Ο αριθμός των καταγεγραμμένων εκτελέσεων παγκοσμίως σημείωσε ραγδαία άνοδο το 2024, φτάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας. Η αύξηση αυτή αποδίδεται κυρίως σε χώρες όπως το Ιράν, το Ιράκ και η Σαουδική Αραβία, ενώ η Κίνα παραμένει η χώρα με τις περισσότερες εκτελέσεις, αν και ακριβή στοιχεία για αυτήν δεν υπάρχουν. Παράλληλα, η οργάνωση καταγγέλλει τη χρήση της θανατικής ποινής για πολιτική καταστολή και την επιβολή της για αδικήματα όπως η διακίνηση ναρκωτικών, που είναι παράνομη σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Ειδικότερα, η οργάνωση υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με έδρα το Λονδίνο καταμέτρησε 1.518 θανατώσεις το 2024, αλλά ο αριθμός αυτός δεν συμπεριλαμβάνει «τους χιλιάδες ανθρώπους που πιθανότατα εκτελέστηκαν στην Κίνα, η οποία παραμένει η χώρα που προχώρησε στον μεγαλύτερο αριθμό εκτελέσεων στον κόσμο».
Η έκθεση της ΜΚΟ για τη θανατική ποινή αναφέρει ότι το 2024 σημειώθηκε αύξηση 32% στις εκτελέσεις παγκοσμίως σε σύγκριση με το 2023, φτάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο από το 2015, όταν είχαν καταγραφεί 1.634 περιπτώσεις. Παρότι ο αριθμός των εκτελέσεων αυξήθηκε, ο αριθμός των χωρών που τις εφάρμοσαν παρέμεινε για δεύτερη συνεχή χρονιά στις δεκαπέντε, ο χαμηλότερος που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα. Σημειώνεται ότι τα στοιχεία για εκτελέσεις σε χώρες όπως η Κίνα, η Βόρεια Κορέα και το Βιετνάμ δεν περιλαμβάνονται λόγω έλλειψης αξιόπιστων πληροφοριών.
«Αν και η μυστικότητα που περιβάλλει την ποινή αυτή συνεχίζει να εμποδίζει την καταγραφή σε κάποιες χώρες που πιστεύουμε ότι είναι υπεύθυνες για χιλιάδες εκτελέσεις, είναι προφανές ότι τα κράτη που διατηρούν (σε ισχύ) τη θανατική ποινή είναι απομονωμένη μειονότητα», σχολίασε η Γενική Γραμματέας της Αμνηστίας, η Ανιές Καλαμάρ, σύμφωνα με το δελτίο Τύπου που συνοδεύει την έκθεση.
Στην κορυφή Ιράν, Ιράκ και Σαουδική Αραβία
Η ΜΚΟ αναφέρει ότι το Ιράν, το Ιράκ και η Σαουδική Αραβία ευθύνονται για το 91% των εκτελέσεων που καταγράφηκαν παγκοσμίως την περασμένη χρονιά, με τον αριθμό τους να αυξάνεται και στις τρεις χώρες.
Το Ιράν πραγματοποίησε το 64% των γνωστών εκτελέσεων, οδηγώντας στην αγχόνη τουλάχιστον 972 άτομα, 119 περισσότερους από την προηγούμενη χρονιά. Στη Σαουδική Αραβία, όπου οι εκτελέσεις γίνονται με αποκεφαλισμό, ο αριθμός τους διπλασιάστηκε από 172 σε τουλάχιστον 345. Στο Ιράκ οι εκτελέσεις σχεδόν τετραπλασιάστηκαν, από τουλάχιστον 16 σε τουλάχιστον 63.
Η ΜΚΟ κατηγορεί ειδικά το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία ότι χρησιμοποιούν τη θανατική ποινή ως μέσο τρομοκράτησης και φίμωσης διαδηλωτών και πολιτικών αντιφρονούντων.
«Το Ιράν επέμεινε να καταφεύγει στη θανατική ποινή για να τιμωρεί συμμετέχοντες στο κίνημα ”Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία” το 2022, εκτελώντας μεταξύ άλλων νέο που είχε νοητική υστέρηση», κατήγγειλε η οργάνωση και συμπλήρωσε: «Οι αρχές της Σαουδικής Αραβίας συνέχισαν να χρησιμοποιούν τη θανατική ποινή σαν όπλο για να φιμώσουν την πολιτική διαφωνία και να τιμωρούν (…) μέλη της σιιτικής μειονότητας που υποστήριξαν ‘αντικυβερνητικές’ διαδηλώσεις μεταξύ του 2011 και του 2013».
Σύμφωνα με την έκθεση, 25 άνθρωποι εκτελέστηκαν στις ΗΠΑ την περασμένη χρονιά, αριθμός αυξημένος κατά έναν από το 2023 (σελ. 17 κ.ε.).
Τι ισχύει για τα ναρκωτικά
Αδικήματα που συνδέονται με τη διακίνηση και τη χρήση ναρκωτικών αφορούσε πάνω από το 40% των εκτελέσεων που έγιναν παγκοσμίως, τονίζει η Διεθνής Αμνηστία, διευκρινίζοντας πως έγιναν πολλές στην Κίνα, στο Ιράν, στη Σαουδική Αραβία και στη Σιγκαπούρη.
Οι εκτελέσεις αυτές είναι παράνομες δυνάμει του διεθνούς δικαίου που θεωρεί πως η θανατική ποινή πρέπει να περιορίζεται στα πιο σοβαρά εγκλήματα, στα οποία δεν συγκαταλέγεται η διακίνηση ουσιών, υπογραμμίζει η Διεθνής Αμνηστία (σελ. 14).
Σήμερα 145 έχουν είτε καταργήσει είτε πάψει να εφαρμόζουν την εσχάτη των ποινών, σύμφωνα με τη ΜΚΟ.
