Η επιρροή της Τουρκίας στην Αφρική έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία 20 χρόνια, ειδικά υπό την ηγεσία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η στρατηγική της Τουρκίας βασίζεται σε έναν συνδυασμό διπλωματικής, οικονομικής, στρατιωτικής και πολιτιστικής παρουσίας, με στόχο να ενισχύσει τον ρόλο της ως παγκόσμια περιφερειακή δύναμη και να αμφισβητήσει την παραδοσιακή δυτική επιρροή στην ήπειρο.
Από το 2002, ο αριθμός των τουρκικών πρεσβειών στην Αφρική αυξήθηκε από 12 σε πάνω από 40. Η Τουρκία διοργανώνει τακτικά Συνόδους Κορυφής Τουρκίας–Αφρικής, με στόχο την ενίσχυση της συνεργασίας.
Ο όγκος εμπορίου Τουρκίας-Αφρικής αυξήθηκε από $5 δις το 2003 σε πάνω από $30 δις το 2022. Τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες δραστηριοποιούνται σε έργα υποδομής (αεροδρόμια, δρόμοι, νοσοκομεία). Η Turkish Airlines παίζει στρατηγικό ρόλο, συνδέοντας δεκάδες αφρικανικές πόλεις με την Κωνσταντινούπολη.
Η Τουρκία έχει ανοίξει τη μεγαλύτερη υπερπόντια στρατιωτική βάση της στη Σομαλία, εκπαιδεύοντας Σομαλούς στρατιώτες. Έχει υπογράψει συμφωνίες αμυντικής συνεργασίας με αρκετές αφρικανικές χώρες. Εξάγει τουρκικά οπλικά συστήματα (όπως τα drone Bayraktar TB2) σε κράτη όπως το Μάλι, Νίγηρα και Τόγκο.
Το τουρκικό Ίδρυμα Diyanet χρηματοδοτεί την κατασκευή τζαμιών και ισλαμικών σχολών σε αφρικανικές χώρες. Η Τουρκία παρουσιάζει τον εαυτό της ως πρότυπο «μετριοπαθούς Ισλάμ» σε σύγκριση με άλλες μουσουλμανικές δυνάμεις (π.χ. Σαουδική Αραβία, Ιράν).
Προωθεί τουρκικές σειρές, γλώσσα και κουλτούρα μέσω πολιτιστικών ινστιτούτων (π.χ. Yunus Emre Institute).
Στόχος της Άγκυρας η ενίσχυση γεωπολιτικής επιρροής σε μια περιοχή στρατηγικής σημασίας. Η πρόσβαση σε φυσικούς πόρους (π.χ. πετρέλαιο, φυσικό αέριο, μέταλλα).
Η διεύρυνση αγορών για τουρκικά προϊόντα και επενδυτές. Η δημιουργία στρατηγικών συμμαχιών σε διεθνή φόρα (π.χ. ΟΗΕ, Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας).
Η Τουρκία έχει κατορθώσει να μετατραπεί σε έναν σημαντικό παίκτη στην Αφρική, επενδύοντας σε μια πολύπλευρη στρατηγική που συνδυάζει σκληρή και ήπια ισχύ. Παρότι δεν μπορεί ακόμα να ανταγωνιστεί την Κίνα ή τις ΗΠΑ, η παρουσία της είναι αξιοσημείωτη και αυξανόμενη.
Οικονομικό Φόρουμ Τουρκίας-Αφρικής έστησε ο Ερντογάν
Για να προωθήσει την προπαγάνδα του ο Ερντογάν έστησε Οικονομικό και Επιχειρηματικό Φόρουμ Τουρκίας-Αφρικής, με στόχο την καθιέρωση νέων φιλιών και την καθιέρωση νέων εταιρικών σχέσεων.
Μάλιστα ο ίδιος ο Ερντογάν στην ομιλία του διαφήμισε την επιρροή της Τουρκίας στην Αφρική.
Όπως χαρακτηριστικά είπε στην ομιλία του:
«Είμαστε μια χώρα που δεν έχει κουβαλήσει αποικιακό λεκέ ή αυτή την ντροπή σε καμία σελίδα της ιστορίας της.
Εκτός από την ομορφιά και την ειλικρίνειά μας, βελτιώσαμε και ενισχύσαμε τις σχέσεις μας με την Αφρική μέρα με τη μέρα. Η αξιοσημείωτη επιτυχία που πετύχαμε ειδικά στους τομείς του εμπορίου και των επενδύσεων συμβάλλει στην ευημερία τόσο της χώρας μας όσο και των αφρικανικών χωρών.
Σήμερα Τούρκοι εργολάβοι έχουν αναλάβει περισσότερα από 2 χιλιάδες έργα στην Αφρική συνολικής αξίας 97 δισ. δολάρια. Ως αποτέλεσμα αυτών των επενδύσεων, περισσότεροι από 100 χιλιάδες Αφρικανοί αδελφοί και αδελφές μας υποστηρίζουν την παραγωγή συμμετέχοντας στην απασχόληση.
Έχουμε συμβούλια επιχειρήσεων σε 49 αφρικανικές χώρες και εμπορικές συμβουλές σε 31 χώρες. Συνολικά, το εμπόριο μας που ανήλθε σε 5,4 δισ. δολάρια το 2003 βρίσκεται στο συγκρότημα των 40 δισ. δολαρίων μέχρι το τέλος του 2024.
Οι Τουρκικές Αερογραμμές μας πραγματοποιούν πτήσεις σε 42 χώρες και 64 προορισμούς κατά μήκος της ηπείρου.
Με το Αφρικανικό Πολιτιστικό Σπίτι που άνοιξε στην Άγκυρα υπό την αιγίδα της συζύγου μου Emine Erdo vian, φέρνουμε τον πολιτιστικό και ανθρώπινο πλούτο της ηπείρου στη χώρα μας εδώ και 9 χρόνια.
Είμαστε πάντα με τους φίλους μας στην ήπειρο με Υποτροφίες Τουρκίας, Ίδρυμα Γνώσης, Θρησκευτικό Ίδρυμα, ΤΙΚΑ και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών από την εκπαίδευση μέχρι τα αναπτυξιακά βοηθήματα.
Είμαστε μία από τις χώρες που υποστηρίζουν έντονα τις ειρηνευτικές προσπάθειες της Αφρικανικής Ένωσης. Ως Τουρκία, επεκτείνουμε τη βοήθειά μας στο αδελφό μας Σουδάν καθώς και σε κάθε ζώνη σύγκρουσης».
