Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου ασκεί πιέσεις στον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο για να εμποδίσει την πώληση πολεμικών αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία, επικαλούμενος ανησυχίες για την αυξανόμενη επιρροή της Άγκυρας στη Συρία. Τα παραπάνω αναφέρει η ιστοσελίδα middleeasteye.net βασιζόμενη μάλιστα σε τρεις πηγές, συμπεριλαμβανομένων δύο ανώτερων δυτικών αξιωματούχων.
Ο Νετανιάχου έθεσε το ζήτημα των F-35 κατά τη διάρκεια πολλαπλών κλήσεων με τον Ρούμπιο τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, δήλωσαν οι δύο δυτικοί αξιωματούχοι. Μια τρίτη πηγή που γνωρίζει το θέμα επιβεβαίωσε ότι ο Νετανιάχου είχε πιέσει τον Ρούμπιο για την πώληση όπλων.
Ο Νετανιάχου έχει δηλώσει κατ’ ιδίαν ότι θα πιέσει τον Τραμπ κατά της πώλησης των F-35, αλλά δεν έχει ακόμη συζητήσει μαζί του. Ο Ισραηλινός ηγέτης συναντήθηκε με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο τη Δευτέρα, τη δεύτερη επίσκεψή του φέτος.
Ο Νετανιάχου έχει μια σειρά από φακέλους για να αντιμετωπίσει τον Τραμπ, από αιφνιδιαστικούς δασμούς που επιβλήθηκαν εναντίον του και πιθανές πυρηνικές συνομιλίες με το Ιράν μέχρι τον αφοπλισμό της Χεζμπολάχ και τον συνεχιζόμενο πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα.
Ωστόσο, η αντιπαλότητα του Ισραήλ και της Τουρκίας θερμαίνεται επικίνδυνα στη Συρία.
Την περασμένη εβδομάδα, το Ισραήλ βομβάρδισε τρεις στρατιωτικές βάσεις στη χώρα – συμπεριλαμβανομένης της αεροπορικής βάσης Tiyas της Συρίας, γνωστής και ως T4. Τα πλήγματα ήρθαν καθώς το Ισραήλ είδε ένα περιορισμένο παράθυρο ευκαιρίας να επιτεθεί στις βάσεις πριν η Τουρκία μετακινήσει τα στρατιωτικά της περιουσιακά στοιχεία.
Το Middle East Eye αποκάλυψε προηγουμένως ότι η Τουρκία αναπτύσσει ένα σύστημα αεράμυνας τύπου Hisar στη βάση T4.
Ο έλεγχος των βάσεων από την Τουρκία αποτελεί μέρος ενός εκκρεμούς αμυντικού συμφώνου που η Άγκυρα και η Δαμασκό διαπραγματεύονται από τον Δεκέμβριο. Η συμφωνία θα προβλέπει ότι η Τουρκία παρέχει αεροπορική κάλυψη και στρατιωτική προστασία για τη νέα κυβέρνηση της Συρίας, η οποία επί του παρόντος δεν διαθέτει λειτουργικό στρατό.
Ο Νετανιάχου και οι σύμβουλοί του βλέπουν τον Ρούμπιο ως ισχυρό σύμμαχο στην προσπάθεια να σταματήσει την Τουρκία από την απόκτηση F-35, δήλωσαν οι δυτικοί αξιωματούχοι στο MEE.
Ρούμπιο και Τουρκία
Ο Ρούμπιο είναι ένα από τα κορυφαία στελέχη στο υπουργικό συμβούλιο του Τραμπ. Ήταν ένας από τους λίγους Αμερικανούς αξιωματούχους που εξέφρασαν την ανησυχία τους για τη σύλληψη στις 19 Μαρτίου του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου. Η φυλάκιση του Ιμαμόγλου, κορυφαίου αντιπάλου του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πυροδότησε μαζικές διαδηλώσεις στην Τουρκία.
Εν μέσω επιπτώσεων από τη σύλληψη, ο απεσταλμένος του Ντόναλντ Τραμπ στη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, δήλωσε ότι ο Τραμπ πραγματοποίησε μια «πραγματικά μεταμορφωτική» τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ερντογάν, λέγοντας ότι υπάρχουν «απλά πολλά καλά θετικά νέα που βγήκαν από την Τουρκία αυτή τη στιγμή».
Οι πηγές δήλωσαν στο MEE ότι ο Νετανιάχου έχει εγείρει το θέμα των F-35 με τον Ρούμπιο αρκετές φορές, συμπεριλαμβανομένης μιας κλήσης που έλαβε χώρα πριν ο Ρούμπιο φιλοξενήσει τον Τούρκο ομόλογό του, Χακάν Φιντάν, στην Ουάσινγκτον στις 25 Μαρτίου.
Μια ανάγνωση της συνάντησης που έδωσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανέφερε ότι οι δύο συζήτησαν «στενή συνεργασία για την υποστήριξη μιας σταθερής, ενοποιημένης, ειρηνικής Συρίας».
Ο Ρούμπιο και ο Φιντάν είχαν επίσης μια θερμή αγκαλιά στο περιθώριο μιας συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες τον Απρίλιο.
Όταν ήταν Ρεπουμπλικανός Γερουσιαστής, ο Ρούμπιο ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα έντονα για την Ανατολική Μεσόγειο. Πέρασε νομοθεσία για την προώθηση της ασφάλειας και της ενεργειακής συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ.
Ο Ρούμπιο συνέγραψε τον νόμο για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Σχέση της Ανατολικής Μεσογείου του 2019, ο οποίος ενέκρινε την ξένη στρατιωτική χρηματοδότηση για την Ελλάδα και ήρε την απαγόρευση των πωλήσεων όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Η Ελλάδα είναι ο ιστορικός εχθρός της Τουρκίας στην περιοχή. Η Τουρκία εισέβαλε στη βόρεια Κύπρο το 1974 μετά από μια αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος να την ενώσει με την Ελλάδα. Η Τουρκία διατηρεί περισσότερους από 35.000 στρατιώτες στα Κατεχόμενα, μια χώρα που δεν αναγνωρίζεται από κανένα κράτος μέλος του ΟΗΕ εκτός από την Τουρκία.
Η Κύπρος, η Ελλάδα και το Ισραήλ έχουν θορυβηθεί από την αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας στην περιοχή, αφού οι ισλαμιστές αντάρτες ανέτρεψαν την κυβέρνηση του Μπασάρ αλ-Άσαντ πέρυσι στη Συρία.
Με τους συμμάχους της Άγκυρας στη Δαμασκό, η Ελλάδα και η Κύπρος ανησυχούν ότι η Τουρκία θα μπορούσε να αναπαράγει μια ναυτική συμφωνία που πέτυχε με την κυβέρνηση της Λιβύης με έδρα την Τρίπολη.
Η Ελλάδα και το Ισραήλ εμβαθύνουν τους στρατιωτικούς δεσμούς τους εδώ και μια δεκαετία με την υποστήριξη των ΗΠΑ, εν μέρει ως απάντηση σε αυτή τη θαλάσσια συμφωνία με τη Λιβύη.
Αυτή η εταιρική σχέση έχει επιταχυνθεί ως απάντηση στην αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας στη Συρία. Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε το Ισραήλ στις 30 Μαρτίου και η Ελλάδα βρίσκεται σε συνομιλίες με το Ισραήλ για την αγορά των συστημάτων αεράμυνας μεσαίου βεληνεκούς Μπαράκ.
Το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών αρνήθηκε να σχολιάσει την άσκηση πίεσης από τον Νετανιάχου. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν απάντησε στο αίτημα της MEE για σχολιασμό μέχρι τη στιγμή της δημοσίευσης.
Μια πηγή εξοικειωμένη με τη σκέψη της Άγκυρας είπε ότι ενώ γνωρίζουν το λόμπινγκ του Νετανιάχου, δεν πιστεύουν ότι μπορεί να κάνει πολλά.
Ανώτερος Τούρκος αξιωματούχος δήλωσε στο MEE ότι η κυβέρνηση Τραμπ δεν έχει εκφράσει καμία αλλαγή για τα F-35.
«Ο Νετανιάχου θα μπορούσε μόνο να απαιτήσει από τον Τραμπ να πουλήσει περισσότερα F-35 στο Ισραήλ, ίσως διπλασιάζοντας το ποσό που θα μπορούσε να αγοράσει η Τουρκία», δήλωσε η πηγή που γνωρίζει το θέμα. «Δεν μπορείς να πεις στον Τραμπ να μην κάνει αυτή την πώληση».
Ο Τραμπ και η «μη φιλική εξαγορά»
Ενώ ο Τραμπ συχνά διαλαλεί την καλή του σχέση με τον Ερντογάν, έχει συχνά ασκήσει κριτική στην Τουρκία.
Ο Τραμπ δήλωσε τον Δεκέμβριο ότι ο Ερντογάν ενορχήστρωσε μια «μη φιλική κατάληψη» της Συρίας, αφού η Hay’at Tahrir al-Sham (HTS) ανέτρεψε την κυβέρνηση του Άσαντ. Εξέφρασε την ανησυχία του για τον τουρκικό επεκτατισμό, λέγοντας, «Την ήθελαν (τη Συρία) για χιλιάδες χρόνια, και την πήρε».
Ο Στιβ Μπάνον, πρώην σύμβουλος του Τραμπ, του οποίου το podcast War Room έχει γίνει υποχρεωμένος να ακούει εκείνους που αναζητούν μια ματιά πίσω από την κοσμοθεωρία του Τραμπ, δήλωσε πρόσφατα ότι ο Ερντογάν ήταν «ένας από τους πιο επικίνδυνους ηγέτες» στον κόσμο και θέλει να «επανιδρύσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία».
Οι εξωστρεφείς έχουν αυξηθεί στην κυριαρχία στον Λευκό Οίκο του Τραμπ, όπως υπογραμμίστηκε από τη Laura Loomer, πολλών αξιωματούχων εθνικής ασφάλειας.
Η διαμάχη μεταξύ της Τουρκίας και των ΗΠΑ για τα F-35 πηγαίνει πίσω στο 2019 όταν η Άγκυρα αγόρασε το πυραυλικό σύστημα S-400 της Ρωσίας και εκδιώχθηκε από τη συμπαραγωγή του πολεμικού αεροσκάφους. Το επόμενο έτος, η κυβέρνηση Τραμπ επέβαλε κυρώσεις στην Τουρκία.
Το MEE αποκάλυψε ότι η Άγκυρα εξετάζει την προσωρινή ανάπτυξη συστημάτων αεράμυνας S-400 στο T4 ή την Παλμύρα στη Συρία για να εξασφαλίσει τον εναέριο χώρο κατά τη διάρκεια της ανοικοδόμησης των βάσεων. Ωστόσο, δεν έχει ληφθεί τελική απόφαση και η Ρωσία θα πρέπει να δώσει την έγκρισή της.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία των ΗΠΑ, η Τουρκία πρέπει να παραιτηθεί από την κατοχή του συστήματος S-400 για να επανενταχθεί στο πρόγραμμα F-35. Αλλά η ανάπτυξη των S-400 στη Συρία πιθανότατα θα ανησυχούσε το Ισραήλ.
Το Ισραήλ απολαμβάνει εδώ και καιρό ένα βέτο στις πωλήσεις όπλων των ΗΠΑ σε άλλα κράτη της Μέσης Ανατολής για να διασφαλίσει ότι διατηρεί ένα ποιοτικό στρατιωτικό πλεονέκτημα στην περιοχή.
*Φωτογραφία αρχείου
Δείτε επίσης:
- Ακυρώθηκε η κοινή συνέντευξη Τύπου Τραμπ – Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο
- Στην Ουάσινγκτον ο Νετανιάχου για να διαπραγματευτεί την επιβολή δασμών – Γάζα και Ιράν επίσης στο «τραπέζι»
Μη μας φανει παράξενο στο μέλλον να τα βρουν Τούρκοι και ισραηλινοι,άλλωστε ήταν έτοιμα όλα να τα βρουν πριν την επιθεση της Χαμάς στο Ισραήλ.Ο πρόεδρος του Ισραήλ είχε πάει στη Τουρκία νομίζω η ήταν έτοιμος να πάει.