Στην πολιτεία Χαλίσκο του Μεξικού, επιστήμονες κάνουν κάτι που αρχικά μοιάζει παράλογο: ντύνουν νεκρά γουρούνια με ρούχα, τα τεμαχίζουν ή τα τυλίγουν με ταινίες, τα καίνε ή τα σκεπάζουν με ασβέστη, και έπειτα τα θάβουν.
Ο λόγος για το πείραμα με τα γουρούνια δεν είναι μακάβριος ή πειραματικός. Είναι μια απεγνωσμένη προσπάθεια να βρεθούν τα χιλιάδες άτομα που έχουν εξαφανιστεί τα τελευταία χρόνια, θύματα της βίας των καρτέλ ναρκωτικών.
Μια χώρα γεμάτη αγνοούμενους
Από το 2006, όταν η μεξικανική κυβέρνηση ξεκίνησε πόλεμο κατά των ναρκωτικών, οι εξαφανίσεις αυξήθηκαν ραγδαία. Σήμερα, οι επίσημα καταγεγραμμένοι αγνοούμενοι ξεπερνούν τους 130.000, με το Χαλίσκο να έχει τον υψηλότερο αριθμό.
Οι αρχές, συχνά αδιάφορες ή συνεργαζόμενες με τα καρτέλ, έχουν αποτύχει να ανταποκριθούν. Έτσι, οι οικογένειες ψάχνουν μόνες τους: με μαρτυρίες, ράβδους για το χώμα και την όσφρηση του θανάτου. Έχουν βρει ήδη πάνω από 6.000 ομαδικούς τάφους.
Τα γουρούνια ως ανθρώπινα υποκατάστατα
Οι επιστήμονες επέλεξαν τα γουρούνια γιατί μοιάζουν ανατομικά με τους ανθρώπους, στο μέγεθος, το λίπος και το δέρμα. Θάβοντάς τα γουρούνια σε διάφορες συνθήκες (καμένα, τεμαχισμένα, τυλιγμένα, με ή χωρίς ασβέστη), μπορούν να μελετήσουν:
- Πώς επηρεάζεται το έδαφος και η βλάστηση πάνω από έναν τάφο
- Ποιες χημικές ουσίες ή έντομα υποδηλώνουν την ύπαρξη πτωμάτων
- Συνδυασμός τεχνολογίας και παρατήρησης
Το εγχείρημα με τα γουρούνια είναι συνεργασία μεξικανικών και διεθνών πανεπιστημίων, μεταξύ των οποίων το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Χρησιμοποιούνται:
- Drones με υπερφασματικές κάμερες που ανιχνεύουν θρεπτικά στοιχεία του εδάφους
- Θερμικές κάμερες και λέιζερ για την καταγραφή υπόγειων ανωμαλιών
- Ακρυλικές «βιτρίνες» τάφων για ζωντανή παρακολούθηση της αποσύνθεσης
Οι επιστήμονες μελετούν ακόμα λουλούδια που ανθίζουν λόγω φωσφόρου από πτώματα, έντομα που τρέφονται με σάρκα, αλλά και μοτίβα εμφάνισης φυτών πάνω από τάφους.
Όταν η επιστήμη συναντά την εμπειρία
Η εμπειρία των οικογενειών αποδεικνύεται πολύτιμη. Μητέρες που έχουν περάσει χρόνια αναζητώντας αγαπημένους, αναγνωρίζουν σημάδια που οι επιστήμονες παραβλέπουν: δέντρα που φυτεύονται για σκιά, γη που αλλάζει χρώμα, λουλούδια που φυτρώνουν μόνο πάνω από τάφους.
«Δεν φανταζόμουν ποτέ ότι θα έψαχνα πτώματα και θα ήξερα τόσα», λέει η Μαριμπέλ Σεδένιο, που αναζητά τον αδερφό της εδώ και τέσσερα χρόνια.
Όρια και ελπίδα
Η τεχνολογία δεν υποκαθιστά τους μάρτυρες, λένε οι ειδικοί. Το 90% των επιτυχημένων αναζητήσεων βασίζεται στην ανθρώπινη μαρτυρία και στο σκάψιμο. Όμως τα νέα εργαλεία βοηθούν, κυρίως όταν συνδυάζονται με την εμπειρία των οικογενειών και τη γνώση των περιοχών που δρουν τα καρτέλ.
Ο Καναδός ιατροδικαστής Ντέρεκ Κόνγκραμ τονίζει: «Τα γουρούιναι δεν είναι μαγική λύση, αλλά πρέπει να προσπαθείς, να αποτυγχάνεις και να ξαναπροσπαθείς».
Αν και τα ευρήματα δεν έχουν ακόμα οδηγήσει σε μαζικές αποκαλύψεις, το Μεξικό δοκιμάζει με θάρρος νέες προσεγγίσεις. Όχι μόνο για να βρεθούν οι νεκροί, αλλά και για να δοθεί ελπίδα στους ζωντανούς.
Δείτε Επίσης:
