοποιηθεί στην Αθήνα».
Ο ισχυρισμός, που έγινε σε μια συνάντηση της Unesco την περασμένη εβδομάδα, πρόσθεσε μια νέα τροπή στη μακροχρόνια πολιτιστική διαμάχη και ήρθε μόνο λίγες μέρες αφότου αποκαλύφθηκε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν πρόθυμο να συζητήσει το αίτημα της Ελλάδας τα αρχαία Γλυπτά να επανενωθούν με άλλους θησαυρούς στην Αθήνα.
Όπως γράφει η βρετανική εφημερίδα The Guardian, οι υποστηρικτές της επιστροφής των Γλυπτών, επικαλούμενοι μάρτυρες εκείνης της εποχής, λένε εδώ και καιρό ότι τα Γλυπτά αποσπάστηκαν βίαια από τον ναό του 5ου αιώνα π.Χ. με τη βοήθεια μαρμάρινων πριονιών σε πλήρη γνώση του Έλγιν, του τότε πρεσβευτή της Βρετανίας στην Οθωμανική αυτοκρατορία.
Η χρήση πριονιών και άλλων μηχανημάτων φαινόταν έντονα στην αλληλογραφία του Σκωτσέζου διπλωμάτη και του Τζιοβάνι Μπατίστα Λουζιέρι, του Ιταλού ζωγράφου στον οποίο ανέθεσε να επιβλέπει την κλοπή των αρχαιοτήτων το 1801.
Σε μια επιστολή, ο Λουζιέρι παρακάλεσε τον Έλγιν «να στείλει μια ντουζίνα μαρμάρινα πριόνια διαφορετικών μεγεθών στην Αθήνα το συντομότερο δυνατό», ενώ παραδέχτηκε σε άλλη επιστολή που έγραψε στον Έλγιν το 1802 ότι είχε «υποχρεωθεί να είναι λίγο βάρβαρος» κατά τη διάρκεια μιας επιχείρησης για την απομάκρυνση ενός γλυπτού ανάγλυφου πάνελ ή μετόπης, που απεικονίζει μια γυναίκα να παρασύρεται από έναν κένταυρο από το ναό.
Με δήλωσή του χθες στην βρετανική εφημερίδα, το ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού κατηγορεί τον Έλγιν για διάπραξη κατά συρροή κλοπής:
«Με τα χρόνια, οι ελληνικές αρχές και η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχουν αποδείξει με ακλόνητα επιχειρήματα τα αληθινά γεγονότα γύρω από την αφαίρεση των γλυπτών του Παρθενώνα. Ο Λόρδος Έλγιν χρησιμοποίησε παράνομα και άδικα μέσα για να αρπάξει και να εξάγει τα γλυπτά του Παρθενώνα, χωρίς πραγματική νομική άδεια να το πράξει, σε μια κατάφωρη πράξη κατά συρροή κλοπής».
Απαντώντας στους ισχυρισμούς του αναπληρωτή διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου, ο διάσημος κλασικός αρχαιολόγος, Άντονι Σνόντγκρας, είπε ότι δεν υπήρχε αμφιβολία ότι ο πρώτος στόχος του Λουζιέρι – οι μετόπες στη νότια πλευρά του Παρθενώνα – είχαν «αποκολληθεί βίαια» και επικαλέστηκε τις φρικτές αφηγήσεις ταξιδιωτών που είχαν δει αυτό που περιέγραψε ως «ανεπανόρθωτη ζημιά» που προκλήθηκε στο κτήριο.
Ο Σνόντγκρας, ο οποίος είναι επίτιμος πρόεδρος της βρετανικής επιτροπής για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, είπε ότι η έλλειψη τεκμηριωμένων στοιχείων καθιστά «αδύνατο να ποσοτικοποιηθεί ή ακόμη και να τεκμηριωθεί το ποσοστό των γλυπτών που βρισκόταν ανάμεσα στα ερείπια κατά τη διάρκεια των τεσσάρων ετών που ο Έλγιν και η ομάδα του εργάστηκαν στο χώρο. Όμως παρέμενε αδιαμφισβήτητο ότι στην προσπάθειά του να αποκτήσει όσο το δυνατόν περισσότερα από το άγαλμα και τη γλυπτική, κομμάτια είχαν ακρωτηριαστεί από το μνημείο».
«Για να μειώσει το βάρος για τη μεταφορά, ο Λουζιέρι είχε πριονίσει και πετάξει το πίσω μέρος των περισσότερων κομματιών, έτσι ώστε να διατηρήσει ανέπαφο μόνο το γλυπτό πρόσωπο», είπε για τη μνημειώδη ζωφόρο που απεικονίζει την πομπή του φεστιβάλ των Παναθηναίων και θεωρείται υπέροχο παράδειγμα ποίησης σε πέτρα.
