Η δήλωση δεν προέρχεται από κάποιον λαϊκιστή πολιτικό ή από αντιπολιτευόμενο οικονομολόγο, αλλά από τον δήμαρχο της Έσσεν, Thomas Kufen του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU). Και δεν μιλάει μόνο για την πόλη του – μιλάει για ολόκληρη τη Γερμανία.
Το 2025, το συνολικό έλλειμμα όλων των γερμανικών δήμων εκτιμάται στα 30 δισεκατομμύρια ευρώ, δηλαδή 6 δισ. περισσότερα από πέρσι. Στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία, την πολυπληθέστερη περιφέρεια της χώρας, μόλις 10 από τους 396 δήμους έχουν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Η εικόνα είναι ίδια παντού: από τη Βαυαρία μέχρι το Αμβούργο, από τις μικρές κωμοπόλεις μέχρι τις μεγάλες μητροπόλεις.
Η Έσσεν είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Στην αρχή της χρονιάς οι αρχές παρουσίασαν έναν «ισοσκελισμένο» προϋπολογισμό με μικρή αύξηση εσόδων 1,7 εκατ. ευρώ. Λίγους μήνες αργότερα, το πραγματικό έλλειμμα προβλέπεται στα 123 εκατομμύρια ευρώ. «Η κατάσταση είναι εκρηκτική», λέει ο δήμαρχος.
Τι πήγε τόσο λάθος;
1. Η μαζική μετανάστευση των τελευταίων ετών έχει εκτοξεύσει τα κοινωνικά έξοδα. Το ετήσιο κόστος για στέγαση, ενσωμάτωση και επιδόματα προσφύγων υπολογίζεται σε περίπου 50 δισεκατομμύρια ευρώ σε εθνικό επίπεδο. Σε πολλές πόλεις, το 60-70% των δικαιούχων κοινωνικής πρόνοιας είναι πλέον αλλοδαποί ή άτομα με μεταναστευτικό υπόβαθρο.
2. Η εκπαίδευση πιέζεται ασφυκτικά. Στην Έσσεν, το 35% των μαθητών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης έχει μεταναστευτικό υπόβαθρο και χρειάζεται επιπλέον γλωσσικά και εντατικά προγράμματα.
3. Οι μισθοί στο δημόσιο τομέα ανεβαίνουν λόγω συλλογικών συμβάσεων, ενώ τα έσοδα από φόρους δεν ακολουθούν.
4. Οι πολίτες οι ίδιοι δυσκολεύονται: 5,7 εκατομμύρια Γερμανοί είναι σήμερα υπερχρεωμένοι – η πρώτη αύξηση μετά από έξι χρόνια.
Η «οικονομία της φτώχειας»
Πολλοί δήμοι έχουν ήδη περάσει σε καθεστώς «περιοριστικής διαχείρισης». Στην Έσσεν, για παράδειγμα, πληρώνουν μόνο τις απολύτως υποχρεωτικές δαπάνες (μισθοί, κοινωνική βοήθεια). Οτιδήποτε άλλο πάνω από 5.000 ευρώ χρειάζεται ειδική έγκριση. Σχολεία, παιδικοί σταθμοί, πολιτιστικά κέντρα, συντηρήσεις δρόμων και φωτισμός μπαίνουν σε αναμονή. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δίνει κάποιες βοήθειες (π.χ. αποπληρωμή παλιών χρεών), αλλά, όπως λέει ο Kufen, «αυτά φτάνουν για να χτίσουμε δύο και μισά σχολεία σε δώδεκα χρόνια». Δεν αρκούν ούτε για τα τρέχοντα έξοδα.
Η μεγαλύτερη απειλή
Ο δήμαρχος της Έσσεν το θέτει ωμά:
«Οι δυσλειτουργικές πόλεις απειλούν τη δημοκρατία μας. Εκεί μαθαίνει ο πολίτης αν το κράτος δουλεύει ή όχι. Αν δεν βρίσκει θέση σε παιδικό σταθμό, αν δεν ανάβουν τα φώτα το βράδυ, αν δεν επισκευάζονται οι δρόμοι, τότε χάνει την εμπιστοσύνη του. Και αυτό είναι το πιο επικίνδυνο».
Η Γερμανία, που για δεκαετίες θεωρούνταν το απόλυτο πρότυπο οικονομικής σταθερότητας στην Ευρώπη, βλέπει τώρα τις πόλεις της να καταρρέουν οικονομικά. Χωρίς ριζική αλλαγή πολιτικής – είτε στη μετανάστευση, είτε στη χρηματοδότηση των δήμων, είτε στη γραφειοκρατία – η κρίση αυτή δεν θα είναι παροδική.
Η ώρα της αλήθειας για το γερμανικό μοντέλο έχει φτάσει. Και η απάντηση που θα δοθεί τις επόμενες εβδομάδες και μήνες θα καθορίσει όχι μόνο το μέλλον των πόλεων, αλλά και ολόκληρης της χώρας.
Δείτε επίσης:
- Γερμανία: CDU/CSU, SPD και Πράσινοι συμφώνησαν να εξαιρεθούν οι Ένοπλες Δυνάμεις από το «φρένο χρέους»
- H αντιπρόταση της EE στo ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ – Αισιοδοξεί η Ουκρανία
- Νέα πυρά Τραμπ σε Ζελένσκι: «Mηδενική ευγνωμοσύνη από την ηγεσία της Ουκρανίας»
