Επαναφορά των τριετιών και εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας για εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους είναι οι σημαντικότερες αλλαγές για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα από την 1η Ιανουαρίου του 2024, ενώ από τον Μάιο θα ισχύσει και ο νέος κατώτατος μισθός.
Περίπου 100.000 εργαζόμενοι είναι αυτοί που θα πρέπει υποχρεωτικά να λάβουν την προσαύξηση 10% στον μισθό τους εντός του 2024, καθώς συμπληρώνουν τριετία. Για τους υπόλοιπους (εκτιμώνται σε 600.000) ο χρόνος θα συνεχίσει να τρέχει από εκεί που σταμάτησε τον Φεβρουάριο του 2012, εφόσον εργάζονταν τότε, και όταν καθένας συμπληρώνει (την πρώτη, δεύτερη ή τρίτη) τριετία, θα δικαιούται κι αυτός την αύξηση.
Οι προσαυξήσεις λόγω προϋπηρεσίας, οι οποίες είχαν παγώσει το 2012 με την 6η Πράξη υπουργικού συμβουλίου της κυβέρνησης Παπαδήμου, επανέρχονται -έστω με αστερίσκους-, με τον υπουργό Εργασίας να απειλεί τους εργοδότες που δεν θα συμμορφωθούν με τσουχτερά πρόστιμα. Μάλιστα, ο Αδωνις Γεωργιάδης σημειώνει: «Η μισθοδοσία κάθε εργαζομένου είναι στην “ΕΡΓΑΝΗ” και φαίνεται η προϋπηρεσία του, άρα όλα θα είναι ηλεκτρονικά. Αν κάποια επιχείρηση δεν το εφαρμόζει και κάνει καταγγελία ο εργαζόμενος, θα το δούμε στο ηλεκτρονικό σύστημα και αυτομάτως θα πάει η Επιθεώρηση Εργασίας και θα επιβάλει πρόστιμα». Εν προκειμένω, το πρόστιμο ανέρχεται σε 800 ευρώ ανά εργαζόμενο και σε αυτό προστίθεται επιπλέον ποσό που εξαρτάται από το μέγεθος κάθε επιχείρησης και μπορεί να φτάσει έως τα 8.000 ευρώ για έως 251 εργαζομένους.
Σε συνέχεια της ψήφισης του νόμου ν.5053/2023 το φθινόπωρο, το υπουργείο εξέδωσε εγκύκλιο με αναλυτικές οδηγίες και παραδείγματα. Οι βασικές διατάξεις είναι:
- Από την 1/1/2024 αίρεται η αναστολή της ισχύος διατάξεων νόμων, κανονιστικών πράξεων, συλλογικών συμβάσεων ή διαιτητικών αποφάσεων, οι οποίες προβλέπουν αυξήσεις μισθών ή ημερομισθίων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων περί υπηρεσιακών ωριμάνσεων, με μόνη προϋπόθεση την πάροδο συγκεκριμένου χρόνου εργασίας, όπως το επίδομα πολυετίας, το επίδομα χρόνου εργασίας, το επίδομα τριετίας και το επίδομα πενταετίας, η οποία επιβλήθηκε με το άρθρο 4 της υπ’ αριθμ. 6/28.2.2012 Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου.
- Για όσους εργαζομένους αμείβονται με τον κατώτατο νομοθετημένο μισθό ή ημερομίσθιο, ως χρόνος προϋπηρεσίας αναγνωρίζεται ο χρόνος εξαρτημένης σύμβασης ή σχέσης εργασίας που έχει διανυθεί σε οποιονδήποτε εργοδότη και σε οποιαδήποτε ειδικότητα πριν από τη 14/2/2012 και μετά την 1/1/2024. Η προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας καθορίζεται ως εξής:
α) Για τους υπαλλήλους με εξαρτημένη σχέση εργασίας, σε ποσοστό 10% για κάθε τριετία προϋπηρεσίας και έως 3 τριετίες και συνολικά σε ποσοστό 30% για προϋπηρεσία 9 ετών και άνω.
β) Για τους εργατοτεχνίτες με εξαρτημένη σχέση εργασίας σε ποσοστό 5% για κάθε τριετία προϋπηρεσίας και έως 6 τριετίες και συνολικά 30% για προϋπηρεσία 18 ετών και άνω.
- Αν οι καταβαλλόμενες τακτικές αποδοχές είναι μεγαλύτερες των νόμιμων αποδοχών, οι αυξήσεις, οι προσαυξήσεις και τα ποσά εν γένει που προκύπτουν από την εφαρμογή των προσαυξήσεων συμψηφίζονται με τη διαφορά που προκύπτει μεταξύ καταβαλλόμενων και νόμιμων αποδοχών, με την καταβολή της οποίας εξοφλούνται ολοσχερώς ή μερικώς.
- Για το χρονικό διάστημα από τη 14/2/2012 έως την 31/12/2023 καμία αξίωση δεν γεννάται ούτε οφείλονται αυξήσεις μισθών ή ημερομισθίων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων περί υπηρεσιακών ωριμάνσεων, με μόνη προϋπόθεση την πάροδο συγκεκριμένου χρόνου εργασίας, όπως αναφέρονται ανωτέρω, ούτε επιτρέπεται να υπολογιστεί προϋπηρεσία που έχει διανυθεί από τη 14/2/2012 έως την 31/12/2023.
Παράδειγμα για τον υπολογισμό του νέου μισθού
Υπάλληλος αμειβόμενος με τον κατώτατο μισθό – Προσληφθείς 1/5/2006
Μέχρι 31/12/2023
- Συνολικός χρόνος προϋπηρεσίας μέχρι 31/12/2023 = 17 χρόνια και 8 μήνες:
- 5 χρόνια, 9 μήνες και 13 ημέρες έως 14/02/2012
- Αποδοχές την 31/12/2023 = 780 ευρώ και 1 τριετία (10%) – 858 ευρώ
Από 1/1/2024
- Τη 18/3/2024 οι αποδοχές διαμορφώνονται σε 780 ευρώ και 2 τριετίες (20%) = 936 ευρώ,
- Αύξηση 156 ευρώ ή 20%
- Με αύξηση του κατώτατου μισθού τον Μάιο του 2024 κατά π.χ. 5%, οι συνολικές αποδοχές διαμορφώνονται στα 982,8 ευρώ ή 26%
Σε λιανεμπόριο και βιομηχανία το μέτρο της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας
Την ένταξη του λιανεμπορίου και της βιομηχανίας στο μέτρο της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας προωθεί η κυβέρνηση. Από την 1η Ιανουαρίου αρχίζει η εφαρμογή -πιλοτικά- για τους δύο κλάδους που απασχολούν 600.000 εργαζομένους σε 100.000 επιχειρήσεις, με τρίμηνη περίοδο χάριτος, κατά την οποία δεν θα επιβάλλονται πρόστιμα και θα γίνονται μόνο συστάσεις.
Μέσω της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας το αναβαθμισμένο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ ενημερώνεται σε πραγματικό χρόνο για το ωράριο εργασίας των εργαζομένων και χαρακτηρίζει αυτόματα κάθε ώρα εργασίας ως κανονικό ωράριο – υπερεργασία, υπερωρία ή διευθέτηση, όπως επίσης τα διαλείμματα, τα ρεπό, τις άδειες, μεταξύ άλλων. Πλέον οι έλεγχοι πραγματοποιούνται από την Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας με βάση όσα δηλώνονται ψηφιακά.
Οι παραβάσεις στην περίπτωση που εργοδότης απέχει από την εφαρμογή του συστήματος ή δεν το εφαρμόζει ορθά χαρακτηρίζονται πολύ υψηλές. Επίσης, για κάθε περίπτωση απόκλισης της καταγραφής του χρόνου εργασίας από τον πραγματικό χρόνο εργασίας επιβάλλεται πρόστιμο 3.000 ευρώ. Εάν ο εργοδότης παρεμποδίζει την απόδειξη του πραγματικού χρόνου εργασίας εξαλείφοντας τα στοιχεία, το πρόστιμο είναι 4.000 ευρώ, ενώ στην περίπτωση που δεν ενεργοποιείται η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας το πρόστιμο ανέρχεται στα 10.500 ευρώ.
