Σε ένα σενάριο «σιωπηλής σύγκρουσης» φαίνεται να επενδύει πλέον η Ουάσιγκτον απέναντι στη Βενεζουέλα, με τον πετρελαϊκό αποκλεισμό να προβάλλει ως το πιο ρεαλιστικό –και νομικά υπερασπίσιμο– εργαλείο αλλαγής καθεστώτος στο Καράκας.
Όπως επισημαίνει σε εκτενή ανάλυσή της η συντακτική ομάδα της Washington Post, ένα πρόσφατο επεισόδιο στη θάλασσα κατέδειξε πώς επιχειρεί να λειτουργήσει η στρατηγική της αποτροπής: ρωσικό δεξαμενόπλοιο που κατευθυνόταν προς τη Βενεζουέλα άλλαξε πορεία, μετά την κατάληψη από τον αμερικανικό στρατό άλλου πλοίου που μετέφερε πετρέλαιο από το Καράκας προς την Κούβα και την Κίνα.
Η κίνηση αυτή ήρθε στον απόηχο της απόφασης του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να ανακοινώσει πλήρη αποκλεισμό όλων των δεξαμενόπλοιων που τελούν υπό κυρώσεις και εισέρχονται ή εξέρχονται από τη Βενεζουέλα. Στόχος είναι να στερηθεί το καθεστώς του Νικολάς Μαδούρο τον βασικό οικονομικό του πνεύμονα, χωρίς να πέσει ούτε ένας πυροβολισμός.
Οι κίνδυνοι της στρατηγικής
Η Washington Post προειδοποιεί, ωστόσο, για τρεις σοβαρούς κινδύνους:
- πρώτον, το ενδεχόμενο ναυτικής αντιπαράθεσης που θα μπορούσε να σύρει τις ΗΠΑ σε ευρύτερη σύγκρουση·
- δεύτερον, την επιδείνωση της ήδη δραματικής ανθρωπιστικής κρίσης στη Βενεζουέλα, με πιθανό νέο κύμα μεταναστών προς τα σύνορα των ΗΠΑ·
- και τρίτον, το ενδεχόμενο μια μελλοντική κυβέρνηση να μην αποδειχθεί πιο φιλική προς τα αμερικανικά συμφέροντα.
Παρά τα ρίσκα, η εφημερίδα εκτιμά ότι ο πετρελαϊκός αποκλεισμός αποτελεί σαφώς πιο συνεκτική επιλογή από τις αεροπορικές επιδρομές στο πλαίσιο του λεγόμενου «πολέμου κατά των ναρκωτικών», οι οποίες έχουν στοιχίσει τη ζωή σε δεκάδες ανθρώπους χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Το πετρέλαιο ως αχίλλειος πτέρνα
Το πετρέλαιο αντιστοιχεί περίπου στο 90% των εξαγωγών της Βενεζουέλας, ενώ η χώρα διαθέτει τα μεγαλύτερα γνωστά αποθέματα παγκοσμίως – πάνω από 300 δισεκατομμύρια βαρέλια. Σύμφωνα με την ανάλυση της Washington Post, ακόμη και υπό αυστηρές κυρώσεις και χρόνια κακοδιαχείρισης, το καθεστώς Μαδούρο κατάφερε να αυξήσει τις εξαγωγές του, γεγονός που αποδεικνύει πόσο κρίσιμος είναι ο «μαύρος χρυσός» για την επιβίωσή του.
Περίπου το 80% του βενεζουελάνικου πετρελαίου διακινείται στη μαύρη αγορά, με την Κούβα και την Κίνα να συγκαταλέγονται στους βασικούς αποδέκτες. Αυτό επιτρέπει στον Τραμπ να υποστηρίζει ότι δεν εισάγει νέες κυρώσεις, αλλά απλώς ενισχύει την εφαρμογή των υφιστάμενων.
Ένα στοίχημα με αβέβαιο τέλος
Ο Μαδούρο θεωρείται διεθνώς παράνομος ηγέτης, κατηγορείται για νόθευση εκλογών και βίαιη καταστολή της αντιπολίτευσης, ενώ έχει τη στήριξη χωρών όπως η Ρωσία και το Ιράν. Παράλληλα, η πλειονότητα των πολιτών επιθυμεί την απομάκρυνσή του από την εξουσία.
Το ερώτημα, όπως θέτει η Washington Post, είναι αν ο Μαδούρο μπορεί να αντέξει περισσότερο πολιτικά απ’ όσο ο Τραμπ μπορεί να αντέξει στρατηγικά. Ένας αποτελεσματικός αποκλεισμός χρειάζεται χρόνο για να πλήξει ολόκληρη την οικονομία, ενώ υπάρχει πάντα ο κίνδυνος ο Βενεζουελανός ηγέτης να μετατρέψει την πίεση σε εργαλείο εσωτερικής συσπείρωσης.
Το ιδανικό σενάριο για την Ουάσιγκτον παραμένει η ειρηνική αποχώρηση του Μαδούρο και η πολιτική μετάβαση στο Καράκας. Προς το παρόν, όμως, το πετρέλαιο φαίνεται να είναι το μοναδικό χαρτί που μπορεί να αλλάξει πραγματικά τους συσχετισμούς.
*Φωτογραφία αρχείου
Δείτε επίσης:
- «Μυρίζει μπαρούτι» στην Καραϊβική – Πολεμικά πλοία της Βενεζουέλας συνοδεύουν πετρελαιοφόρα
- Ανυποχώρητη η Βενεζουέλα απέναντι στον ναυτικό αποκλεισμό Τραμπ
