Το μεγαλύτερο στοίχημα της ελληνικής αγοράς είναι η χρηματοδότηση των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων της χώρας από το Ταμείο Ανάκαμψης, αφού τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο επιλογής των δικαιούχων έχουν μόνο οι τράπεζες, οι οποίες όμως αποκλείουν τη συντριπτική πλειονότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της χώρας από τη φθηνή χρηματοδότηση, ενώ για την προετοιμασία του φακέλου θεωρείται αδύνατο να γίνει από τις ίδιες τις επιχειρήσεις, καθώς στην πλειονότητά τους είναι οικογενειακές.
Έτσι, για να καταρτιστεί ο φάκελος, θα πρέπει να προσλάβουν εξειδικευμένες εταιρίες και το κόστος δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητο για μια μικρή επιχείρηση. Μάλιστα, στις περισσότερες περιπτώσεις, μετά τα δεκαετή Μνημόνια, τα lockdowns και τα περιοριστικά μέτρα «ακορντεόν», μόλις που επιβιώνουν με ρυθμίσεις δανείων και φόρων προκειμένου να αποφύγουν τα λουκέτα.
Τα «καμπανάκια» των Βρυξελλών
Αν και η κυβέρνηση κρατά μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας κάθε αρνητική πτυχή των εξελίξεων γύρω από το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς θέλει να εμφανίζεται συνεχώς ότι ήταν από τις πρώτες χώρες που κατέθεσαν το σχέδιο στις Βρυξέλλες ή έλαβαν την προκαταβολή των 4,1 δισ. το περασμένο καλοκαίρι, τα πράγματα είναι μάλλον διαφορετικά στο εσωτερικό της Κομισιόν.
Προ ημερών σε ρεπορτάζ του το Euractiv αποκάλυπτε πως ο Έλληνας πρωθυπουργός φαίνεται να έχει χάσει πλέον την εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων, καθώς αναφέρεται ότι η υπάρχουσα κυβέρνηση είναι «έρμαιο ισχυρών πιέσεων και δεσμεύσεων σε μια περίκλειστη ομάδα Ελλήνων επιχειρηματιών». Δηλαδή, ότι ο πακτωλός των ευρωπαϊκών κονδυλίων που διεκδικεί να λάβει η χώρα μας δεν θα φτάσει ποτέ στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αλλά θα βρεθεί στα χέρια των μεγάλων επιχειρηματιών, που, ούτως ή άλλως, διαθέτουν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα.
Έτσι, οι Βρυξέλλες φαίνεται πως ανησυχούν ότι τα χρήματα δεν θα επενδυθούν σε τομείς και επιχειρήσεις που υπέστησαν σοβαρό πλήγμα κατά τη διάρκεια της πανδημίας, καθώς άλλωστε αυτός είναι και ο βασικός λόγος ύπαρξης του Ταμείου Ανάκαμψης.
Δεν θα πρέπει να ξεχνά κανείς πως το ελληνικό σχέδιο ήταν το μόνο που υπέστη τροποποιήσεις της τελευταίας στιγμής τον Ιούνιο του 2021, καθώς η Ε.Ε., η Γερμανία και αρκετά ακόμα κράτη-μέλη ζήτησαν περαιτέρω διευκρινίσεις από την Αθήνα για τις επιλέξιμες επιχειρήσεις που θα μπορούσαν να επωφεληθούν από το φθηνό χρήμα των ευρωπαϊκών κονδυλίων.
«Κλειδί» το επενδυτικό πλάνο
Για να συμμετάσχει μια επιχείρηση στο «πακέτο» δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης θα πρέπει -σε πρώτη φάση- να υποβάλει αναλυτικό επενδυτικό πλάνο στην τράπεζα στην οποία επιθυμεί να καταθέσει τον φάκελο δανειοδότησης. Η προετοιμασία θα πρέπει να αποδεικνύει, μεταξύ άλλων, αν η προτεινόμενη επένδυση είναι επιλέξιμη, αλλά και τον ακριβή προϋπολογισμό της.
Από τη στιγμή που ο φάκελος της επένδυσης κατατεθεί στην τράπεζα, εκκινεί η διαδικασία αξιολόγησης του επενδυτικού πλάνου. Στη συνέχεια το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα θα απευθυνθεί σε έναν εκ των ανεξάρτητων εκτιμητών για να κρίνουν αν το business plan είναι βιώσιμο και επιλέξιμο, αλλά και το ύψος της ενίσχυσης που απαιτεί, ώστε στη συνέχεια να ενεργοποιηθεί η χρηματοδοτική προέγκριση.
Σύμφωνα με τις τράπεζες, το χρονικό διάστημα που απαιτείται από την κατάθεση του επενδυτικού πλάνου έως και την εκταμίευση κυμαίνεται από τέσσερις εβδομάδες έως τρεις μήνες. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το κράτος δεν θα συμμετάσχει στην επιλογή των επενδυτικών σχεδίων που θα δανειοδοτηθούν, καθώς αυτόν τον ρόλο θα τον αναλάβουν μόνο τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Απαραίτητες οι «προσβάσεις» σε τράπεζες
Για να υλοποιηθεί μια επένδυση, θα πρέπει υποχρεωτικά να υπάρχει και η συμμετοχή ενός χρηματοπιστωτικού ιδρύματος. Με άλλα λόγια, ακόμα και αν ένας επενδυτής διαθέτει τη ρευστότητα για να συμμετάσχει στα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, το πλαίσιο θα απορρίψει την πρότασή του.
Κι αυτό γιατί το 20% της επένδυσης θα πρέπει να καλυφθεί με ίδια κεφάλαια από τους υποψήφιους επενδυτές, τουλάχιστον το 30% με δάνειο από τις τράπεζες και το υπόλοιπο έως και 50% μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης.
Βασική προϋπόθεση για να εγκριθεί μια επένδυση είναι να προάγει την πράσινη ανάπτυξη, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την εξωστρέφεια, την καινοτομία και τη δημιουργία μεγαλύτερων και πιο ανταγωνιστικών σχημάτων μέσω συγχωνεύσεων, εξαγορών και συνεργασιών.
Με βάση τα παραπάνω, μια μικρομεσαία επιχείρηση που δεν θεωρείται «bankable» (όπως συνηθίζουν να αναφέρουν τα τραπεζικά στελέχη την ικανότητα πρόσβασης σε τραπεζικά δάνεια) αποκλείεται οριστικά από τα δάνεια του Ταμείου, ενώ θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να διαθέτουν και το 20% του ποσού της επένδυσης, από την ώρα που οι περισσότερες έχουν υποστεί τεράστιες ζημίες τα τελευταία χρόνια.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το πλαίσιο, σχετικά με την ιδιωτική συμμετοχή, αυτή μπορεί να καλυφθεί με:
- κεφάλαια από τα ίδια χρηματικά διαθέσιμα ή και δάνεια μειωμένης εξοφλητικής προτεραιότητας που λαμβάνει ο φορέας του επενδυτικού σχεδίου από τους μετόχους ή εταίρους ή άλλες εταιρίες συνδεδεμένες με τον φορέα του επενδυτικού σχεδίου,
- με εισφορά σε είδος που συνδέεται ευθέως με την επιλέξιμη επένδυση και αποτιμάται σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, το οποίο δεν μπορεί να υπερβαίνει το 10% του επιλέξιμου επενδυτικού κόστους.
