Ο «σκιώδης πρόεδρος» της ΕΕ: Ποιος κυβερνά πραγματικά πίσω από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν;

Στις Βρυξέλλες, όποιος θέλει να γίνει κατι, ξέρει σε ποιον να απευθυνθεί και δεν είναι η πρόεδρος της Κομισιόν. Είναι ο επικεφαλής του γραφείου της, Μπγιόρν Ζάιμπερτ: ο άνθρωπος που κυβερνά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σαν προσωπικό του επιτελείο, ελέγχοντας τα πάντα, από tweets επιτρόπων μέχρι διορισμούς σε θέσεις κλειδιά.

Για πολλούς, είναι ένας αθόρυβος, ακούραστος τεχνοκράτης με στρατηγικό μυαλό. Για άλλους, όμως, είναι το πρόσωπο που έχει συγκεντρώσει υπερβολική εξουσία και κυβερνά την ΕΕ σαν πρώτος μεταξύ ίσων, αν όχι αντί της προέδρου.

Η “σκιά” της Ούρσουλα

Ο Ζάιμπερτ βρίσκεται στο πλευρό της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σχεδόν επί μία δεκαετία, από τότε που ήταν υπουργός Άμυνας στη Γερμανία. Ήταν εκείνος που την οδήγησε στην προεδρία της Επιτροπής το 2019, εξασφαλίζοντας την πλειοψηφία στο Ευρωκοινοβούλιο, ακόμη και με στήριξη από εχθρούς της.

Από τότε, ελέγχει κάθε κρίσιμη απόφαση. Τίποτα δεν περνάει χωρίς τη συγκατάθεσή του. Όπως λέει ευρωβουλευτής των Πρασίνων: «Η Επιτροπή σήμερα λειτουργεί ιεραρχικά. Όλα περνάνε από τον Μπγιόρν».

Φόβος και συγκεντρωτισμός

Πίσω από τη φαινομενικά «αθώα» εικόνα ενός ήσυχου, καλοντυμένου τεχνοκράτη που φοράει New Balance και κρατάει φακέλους, ο Ζάιμπερτ έχει χτίσει ένα σύστημα εξουσίας που προκαλεί φόβο. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Politico, πολλοί αξιωματούχοι της ΕΕ αρνούνται να τον κρίνουν δημόσια από φόβο επαγγελματικών συνεπειών.

Ο ίδιος απαιτεί να ελέγχει ακόμα και τα δημόσια σχόλια των επιτρόπων ή τους υποψηφίους για το κατά πόσο είναι κατάλληλοι να τον υπηρετήσουν. Ονόματα υποβάλλονται στον 13ο όροφο της Κομισιόν, όπου ο Ζάιμπερτ εγκρίνει ή απορρίπτει.

Από το PfizerGate στο επιτελείο Μπάιντεν

Ο Ζάιμπερτ βρέθηκε επίσης πίσω από τις διαπραγματεύσεις για τα εμβόλια Pfizer-BioNTech κατά την πανδημία, ενώ εμπλέκεται και στο περίφημο Pfizergate, όπου μηνύματα της φον ντερ Λάιεν με τον CEO της Pfizer «χάθηκαν». Κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς ειπώθηκε. Όμως πρώην αξιωματούχοι λένε: «Η ευθύνη είναι δική του. Εκείνος κινεί τα νήματα».

Οι δεσμοί του με την Ουάσινγκτον ήταν στενοί επί Μπάιντεν. Τώρα, με τον Τραμπ πίσω, οι πόρτες φαίνεται να έχουν κλείσει, ενώ ο φόβος για αντίποινα οδηγεί σε ευρωπαϊκές υποχωρήσεις, ακόμα και σε θέματα ψηφιακής κυριαρχίας.

Αφοσίωση χωρίς όρια

Η απόλυτη αφοσίωσή του στη φον ντερ Λάιεν έχει κοστίσει. Όταν πρότειναν Γερμανό κομματικό φίλο για θέση εντεταλμένου ΜΜΕ, παρακάμπτοντας δύο πιο κατάλληλες γυναίκες, προκλήθηκε εσωτερική εξέγερση. Τελικά η υποψηφιότητα αποσύρθηκε, όμως η ζημιά είχε γίνει.

Το επεισόδιο ανέδειξε κάτι βαθύτερο: έλλειψη πολιτικής αντίληψης και εμμονή στον έλεγχο. Η ερώτηση που πλανάται πλέον είναι απλή: κυβερνά ο Ζάιμπερτ ή η φον ντερ Λάιεν;

Ακόμη και όσοι τον επαινούν για την ικανότητά του να «φέρνει αποτέλεσμα», παραδέχονται ότι το σημερινό καθεστώς είναι υπερβολικά συγκεντρωτικό, με έναν άνδρα να συγκεντρώνει εξουσίες που κανονικά ανήκουν σε ολόκληρο Κολέγιο Επιτρόπων.

Η “προεδρική” του συμπεριφορά, η προσωπική έγκριση για καθετί, η άρνηση ανάθεσης αρμοδιοτήτων, οι παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις παραπέμπουν περισσότερο σε αυλάρχη

Τελικά, η φιγούρα του Ζάιμπερτ μοιάζει με την ίδια την ΕΕ σήμερα: γραφειοκρατική, αδιαφανής, εξουσιομανής. Μια Ευρώπη όπου λίγοι και μη εκλεγμένοι αποφασίζουν για όλους, χωρίς λογοδοσία.

Δείτε Επίσης:

• Ευρωκοινοβούλιο: Συζήτηση για την πρόταση μομφής εναντίον της Ούρσουλα – Την Πέμπτη η ψηφοφορία
• «Άχρηστη πολιτικός η φον ντερ Λάιεν»: Σφοδρή επίθεση από τον επικεφαλής της Ryanair
• Μολδαβία: Η επόμενη Ουκρανία στο γεωπολιτικό πείραμα της ΕΕ