Θύελλα αντιδράσεων έχει ξεσπάσει στην Κωνσταντινούπολη με τις εργασίες αποκατάστασης που γίνονται στην Αγία Σοφία στο πλαίσιο των οποίων έχουν κάνει την εμφάνισή τους μέσα στον ιστορικό ναό ογκώδη γερανοφόρα οχήματα!
Τα βαρέα οχήματα τα οποία απεικονίζονται σε φωτογραφίες να βρίσκονται στο εσωτερικό του ναού «πατώντας» το ιστορικό δάπεδο προκαλούν σοβαρά ερωτηματικά σχετικά με τις πρακτικές που χρησιμοποιούνται για την αποκατάσταση.
Μπορεί το δάπεδο να «προστατεύεται» στο πλαίσιο των εργασιών με πάνελ ωστόσο γεννώνται ερωτήματα ως προς το κατά πόσο προστατεύεται επαρκώς.
Το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας αναγκάστηκε να τοποθετηθεί δημόσια μετά τον θόρυβο που προκάλεσαν οι φωτογραφίες, επιχειρώντας να καθησυχάσει την κοινή γνώμη και να παρουσιάσει τα μέτρα ασφαλείας που —όπως υποστηρίζει— εφαρμόζονται στο μνημείο.
Αγία Σοφία: Οι «πιο ολοκληρωμένες» εργασίες αποκατάστασης
Σε ανάρτησή του πριν τον σάλο με τους γερανούς, ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Μεχμέτ Νουρί Ερσόι ανέφερε ότι οι εργασίες ενίσχυσης του μνημείου, ηλικίας 1.486 ετών, βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, τονίζοντας ότι οι λατρευτικές πρακτικές συνεχίζονται κανονικά.
Σύμφωνα με τη δήλωσή του, ο κεντρικός τρούλος της Αγίας Σοφίας εισέρχεται στη μεγαλύτερη και πιο εκτεταμένη διαδικασία αποκατάστασης στην ιστορία της, με στόχο τη βελτίωση της σεισμικής αντοχής του χωρίς να αλλοιωθεί ο αρχικός χαρακτήρας της κατασκευής.
Ωστόσο, η δημόσια συζήτηση μετατοπίστηκε σύντομα από τον τρούλο προς το δάπεδο, μετά τη δημοσιοποίηση φωτογραφιών όπου φαίνεται ένα μεγάλο γερανοφόρο όχημα σταθμευμένο στο εσωτερικό του μνημείου, κάτω από προστατευτικές τέντες και ανάμεσα σε σκαλωσιές.
Ερωτήματα για την ασφάλεια του ιστορικού δαπέδου
Οι εικόνες απεικονίζουν φορτηγά και γερανούς να εισέρχονται από πλαϊνή πύλη και να σταματούν ακόμη και στην Αυτοκρατορική Πύλη —την τελετουργική είσοδο της Αγίας Σοφίας που συνδέεται ιστορικά με αυτοκρατορικές πομπές. Πολλοί χρήστες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εξέφρασαν την απορία τους για την επιλογή χρήσης τόσο βαρέος εξοπλισμού σε έναν χώρο με τόσο ευαίσθητη δομή.
Παρότι κάτω από τα ελαστικά του οχήματος διακρίνονται προστατευτικά πάνελ, ειδικοί στην αποκατάσταση επισημαίνουν ότι τα στοιχεία που φαίνονται στις φωτογραφίες δεν παραπέμπουν σε σύνθετα, αλληλοσυνδεόμενα συστήματα κατανομής φορτίου μεγάλης αντοχής. Αντίθετα, πρόκειται —όπως εκτιμούν— για επίπεδα «φύλλα» που ενδέχεται να μην κατανέμουν ομοιόμορφα το βάρος.
Σύμφωνα με έναν μελετητή που μίλησε ανώνυμα στην TurkiyeToday, το δάπεδο της Αγίας Σοφίας δεν είναι μονολιθικό: κάτω από την ορατή επιφάνεια υπάρχουν παλαιότερα στρώματα, ψηφιδωτά και σε ορισμένα σημεία κενά —σαν μικρές κρύπτες— που θα μπορούσαν να επηρεαστούν από συγκεντρωμένα φορτία ή δονήσεις.
O γερανός
Με βάση την τεχνική ανάλυση των φωτογραφιών, ο γερανός φαίνεται να είναι τοποθετημένος σε φορτηγό MAN με τρεις άξονες και έξι τροχούς, δηλαδή ένα μεσαίας κατηγορίας γερανοφόρο όχημα με ανυψωτική ικανότητα περίπου 25–35 τόνων. Το συνολικό βάρος του οχήματος υπολογίζεται στις 20–26 τόνους, το οποίο θεωρείται υψηλό για ένα δάπεδο τόσο ιστορικά και δομικά περίπλοκο.
Παρά τη σχετικά μικρή —για επαγγελματικό γερανό— κατηγορία του, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι ακόμη και μέσου μεγέθους φορτία μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα σε υπόγειες δομές που δεν είναι απολύτως γνωστές.
Το Υπουργείο απαντά
Μετά τις αντιδράσεις, η Γενική Διεύθυνση Ιδρυμάτων δημοσίευσε λεπτομερή ανακοίνωση, συνοδευόμενη από φωτογραφικό υλικό, επιμένοντας ότι οι εργασίες διεξάγονται αυστηρά υπό την επίβλεψη του Επιστημονικού Συμβουλίου και του Συμβουλίου Συντήρησης.
Σύμφωνα με το Υπουργείο, πριν από την είσοδο οποιουδήποτε οχήματος πραγματοποιήθηκαν:
- στατικοί υπολογισμοί φορτίου
- σάρωση γεωραντάρ & ανάλυση εδάφους
- δοκιμές φέρουσας ικανότητας
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το δάπεδο μπορεί να αντέξει έως 25 τόνους ανά τετραγωνικό μέτρο. Παράλληλα, δημιουργήθηκε μια προσωρινή πλατφόρμα που μπορεί να φτάσει τα 30 τόνους ανά τετραγωνικό μέτρο.
Το «βαρύτερο» όχημα που προβλέπεται να εισέλθει ζυγίζει 45 τόνους, ωστόσο —σύμφωνα με το Υπουργείο— το φορτίο που τελικά μεταφέρεται στο δάπεδο δεν ξεπερνά τους 6 τόνους ανά τετραγωνικό μέτρο.
Το σύστημα προστασίας περιλαμβάνει:
- προστατευτική μεμβράνη
- στρώμα τσόχας
- άμμο πυριτίου πάχους 5 εκ.
- κόντρα πλακέ 18 χιλ.
- ξύλινο πλέγμα με μόνωση XPS
- ακουστικές στρώσεις
- χαλύβδινα φύλλα με ανάγλυφο
Το Υπουργείο διαβεβαιώνει ότι το βάρος κατανέμεται ομοιόμορφα, αποφεύγοντας πιέσεις σε ψηφιδωτά και υπόγειες δομές, ενώ συσκευές δέσμευσης καυσαερίων εμποδίζουν την κυκλοφορία ρύπων στο μνημείο.
(πηγή φωτογραφιών Turkiye Today)
Δείτε επίσης:
Κωνσταντινούπολη: Ενίσχυση των ιστορικών θόλων της Αγιά Σοφιάς για την προστασία από τους σεισμούς
