Η Μόσχα παρουσίασε στον τελευταίο γύρο των συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη ένα «μνημόνιο» που καθορίζει τους όρους της για κατάπαυση του πυρός, καθώς και βασικές κατευθυντήριες γραμμές για μια συνολική συνθήκη για τον τερματισμό του πολέμου που διαρκεί περισσότερο από τρία χρόνια. Σύμφωνα με την ουκρανική πλευρά, πρόκειται για μια λίστα με τις μακροχρόνιες, μαξιμαλιστικές απαιτήσεις του Κρεμλίνου, τις οποίες το Κίεβο και οι δυτικοί σύμμαχοί του θεωρούν ανεκπλήρωτες.
Η Ουκρανία είχε καθορίσει τη διαπραγματευτική της θέση πριν από τις άμεσες ειρηνευτικές συνομιλίες της Δευτέρας 2 Ιουνίου στην Κωνσταντινούπολη, τονίζοντας την ετοιμότητά της να κηρύξει αμέσως 30ήμερη κατάπαυση του πυρός χωρίς προϋποθέσεις, την οποία πρότεινε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Το Κίεβο επιβεβαίωσε την άρνησή του να εγκαταλείψει την υποψηφιότητά του για ένταξη στο ΝΑΤΟ και απέρριψε την αναγνώριση της προσάρτησης οποιασδήποτε περιοχής της από τη Ρωσία.
Και οι δύο πλευρές έχουν θεσπίσει αμοιβαία αποκλειόμενες «κόκκινες γραμμές» που καθιστούν απίθανη οποιαδήποτε γρήγορη συμφωνία.
Οι απαιτήσεις της Μόσχας, που δημοσιεύθηκαν στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης, καθιστούν σαφές ότι ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είναι αποφασισμένος να διασφαλίσει την εκπλήρωση των στόχων στην Ουκρανία που έθεσε όταν ξεκίνησε την επιχείρηση στις 24 Φεβρουαρίου 2022.
Βασικά σημεία των ρωσικών και ουκρανικών εγγράφων:
Η Ρωσία προσέφερε στην Ουκρανία δύο επιλογές για την επιβολή 30ήμερης κατάπαυσης του πυρός:
Μια επιλογή είναι η Ουκρανία να αποσύρει τις δυνάμεις της από το Ντόνετσκ, το Λουχάνσκ, τη Ζαπορίζια και τη Χερσώνα — τις τέσσερις περιοχές που η Μόσχα προσάρτησε τον Σεπτέμβριο του 2022, αλλά δεν κατέλαβε πλήρως.
Η δεύτερη επιλογή που περιγράφεται από τη Μόσχα ως η πρόταση «πακέτο», πιέζει την Ουκρανία να σταματήσει τις προσπάθειες κινητοποίησης και να «παγώσει» τις παραδόσεις όπλων στη Δύση — όροι που είχαν προταθεί νωρίτερα από τον Πούτιν.
Επιπλέον, το έγγραφο απαιτεί επίσης από την Ουκρανία να ξεκινήσει την αποστράτευση του στρατού της, να σταματήσει οποιαδήποτε αναδιάταξη δυνάμεων και να απαγορεύσει την παρουσία δυνάμεων τρίτων χωρών στο έδαφός της.
Η επιλογή του «πακέτου» προτείνει περαιτέρω την άρση του στρατιωτικού νόμου στην Ουκρανία και τη διεξαγωγή εκλογών, μετά τις οποίες οι δύο χώρες θα μπορούσαν να υπογράψουν μια συνολική συνθήκη ειρήνης.
Το ρωσικό έγγραφο δηλώνει ότι οι όροι για την ειρήνη πρέπει να περιλαμβάνουν τη «διεθνή νομική αναγνώριση» της προσάρτησης της Κριμαίας στην Ουκρανία από τη Μόσχα το 2014 και της προσάρτησης των περιοχών Ντόνετσκ, Λουχάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια το 2022.
Αναφέρει ότι μια μελλοντική συνθήκη ειρήνης θα πρέπει να προβλέπει ότι η Ουκρανία θα κηρύξει την ουδέτερη θέση της μεταξύ Ρωσίας και Δύσης και θα εγκαταλείψει την προσπάθειά της να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Το έγγραφο απαιτεί από την Ουκρανία να περιορίσει το μέγεθος των ενόπλων δυνάμεών της, να αναγνωρίσει τα ρωσικά ως επίσημη γλώσσα ισότιμη με την ουκρανική, να απαγορεύσει «την εξύμνηση και την προπαγάνδα του ναζισμού και του νεοναζισμού» και να διαλύσει εθνικιστικές ομάδες -συνθήκες που αντικατοπτρίζουν τους στόχους του Πούτιν από την αρχή της επιχείρησής του.
Οι ισχυρισμοί ότι νεοναζιστικές ομάδες διαμόρφωναν την πολιτική της Ουκρανίας υπό τον Εβραίο πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχουν απορριφθεί έντονα από το Κίεβο και τους δυτικούς συμμάχους του.
Κατά την άποψη της Ρωσίας, μια συνολική συνθήκη ειρήνης θα πρέπει επίσης να προβλέπει την άρση όλων των κυρώσεων και περιορισμών και από τις δύο χώρες, την εγκατάλειψη οποιωνδήποτε αξιώσεων αποζημίωσης για ζημιές από τον πόλεμο, την επανέναρξη του εμπορίου και των επικοινωνιών και την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων. Προτείνει επίσης την έγκριση της συνθήκης ειρήνης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας με ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Το υπόμνημα που υπέβαλε η Ουκρανία στη Μόσχα πριν από τις συνομιλίες και κοινοποίησε στους συμμάχους της τόνισε την ανάγκη για πλήρη και άνευ όρων 30ήμερη κατάπαυση του πυρός για να τεθεί το έδαφος για ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.
Επιβεβαίωσε την συνεπή απόρριψη από την Ουκρανία των ρωσικών αιτημάτων για ουδέτερο καθεστώς ως επίθεση στην κυριαρχία της, δηλώνοντας ότι είναι ελεύθερη να επιλέξει τις συμμαχίες της και προσθέτοντας ότι η ένταξή της στο ΝΑΤΟ θα εξαρτηθεί από τη συναίνεση με τη συμμαχία.
Τόνισε την απόρριψη από το Κίεβο οποιωνδήποτε περιορισμών στο μέγεθος και άλλες παραμέτρους των ενόπλων δυνάμεών του, καθώς και περιορισμών στην παρουσία ξένων στρατευμάτων στο έδαφός του.
Το υπόμνημα της Ουκρανίας αντιτάχθηκε επίσης στην αναγνώριση οποιωνδήποτε ρωσικών εδαφικών κερδών, ενώ περιέγραφε την τρέχουσα γραμμή επαφής ως σημείο εκκίνησης στις διαπραγματεύσεις.
Το έγγραφο επισήμανε την ανάγκη για διεθνείς εγγυήσεις ασφάλειας, ώστε να διασφαλιστεί η εφαρμογή των ειρηνευτικών συμφωνιών και να αποτραπεί περαιτέρω επιθετικότητα.
Η ουκρανική ειρηνευτική πρόταση απαιτούσε επίσης την επιστροφή όλων των απελαθέντων και παράνομα εκτοπισμένων παιδιών από την Ουκρανία και μια ανταλλαγή κρατουμένων «όλοι για όλους».
Κράτησε ανοιχτή την πόρτα για σταδιακή άρση ορισμένων από τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, εφόσον τηρήσει τη συμφωνία.
Οι έντονα αντικρουόμενες απαιτήσεις αφήνουν ελάχιστες ελπίδες για γρήγορη πρόοδο στις συνομιλίες.
Διατηρώντας τις απαιτήσεις της, η Μόσχα φαίνεται να μην επηρεάζεται από τις επανειλημμένες απειλές κυρώσεων από τη Δύση ή άλλες πιέσεις για να κάνει πραγματικές παραχωρήσεις.
Ορισμένοι παρατηρητές βλέπουν το ρωσικό μνημόνιο ως έναν τρόπο της Μόσχας να επισημοποιήσει τη διαπραγματευτική της θέση.
«Ακόμα και ένα ανυπόγραφο έγγραφο δίνει στο Κρεμλίνο ένα πιο σταθερό διπλωματικό έρεισμα», δήλωσε ο αναλυτής άμυνας με έδρα τη Μόσχα, Σεργκέι Πολετάγιεφ.
Η Τατιάνα Στανόβαγια του Κέντρου Carnegie Russia Eurasia σημείωσε ότι το έγγραφο αντικατοπτρίζει τον βασικό στόχο του Πούτιν να εξασφαλίσει μια «φιλική» Ουκρανία χωρίς ολοκληρωμένο στρατό ή δεσμούς οποιουδήποτε είδους με τους δυτικούς συμμάχους της.
Σημείωσε ότι το ρωσικό έγγραφο προσφέρει στην Ουκρανία μια επιλογή μεταξύ των δύο επιλογών, επειδή η Μόσχα γνωρίζει ότι μια ουκρανική αποχώρηση από τις τέσσερις περιοχές «δεν είναι βιώσιμη και επιδιώκει να ωθήσει το Κίεβο προς τη δεύτερη ως κύρια πορεία». Ταυτόχρονα, το υπόμνημα της Μόσχας φαίνεται να υποδεικνύει ότι «η Ρωσία είναι ανοιχτή στο να εξετάσει το ενδεχόμενο να αφήσει στην Ουκρανία τμήματα των προσαρτημένων περιοχών που δεν ελέγχει».
Ο Στανόβαγια είπε ότι οι απαιτήσεις της Μόσχας σημαίνουν ότι «οι μάχες πρόκειται να συνεχιστούν, ακόμη και αν οι διμερείς αλληλεπιδράσεις συνεχιστούν».
*Φωτογραφίες ΑΠΕ-ΜΠΕ
Δείτε επίσης:
- O Πούτιν νικητής στο διπλωματικό θρίλερ – Ετοιμάζει συντριπτικό πλήγμα μετά την ουκρανική επίθεση
- Τι ζήτησε η Ρωσία από την Ουκρανία στη συνάντηση της Κωνσταντινούπολης – Συμφωνία για ανταλλαγή αιχμαλώτων
