Ετοιμοπόλεμες βρίσκει η αυγή του 2020 τις εταιρίες διαχείρισης «κόκκινων» δανείων. Ήδη βρίσκονται στα χέρια τους δάνεια άνω των 20 δισ. ευρώ, ποσό που αναμένεται πολύ σύντομα να τριπλασιαστεί, αγγίζοντας τα 60 δισ. ευρώ.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μεγάλο ποσοστό των «κόκκινων» δανειοληπτών θα πρέπει πλέον να διαπραγματευτεί τη ρύθμιση των οφειλών του με τις εταιρίες αυτές και όχι με τις τράπεζες. Κυρίαρχο ρόλο στις εξελίξεις αναμένεται να διαδραματίσουν οι εταιρίες διαχείρισης που βγήκαν μέσα από τα σπλάχνα της Τράπεζας Πειραιώς και της Eurobank, ενώ κάτι ανάλογο ετοιμάζεται να πράξει και η Alpha Bank.
Μπορεί τα τελευταία τρία χρόνια ο αριθμός των μη εξυπηρετούμενων δανείων να υποχώρησε από τα 107 δισ. ευρώ στα 71,2 δισ. ευρώ, η Ελλάδα όμως διατηρεί το υψηλότερο ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ευρώπη, περίπου το 42% του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στο 3% έως 4%.
Όπως αναφέρεται στη νομισματική έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος, που παραδόθηκε στον πρόεδρο της Βουλής λίγες ημέρες πριν μας αποχαιρετήσει το 2019, η υποχώρηση του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) το εννεάμηνο του 2019 οφείλεται κυρίως σε πωλήσεις και διαγραφές. Ο λόγος των ΜΕΔ προς το σύνολο των δανείων παρέμεινε το Σεπτέμβριο του 2019 σε υψηλό επίπεδο (42,1%).
Θετική εξέλιξη αποτελεί το γεγονός ότι τα τελευταία έτη οι τράπεζες συνομολογούν κυρίως λύσεις ρύθμισης μακροπρόθεσμου χαρακτήρα για τα ΜΕΔ, σε αντιδιαστολή με ρυθμίσεις βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα.
Παρ’ όλα αυτά, στην πλειονότητα των περιπτώσεων επιλέγεται η λύση της επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής και σπανιότερα της μείωσης του επιτοκίου και του διαχωρισμού του υπολοίπου.
Παράλληλα, η ΤτΕ έκρουσε των κώδωνα του κινδύνου για τα ρυθμισμένα δάνεια που «κοκκινίζουν» εκ νέου.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, τη στιγμή που οι τράπεζες κατάφεραν να μειώσουν τα «κόκκινα» δάνεια κατά περίπου 10 δισ. ευρώ, δάνεια ύψους 4,3 δισ. ευρώ πέρασαν ξανά στο κόκκινο.
Η Τράπεζα της Ελλάδος χαρακτηρίζει ανησυχητικό το ποσοστό των δανείων που είχαν τεθεί σε καθεστώς ρύθμισης, αλλά εμφάνισαν και πάλι καθυστέρηση μετά τη συνομολόγηση της ρύθμισης, ζητώντας πρόσθετα μέτρα για τα «κόκκινα» δάνεια προκειμένου να υπάρξει ανάκαμψη της οικονομίας.
Πάντως, η δημιουργία μιας νέας γενιάς «κόκκινων» δανείων, παρ’ όλες τις πωλήσεις, διαγραφές και ρυθμίσεις στις οποίες έχουν προχωρήσει οι τράπεζες, αντανακλά την παρατεταμένη οικονομική δυσπραγία των δανειοληπτών και κυρίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των νοικοκυριών.
Όπως προκύπτει από την έκθεση, η ονομαστική αξία των μη εξυπηρετούμενων δανείων που πέρασε στα χέρια εταιριών διαχείρισης αυξήθηκε κατά περίπου 1,97 δισ. ευρώ και διαμορφώθηκε στα 20,1 δισ. ευρώ, από 18,14 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος του δεύτερου τριμήνου του 2019.
Η μερίδα του λέοντος, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, αφορά δάνεια 10,1 δισ. ευρώ που είναι «κόκκινα» καταναλωτικά δάνεια και τα περίπου 5,5 δισ. ευρώ «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια. Τα ποσά αυτά θα αυξηθούν σημαντικά, καθώς εκτιμάται ότι το 2020 οι αδειοδοτημένες και εποπτευόμενες από την Τράπεζα της Ελλάδος εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις θα διαχειριστούν «κόκκινα» δάνεια ύψους 60 δισ. ευρώ.
Θα προτείνουν μέχρι και «κούρεμα»
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μεγάλο ποσοστό των «κόκκινων» δανειοληπτών θα πρέπει πλέον να διαπραγματευτεί τη ρύθμιση των οφειλών του με τις εταιρίες αυτές και όχι με τις τράπεζες. Το νομικό καθεστώς για τους δανειολήπτες δεν αλλάζει.
Οι εταιρίες διαχείρισης, ως νέοι αντισυμβαλλόμενοι των δανειοληπτών με «κόκκινα» δάνεια, θα μπορούν να προτείνουν ρυθμίσεις με βάση την πραγματική οικονομική δυνατότητα του δανειολήπτη και με μεγαλύτερη ευελιξία (π.χ. «κουρέματα») σε σχέση με τις τράπεζες, την ίδια στιγμή όμως θα γίνονται και πιο πιεστικές, ειδικά προς τους στρατηγικούς κακοπληρωτές.
