Οδηγία κατά των αγωγών SLAPP (Strategic Lawsuits Against Public Participation – Στρατηγικές Αγωγές Κατά της Συμμετοχής του Κοινού) ενέκρινε σήμερα το Ευρωκοινοβούλιο, υπογραμμίζοντας, ουσιαστικά, την ανάγκη προστασίας των δημοσιογράφων από καταχρηστικές πρακτικές που αποσκοπούν στη φίμωσή τους μέσω της οικονομικής εξόντωσής τους.
Στο πλαίσιο των προσπαθειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ενισχύσει την προστασία των δημοσιογράφων, αλλά και των ακτιβιστών και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, από αγωγές με την κατηγορία της δυσφήμισης τύπου SLAPP, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπερψήφισε σήμερα μια νέα οδηγία. Πιο συγκεκριμένα, με 546 ψήφους υπέρ, μόλις 47 κατά και 31 αποχές, το σώμα των Ευρωβουλευτών ενέκρινε οδηγία που έχει ως στόχο της να διασφαλίσει ότι τα πρόσωπα και οι οργανώσεις που εργάζονται για θέματα δημόσιου συμφέροντος θα προστατεύονται από τις αβάσιμες και καταχρηστικές αγωγές.
#Thread
Breaking: The European Parliament just approved the Anti-SLAPP Directive in its first reading (Daphne’s Law). Historic development. Journalism, activism, and other types of public participation will finally be protected from baseless, costly, and time-consuming lawsuits. pic.twitter.com/7ppLv1K2Ln— Flutura Kusari (@fluturakusari) February 27, 2024
Η οδηγία, η οποία θα πρέπει να ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο των κρατών-μελών, προβλέπει:
- απόρριψη σε πρώιμο στάδιο προδήλως αβάσιμων αγωγών
- μέσα έννομης προστασίας έναντι καταχρηστικών δικαστικών διαδικασιών
- παροχή εγγυοδοσίας για τα εκτιμώμενα δικαστικά έξοδα, που μπορούν να περιλαμβάνουν τα έξοδα νομικής εκπροσώπησης στα οποία υποβλήθηκε ο εναγόμενος, και τυχόν αποζημίωση
Παράλληλα, εφόσον ο εναγόμενος ζητήσει να απορριφθεί η υπόθεση σε προκαταρκτικό στάδιο, εναπόκειται στον ενάγοντα να αποδείξει ότι υπάρχουν λόγοι να συνεχιστεί η διαδικασία. Το δικαστήριο μπορεί, επίσης, να επιβάλει κι άλλες κυρώσεις στους ενάγοντες.
Σημειώνεται πως, για να αποφεύγονται περιπτώσεις στις οποίες οι ενάγοντες, που είναι συχνά εταιρείες ή πολιτικά πρόσωπα, επιλέγουν να προσφύγουν σε δικαστήρια που είναι πιθανότερο να ταχθούν υπέρ τους, δεν θα αναγνωρίζονται, πλέον, οι αποφάσεις δικαστηρίων εκτός Ε.Ε., όσον αφορά αβάσιμες ή καταχρηστικές αγωγές κατά φυσικών ή νομικών προσώπων με έδρα στην Ε.Ε.
Τέλος όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. θα πρέπει να παρέχουν σε δημοσιογράφους και μέλη της Κοινωνίας των Πολιτών που μηνύονται πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τις διαθέσιμες δικονομικές εγγυήσεις και τα διαθέσιμα μέσα έννομης προστασίας, αλλά και μέτρα στήριξης, όπως παροχή νομικής βοήθειας και οικονομικής και ψυχολογικής υποστήριξης.
Η ελληνική αγωγή SLAPP που έγινε πρώτο θέμα στα διεθνή ΜΜΕ
Υπενθyμίζεται πως έχει περάσει περίπου ένας μήνας από την εκδίκαση, ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, της αγωγής του πρώην διευθυντή του γραφείου του Πρωθυπουργού, Γρηγόρη Δημητριάδη, ο οποίος έχει στραφεί κατά μέσων ενημέρωσης και δημοσιογράφων, εξαιτίας των ρεπορτάζ τους αναφορικά με το σκάνδαλο των τηλεφωνικών υποκλοπών.
Η αγωγή, με την οποία ο Γρηγόρης Δημητριάδης ζητά χιλιάδες ευρώ, στρέφεται συγκεκριμένα κατά του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη, της Εφημερίδας των Συντακτών και των Reporters United.
Μεταξύ των μαρτύρων υπεράσπισης των εναγομένων είχε καταθέσει στη δίκη και ο ομότιμος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Νίκος Αλιβιζάτος. «Μπορώ να διαβεβαιώσω με απόλυτη επαγγελματική συνείδηση ότι τα δημοσιεύματα είναι εξαιρετικά προσεκτικά γραμμένα. Αν ήθελα να δείξω στους φοιτητές ένα δημοσίευμα που δεν είναι συκοφαντικό θα έδειχνα το συγκεκριμένο. Οι δημοσιογράφοι αναφέρονται σε γεγονότα που δεν διέψευσε η άλλη πλευρά», είχε σημειώσει σχετικά ο κ. Αλιβιζάτος, κάνοντας λόγο για καταχρηστικές αγωγές που αποβλέπουν στον περιορισμό της ελευθερίας του Τύπου.
