Ευκαιρία να δουλέψουν με το τρέχον πλαίσιο θα έχουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων που νοικιάζουν τα σπίτια τους σε βραχυχρόνιες μισθώσεις, τύπου Airbnb. Ωστόσο, το οικονομικό επιτελείο σχεδιάζει από τώρα να φέρει νέες αλλαγές στο πλαίσιο το ερχόμενο φθινόπωρο, δηλαδή μετά το πέρας της φετινής τουριστικής σεζόν.
Ηδη μπήκε τάξη στη φορολόγηση των ιδιοκτητών Airbnb, που πλέον θα πρέπει να καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ, ενώ θα πρέπει να φτιάξουν εταιρία όσοι διαθέτουν πάνω από τρία ακίνητα.
Μετά το καλοκαίρι, όμως, το οικονομικό επιτελείο αναμένεται να βάλει τάξη στο χάος με τα Airbnb, καθώς υπάρχουν πολλές περιοχές της χώρας όπου δεν υπάρχει ούτε για… δείγμα διαθέσιμο ακίνητο προς μακροχρόνια ενοικίαση, και όσα διατίθενται στην αγορά απαιτούν τεράστια ενοίκια.
Τα μέτρα
Ηδη, στο οικονομικό επιτελείο έχει γίνει ένας πρώτος σχεδιασμός για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, ο οποίος αναμένεται να ξεδιπλωθεί μετά το καλοκαίρι. Ετσι, δεν αποκλείεται να μπουν όριο ανά περιοχή στα ακίνητα που μπαίνουν σε Airbnb και άλλοι περιορισμοί, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η τεράστια στεγαστική κρίση στη χώρα μας και να μειωθούν τα ασύλληπτα ενοίκια των 600 και 700 ευρώ για διαμερίσματα 50-60 τετραγωνικών.
Συγκεκριμένα, τα μέτρα που εξετάζονται περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, να τεθεί χρονικός περιορισμός στη βραχυχρόνια μίσθωση ανά έτος, ανάλογα με την περιοχή. Στο άρθρο 111 του ν. 4446/2016 αναφέρεται χαρακτηριστικά πως «Με κοινή απόφαση των υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης και Τουρισμού μπορεί, για λόγους που σχετίζονται με την προστασία της κατοικίας, να καθοριστούν γεωγραφικές περιοχές όπου θα ισχύουν περιορισμοί στη διάθεση ακινήτων για βραχυχρόνια μίσθωση ως εξής:
α. Να μην επιτρέπεται η βραχυχρόνια μίσθωση άνω των δύο (2) ακινήτων ανά ΑΦΜ δικαιούχου εισοδήματος.
β. Η μίσθωση κάθε ακινήτου να μην υπερβαίνει τις ενενήντα (90) ημέρες ανά ημερολογιακό έτος και για νησιά κάτω των δέκα χιλιάδων (10.000) κατοίκων τις εξήντα (60) ημέρες ανά ημερολογιακό έτος. Υπέρβαση της διάρκειας του προηγούμενου εδαφίου επιτρέπεται, εφόσον το συνολικό εισόδημα του εκμισθωτή ή του υπεκμισθωτή, από το σύνολο των ακινήτων που διαθέτει για μίσθωση ή υπεκμίσθωση, δεν ξεπερνά τις δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ κατά το οικείο φορολογικό έτος».
Αυτό το πλαίσιο αναμένεται να αναδιαμορφωθεί και να εφαρμοστεί μέχρι… κεραίας, ενώ την ίδια ώρα εξετάζεται να οριστεί μέγιστος αριθμός ακινήτων που θα εκμισθώνονται βραχυχρόνια ανά δήμο και οι ΟΤΑ Α’ βαθμού να ορίζουν, έπειτα από απόφαση του δημοτικού συμβουλίου τους, τον μέγιστο αριθμό ακινήτων που μπορούν να εγγράφονται στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης ανά δημοτικό διαμέρισμα.
Ο «κόφτης» για την Golden Visa
Οι βελτιώσεις στο πλαίσιο αναπτύσσονται σταδιακά, προκειμένου να μη διαταραχθεί η συγκεκριμένη αγορά. Μετά τις παραπάνω διατάξεις, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έβαλε και έναν ακόμα «κόφτη» σε άλλη διάταξη, εκείνη για την Golden Visa. Συγκεκριμένα, τα ακίνητα που αποκτώνται από πολίτες τρίτων χωρών για την αρχική χορήγηση ή την ανανέωση άδειας διαμονής απαγορεύεται να εκμισθώνονται βραχυχρόνια στο πλαίσιο της οικονομίας του διαμοιρασμού. Με τον τρόπο αυτόν αποτρέπεται ο κίνδυνος να βρεθούν εκτός αγοράς μίσθωσης και εκτός προσφοράς κατοικίας τα ακίνητα που αποκτώνται από τους επενδυτές.
Αντιστρόφως, η πλέον προσοδοφόρα εκμετάλλευσή τους, σύμφωνα με τον νόμο, θα είναι η μακροχρόνια μίσθωση και τα ακίνητα αυτά θα αυξήσουν την προσφορά στέγης. Επιπλέον, τα ακίνητα που αποκτώνται κατά πλήρη κυριότητα και νομή από πολίτες τρίτων χωρών για την αρχική χορήγηση ή ανανέωση άδειας μόνιμης διαμονής επενδυτή με σκοπό τη μεταβολή της χρήσης τους σε χρήση κατοικίας προβλέπεται ότι δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται ως έδρα ή υποκατάστημα επιχείρησης.
Σύμφωνα με τη διάταξη, αυτή η πρόβλεψη γίνεται προκειμένου να διατεθούν τα ακίνητα αυτά ως κατοικίες και όχι για εμπορικές χρήσεις και να αυξηθεί έτσι η προσφορά στέγης. Τέλος, προβλέπεται η επιβολή κυρώσεων σε βάρος του κυρίου ή και του κατόχου του ακινήτου σε περίπτωση μη τήρησης των παραπάνω προβλέψεων. Ειδικά, προβλέπεται η ανάκληση της άδειας διαμονής και η επιβολή αυτοτελούς διοικητικού προστίμου.
Eurostat: Ρεκόρ βραχυχρόνιων μισθώσεων στην Ελλάδα το 2023
Το ρεκόρ του 2023 επιβεβαιώνουν τα στοιχεία της Eurostat για τις βραχυχρόνιες κρατήσεις στην Ελλάδα, οι οποίες βάσει διανυκτερεύσεων ήταν τουλάχιστον 15% πάνω από τα επίπεδα του 2022 και σχεδόν 50% περισσότερες από το 2019.
Σε απόλυτους αριθμούς, υπολογίζεται πως πέρυσι οι τουρίστες έκλεισαν περίπου 36.400.000 διανυκτερεύσεις στη χώρα μέσω Airbnb, Booking, Expedia Group ή Trip Advisor, σε σύγκριση με περίπου 31.600.000 το αμέσως προηγούμενο έτος και πέριξ των 24.300.000 το 2019.
Σύμφωνα μάλιστα με τα συγκριτικά στοιχεία της Eurostat, στις κορυφαίες 20 περιοχές της Ευρώπης βάσει διανυκτερεύσεων σε καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης βρέθηκαν δύο ελληνικές. Πρόκειται βέβαια για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, με πάνω από 4.600.000 διανυκτερεύσεις πέρυσι, και τα νησιά του Ιονίου με σχεδόν 4.300.000 διανυκτερεύσεις. Σε εθνικό επίπεδο, ακολουθεί η Κρήτη με περίπου 3.900.000 διανυκτερεύσεις και έπειτα η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας με μεγάλη απόσταση, πέριξ των 3.000.000 διανυκτερεύσεων.
Στην ευρωπαϊκή κατάταξη, πάντοτε βάσει του αριθμού των διανυκτερεύσεων, η Ελλάδα καταλαμβάνει την έκτη θέση, μετά τη Γαλλία (περίπου 152.000.000 διανυκτερεύσεις), την Ισπανία (133.000.000), την Ιταλία (100.000.000), τη Γερμανία (46.000.000) και την Πορτογαλία (38.000.000).
