Με προκλητικές διεκδικήσεις ο Ερντογάν προσγειώνεται στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ και συναντά τον Τραμπ

Με σαφείς απαιτήσεις και προσδοκίες αναχώρησε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από την Άγκυρα προς τη Χάγη, όπου σήμερα και αύριο (24-25 Ιουνίου) διεξάγεται η κρίσιμη Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ.

Ο Τούρκος πρόεδρος κατέστησε σαφές ότι η συμμετοχή της Τουρκίας δεν θα είναι παθητική, αλλά θα επιδιώξει συγκεκριμένα οφέλη για τη χώρα του. Κεντρικό αίτημα της Άγκυρας αποτελεί η άρση όλων των εμποδίων και περιορισμών στην τουρκική αμυντική βιομηχανία, ώστε αυτή να μπορέσει να συμμετάσχει πλήρως στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας.

Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ερντογάν: «Με στόχο την ενίσχυση της άμυνας και την αποτελεσματικότερη λειτουργία του στρατού, δεν θεωρούμε σωστό να τίθενται εμπόδια στο εμπόριο αμυντικών προϊόντων μεταξύ των συμμάχων. Αυτά τα εμπόδια και οι περιορισμοί πρέπει να αρθούν αμέσως και χωρίς καμία προϋπόθεση».

Και συνάντηση με τον Τραμπ

Παράλληλα, σύμφωνα με πληροφορίες από την του Άγκυρα, έχει ήδη προσυμφωνηθεί συνάντηση του Ερντογάν με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στο περιθώριο της Συνόδου. Η συνάντηση αναμένεται να πραγματοποιηθεί το βράδυ της Τρίτης στη Χάγη, στοιχείο που υπογραμμίζει τη στρατηγική σημασία που αποδίδει η Άγκυρα στις διμερείς σχέσεις με την Ουάσιγκτον.

Αν και αξιωματούχοι των ΗΠΑ δεν έχουν επιβεβαιώσει ακόμη τη συνάντηση, η προσπάθεια του Ερντογάν να εξασφαλίσει άμεση επαφή με τον Τραμπ αποκαλύπτει τη διπλωματική του στρατηγική: να αξιοποιήσει κάθε ευκαιρία για να προωθήσει τα τουρκικά συμφέροντα σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από αβεβαιότητα.

Ο Τούρκος πρόεδρος δεν περιορίστηκε στα διατλαντικά ζητήματα. Τόνισε ότι η Άγκυρα «παρακολουθεί στενά τις πρόσφατες πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας» και διεκδίκησε την πλήρη συμμετοχή της χώρας του στους αμυντικούς μηχανισμούς και τα έργα της ΕΕ.

Παράλληλα, υποστήριξε ότι η Τουρκία «συμβάλλει στην ασφάλεια της Ευρώπης περισσότερο από το σύνολο πολλών μελών» και για αυτό «πρέπει να ενταχθεί με ανάλογο τρόπο στις αμυντικές πρωτοβουλίες της Ένωσης». Μάλιστα, επικαλέστηκε το παράδειγμα άλλων χωρών που δεν είναι μέλη της ΕΕ αλλά συμμετέχουν σε αμυντικές πρωτοβουλίες, όπως η Βρετανία και η Νορβηγία.

Η Σύνοδος του ΝΑΤΟ στη Χάγη διεξάγεται σε ένα ιδιαίτερα περίπλοκο γεωπολιτικό περιβάλλον. Σύμφωνα με τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, το αρχικό σχέδιο να εστιάσει η Σύνοδος στους στόχους αμυντικών δαπανών που επιθυμεί ο Τραμπ κινδυνεύει να επισκιαστεί από τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και τις πρόσφατες αμερικανικές στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά του Ιράν. Η συμμετοχή του Τραμπ στη Σύνοδο, που επιβεβαιώθηκε από τον Ολλανδό πρωθυπουργό, αναμένεται να φέρει στο προσκήνιο ζητήματα που αφορούν τη μελλοντική κατεύθυνση της Συμμαχίας και τον ρόλο των ΗΠΑ σε αυτήν.

Απούσα η Ελλάδα από το «παιχνίδι»

Ενώ ο «Σουλτάνος» κινείται διπλωματικά σε όλα τα επίπεδα και επιδιώκει να μεγιστοποιήσει τα οφέλη της Τουρκίας από τη Σύνοδο, η ελληνική πλευρά φαίνεται να παρακολουθεί παθητικά τις εξελίξεις. Η έλλειψη προβολής ελληνικών θέσεων και η απουσία δημόσιας διαφοροποίησης από τις τουρκικές απαιτήσεις εγείρουν ερωτηματικά για την αποτελεσματικότητα της ελληνικής διπλωματίας.

Οι τουρκικές απαιτήσεις για άρση των περιορισμών στην αμυντική βιομηχανία και πλήρη ενσωμάτωση στις ευρωπαϊκές αμυντικές δομές, εάν γίνουν αποδεκτές, θα ενισχύσουν σημαντικά τη στρατηγική θέση της Άγκυρας. Αντίθετα, η Αθήνα δεν φαίνεται να έχει αντίστοιχες πρωτοβουλίες ή να προβάλλει εναλλακτικές προτάσεις.  Η αδυναμία της Αθήνας να προβάλλει δικές της απαιτήσεις ή να αντιτάξει εναλλακτική ατζέντα στις τουρκικές διεκδικήσεις ενδέχεται να οδηγήσει σε μια κατάσταση όπου οι σύμμαχοι θα αναγκαστούν να επιλέξουν μεταξύ της «δυναμικής» τουρκικής διπλωματίας και της «στατικής» ελληνικής προσέγγισης.