Ενας άσημος χαρτογιακάς, ο Ολλανδός Ντένις Μπότμαν, έμελλε να είναι αυτός που σε λίγες εβδομάδες θα κλειδώσει το γραφείο του ΔΝΤ στον 8ο όροφο του κτιρίου της Τραπέζης της Ελλάδος στην οδό Αμερικής 3 και θα εγκαταλείψει το αθηναϊκό κέντρο, επισημοποιώντας την οριστική αποχώρηση του λαομίσητου Ταμείου από τη χώρα.
Η επίσημη ανακοίνωση της είδησης από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη από την Ουάσινγκτον την περασμένη Τρίτη, μετά τη συνάντησή του με τη νεοεκλεγείσα επικεφαλής του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, συμβολίζει με εμβληματικό τρόπο το τέλος μιας δεκαετούς εποχής στυγνής επικυριαρχίας, στο τέλος της οποίας η Ελλάδα παύει να αποτελεί «ειδική περίσταση» για το Ταμείο.
Την ίδια στιγμή, όπως αναφέρει στο ρεπορτάζ του ο Γιώργος Χατζηδημητρίου, στη συνάντηση επαναβεβαιώθηκε ότι το ΔΝΤ θα στέρξει το αίτημα της Ελλάδας για τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων από το 2021, ενώ επισημοποιήθηκε ότι, με βάση τον σχεδιασμό του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα και του ΟΔΔΗΧ, η χώρα θα αποπληρώσει πρόωρα ακόμα μία δόση, ύψους 2 δισ. ευρώ, των δανείων του ΔΝΤ που λήγουν το 2021 και βαρύνονται με επιτόκιο 1,91%, υπό την προϋπόθεση ότι το μεσοσταθμικό κόστος δανεισμού της Ελλάδας από τις αγορές θα είναι χαμηλότερο από αυτά τα επίπεδα.
Δείτε επίσης: Η Κεραμέως καταργεί τώρα και την αργία των Τριών Ιεραρχών…
Υπενθυμίζεται ότι μόνιμος αντιπρόσωπος του Ταμείου στην Αθήνα ήταν νωρίτερα ο Αμερικανός Γουές Μακ Γκρου, ο οποίος είχε διαδεχθεί το φθινόπωρο του 2013 τον ανεκδιήγητο Ολλανδό Μπομπ Τράα, που υπήρξε ο πρώτος επικεφαλής του γραφείου και δεξί χέρι τού τότε υπευθύνου του ΔΝΤ για το ελληνικό πρόγραμμα και νυν διευθυντή του Ευρωπαϊκού Τμήματος Πολ Τόμσεν.
Ο δύστροπος Ολλανδός οικονομολόγος με το σκληρό τεχνοκρατικό προφίλ είχε αναλάβει καθήκοντα τον Οκτώβριο του 2010, λίγους μήνες μετά την υπαγωγή της Ελλάδας στο 1ο Μνημόνιο, και είχε προκαλέσει πυκνή δυσφορία με την αποικιοκρατική και αναιδή συμπεριφορά του -θυμίζοντας τις εποχές του αλησμόνητου Πιουριφόι – όταν μπαινόβγαινε θρασύτατα στα υπουργεία υπαγορεύοντας τις αξιώσεις του.
Η ιταμή απαίτησή του να διαμένει σε πολυτελή ενδιαιτήματα -στην αρχή στην οδό Διονυσίου Αρεοπαγίτου με ενοίκιο 9.000 ευρώ και μετέπειτα στη Φιλοθέη με ενοίκιο περίπου 4.000 ευρώ- την ώρα που ήταν ένας από τους άκαμπτους στυλοβάτες μιας πολιτικής σκληρής λιτότητας και ένας από τους διαμορφωτές της πλήρως αποτυχημένης συνταγής του 1ου Μνημονίου άφησε πίσω της αλγεινές εντυπώσεις.
Ακολουθώντας τον προκρούστειο κανόνα που επιβάλλει την ίδια συνταγή για κάθε πρόβλημα και πέφτοντας διαρκώς από λάθος σε λάθος, το Ταμείο εισηγήθηκε και πίεσε για την εφαρμογή μιας άγριας λιτότητας που στηρίχτηκε στην ασφυκτική συμπίεση μισθών και συντάξεων, στην άγρια περικοπή κοινωνικών δαπανών και στο ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, οδηγώντας στην εξαθλίωση και τη ζοφερή ανεργία τους Ελληνες πολίτες, καθώς και στη μαζική μετανάστευση λαμπρών μυαλών και επαγγελματιών της χώρας.
Πρόκειται για έναν από τους πολλούς λόγους που «η σχέση με το Ταμείο δεν ήταν πάντοτε εύκολη», όπως παρατήρησε αιχμηρά ο κ. Μητσοτάκης απευθυνόμενος στην κυρία Γκεοργκίεβα, προτού την ευχαριστήσει για τη στήριξή της στο μέτωπο της μείωσης των πλεονασμάτων.
«Πιστεύω ότι έχει έρθει το πλήρωμα του χρόνου να γίνει αυτή η συζήτηση με τους εταίρους μας στην ευρωζώνη. Είμαστε μία αξιόπιστη κυβέρνηση, υλοποιούμε μεταρρυθμίσεις, βρισκόμαστε σ’ ένα περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων, το κόστος δανεισμού μας είναι χαμηλότερο από της Ιταλίας. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να περιοριζόμαστε από τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα. Ανήκουν σε μια άλλη εποχή, όταν δεν υπήρχε εμπιστοσύνη προς την ελληνική κυβέρνηση» υποστήριξε ο πρωθυπουργός, αποκαλύπτοντας ότι από τον δημοσιονομικό χώρο που θα προκύψει «το 80% θα κατευθυνθεί στη μείωση των φόρων και το 20% στη μείωση της φτώχειας και για κοινωνικές ανάγκες».
Ποια οφέλη μπορούν να προκύψουν
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα και υπό την προϋπόθεση ότι θα συγκατατεθεί το εχθρικό Βερολίνο, στόχος είναι να μειωθούν τα πρωτογενή πλεονάσματα από το 2021 στο 2%-2,5% του ΑΕΠ, έναντι 3,5% του ΑΕΠ σήμερα.
Κατά συνέπεια, ο πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος που θα δημιουργηθεί, εφόσον εγκριθεί το ελληνικό αίτημα, θα ανέλθει στο 1%-1,5% του ΑΕΠ, δηλαδή στα 2-3 δισ. ευρώ. Με βάση την αναλογία 80%-20% που ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης, ανοίγει παράθυρο για νέα θετικά μέτρα, καθώς:
- Ο δημοσιονομικός χώρος που θα μπορέσει να χρησιμοποιήσει η κυβέρνηση για φοροελαφρύνσεις θα διαμορφωθεί μεταξύ 1,6 και 2,4 δισ. ευρώ. Τα μεγέθη αυτά επιτρέπουν την ταχύτερη κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης (η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί για την πλήρη κατάργησή της εντός της τετραετίας), για την οποία τα φυσικά πρόσωπα πληρώνουν κάθε χρόνο 1,2 δισ. ευρώ. Αλλες πιθανές πρόσθετες φοροελαφρύνσεις περιλαμβάνουν την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος (το οποίο επίσης η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να καταργήσει έως το τέλος της τετραετίας) και νέα μείωση των συντελεστών ΦΠΑ.
- Το περιθώριο που θα προκύψει για πρόσθετες στοχευμένες κοινωνικές δαπάνες θα ανέλθει στα 400.000.000-600.000.000 ευρώ.
Αναφορικά με τη νέα προεξόφληση των δανείων προς το ΔΝΤ, οι αναλυτές και οι διεθνείς οίκοι θεωρούν βέβαιο ότι πρόκειται για απολύτως θεμιτή ενέργεια που ενισχύει τη δημοσιονομική αξιοπιστία και το αξιόχρεο της χώρας.
Με την κίνηση αυτή το χρέος της χώρας προς το Ταμείο, το οποίο περιορίστηκε στα 5,5 δισ. ευρώ μετά την πρόωρη αποπληρωμή 2,7 δισ. ευρώ τον περασμένο Νοέμβριο, θα μειωθεί περαιτέρω στα 3,5 δισ. ευρώ. Η πρόωρη εξόφληση και αυτού του ποσού είναι εφικτή από οικονομικής πλευράς, αλλά αναχαιτίστηκε κατόπιν άνωθεν υποδείξεων γιατί οι Ευρωπαίοι θέλουν να παραμείνει το Ταμείο σε ρόλο επόπτη της ελληνικής οικονομίας μέχρι τουλάχιστον τον Ιούνιο του 2022, οπότε λήγει το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας.
