Οι δασμοί του Τραμπ δημιουργούν ζοφερό οικονομικό περιβάλλον για την ευάλωτη Ελλάδα

Η ανάλυση του MacroPolis* για τις επιπτώσεις που θα έχει στη χώρα μας η δασμολογική πολιτική του Αμερικανού Προέδρου:

Το χειρότερο δυνατό σενάριο για τη δασμολογική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ υλοποιήθηκε, καθώς οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν αμοιβαίους δασμούς σε όλο τον κόσμο, με την ΕΕ να «χτυπιέται» με 20% στα προϊόντα της που πωλούνται στις ΗΠΑ.

Αυτό έρχεται μετά τους δασμούς 25% που επιβλήθηκαν στις εισαγωγές αλουμινίου και χάλυβα στις ΗΠΑ και τη χρέωση 25% στις εισαγωγές αυτοκινήτων και ανταλλακτικών αυτοκινήτων.

Η ΕΕ εξάγει περίπου 1 εκατομμύριο επιβατικά οχήματα στις ΗΠΑ, τα οποία το 2023 ανήλθαν συνολικά σε πάνω από 40 δισεκατομμύρια ευρώ, αντιπροσωπεύοντας περίπου το ένα τέταρτο των συνολικών εξαγωγών αυτοκινήτων της ΕΕ.

Οι συνολικές εξαγωγές σιδήρου και χάλυβα της ΕΕ το 2024 ανήλθαν σε 32,3 δισεκατομμύρια ευρώ, με τις ΗΠΑ να είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά με μερίδιο 5,4 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Υπολογίζεται ότι πάνω από 400 δισεκατομμύρια ευρώ των εξαγωγών της ΕΕ προς τις ΗΠΑ θα επηρεαστούν από τους νέους αμοιβαίους δασμούς που εισήχθησαν.

Είναι προφανές ότι δεν συζητάμε πλέον την προοπτική μιας πιθανής παγκόσμιας επιβράδυνσης λόγω της αβεβαιότητας και των εμπορικών τριβών, αλλά την προοπτική του διεθνούς εμπορίου να συμπιεστεί σοβαρά και η παγκόσμια οικονομία να αντιμετωπίσει την προοπτική ύφεσης.

Όπως είχαμε υποστηρίξει σε ενημερωτικό δελτίο του Φεβρουαρίου, το άμεσο εμπόριο της Ελλάδας με τις ΗΠΑ μπορεί να είναι περιορισμένο, αλλά έχει μεγάλη έκθεση στο εμπόριο της ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι το κανάλι της οικονομικής επιβράδυνσης για την Ελλάδα θα προέλθει από εμπορικούς εταίρους στην Ευρώπη.

Το 2024, οι ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ έφτασαν τα 2,41 δισ. ευρώ, από 2,12 δισ. ευρώ το 2023, σημειώνοντας μικρό πλεόνασμα 268,2 εκατ. ευρώ.

Σε ότι αφορά τα βιομηχανικά προϊόντα, τα καύσιμα ηγούνται με πάνω από μισό δισ. ευρώ, ακολουθούν το τσιμέντο με 93 εκατ. και τα φύλλα αλουμινίου με 91 εκατ. ευρώ. Για τα αγροτικά προϊόντα, οι εξαγωγές ελιάς ήταν 212 εκατ. το 2024, ενώ το τυρί και το ελαιόλαδο ήταν 74 και 68 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.

Τα βιομηχανικά προϊόντα αποτελούν περίπου το 42% των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ, ενώ τα αγροτικά και τα τρόφιμα πλησιάζουν το 31%.

Σε εκτίμηση τον περασμένο μήνα, η Τράπεζα της Ελλάδος είχε υποθέσει δασμούς 10% στα αγαθά της ΕΕ και αυτό θα έκανε τα ελληνικά προϊόντα κατά 7% πιο ακριβά στις ΗΠΑ, οδηγώντας μόνο σε οριακή πτώση του ΑΕΠ κατά 0,05%, ενώ όταν συνυπολογιστούν οι δευτερογενείς επιπτώσεις, ο συνολικός αντίκτυπος θα μπορούσε να φτάσει το 0,4% του ΑΕΠ έως το 2026.

Ωστόσο, η άποψή μας ήταν πάντα ότι η Ελλάδα θα είχε σοβαρές δευτερογενείς επιπτώσεις ακόμη και πριν ανακοινωθούν οι πιο πρόσφατοι δασμοί αυτή την εβδομάδα. Οι ελληνικές εξαγωγές πέρασαν δύσκολα τα τελευταία χρόνια, καθώς οι συνολικές εξαγωγές συνέχισαν να μειώνονται, υποχωρώντας κατά 2,2% το 2024, μετά από πτώση κατά 8,5% το 2023.

Οι συνολικές εξαγωγές της Ελλάδας μειώθηκαν κάτω από τα 50 δισ. ευρώ, από 55,76 δισ. το 2023, αν και η εικόνα βελτιώνεται όταν εξαιρούνται τα πετρελαϊκά προϊόντα.

Όσον αφορά τις συνολικές εξαγωγές, το εμπόριο με τις χώρες της ΕΕ ανήλθε σε 27,43 δισ. ευρώ και με τρίτες χώρες σε 22,48 δισ. ευρώ.

Εάν εξαιρεθεί η αξία των πετρελαϊκών προϊόντων και των πλοίων, η ΕΕ διαδραματίζει πολύ σημαντικότερο ρόλο στο ελληνικό εμπόριο, αντιπροσωπεύοντας 23,42 δισ. έναντι 12,48 δισ. με τρίτες χώρες.

Τα τρόφιμα και τα ζωντανά ζώα κυριαρχούν στις ελληνικές εξαγωγές προς την ΕΕ με 5,72 δισ. ευρώ, ακολουθούμενα από τα καύσιμα με 4,82 δισ. και τα μεταποιημένα αγαθά με 4,66 δισ. ευρώ. Οι εξαγωγές χημικών ανήλθαν σε 4,05 δις.

Η ΕΕ διαδραματίζει επίσης εξέχοντα ρόλο στο εμπόριο υπηρεσιών, με 11,95 δισεκατομμύρια ευρώ επί συνόλου 21,7 δισεκατομμυρίων ταξιδιωτικών εισπράξεων πέρυσι να προέρχονται από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με κορυφαία τη Γερμανία με 3,7 δισεκατομμύρια και τη Γαλλία με 1,26 δισεκατομμύρια. Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις από τις ΗΠΑ ανήλθαν σε 1,58 δις.

Από τα 35,95 εκατομμύρια επισκέπτες το 2024, τα 21,8 εκατομμύρια ταξιδιώτες προέρχονταν από την ΕΕ. Οι Γερμανοί επισκέπτες βρέθηκαν στην κορυφή του πίνακα με 5,4 εκατομμύρια επισκέπτες.

Οι προοπτικές για την Ευρωζώνη φέτος ήταν ήδη υποτονικές με την ΕΕ σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αναμένεται να αναπτυχθεί κατά 1,7% και η Ευρωζώνη κατά 1,5%.

Αυτό έρχεται μετά από δύο χρόνια αναιμικής ανάπτυξης που για την ΕΕ ήταν μόλις 0,5% το 2023 και 0,9% το 2024. Τα ίδια στοιχεία για την Ευρωζώνη ήταν 0,5 και 0,8%.

Η Γερμανία αναμένεται να αναπτυχθεί κατά 1,2% φέτος, ενώ η Ιταλία και η Γαλλία φάνηκαν επίσης στις χειμερινές προβλέψεις να αναπτύσσονται με τον ίδιο ρυθμό.

Στο νέο τοπίο, οι μεγάλοι εμπορικοί εταίροι της Ελλάδας στην ΕΕ αντιμετωπίζουν ακόμη και την προοπτική ύφεσης και είναι βέβαιο ότι αυτό θα γίνει αισθητό στην Ελλάδα μέσω των διαύλων εισπράξεων από εξαγωγές μεταποιημένων αγαθών και του τουρισμού.

Σχολιάζοντας τις τελευταίες εμπορικές αποφάσεις στις ΗΠΑ, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι ο αναδυόμενος εμπορικός πόλεμος θα τους βλάψει όλους. Ωστόσο, διαβεβαίωσε ότι η ελληνική οικονομία θα αντέξει και θα αντιμετωπίσει τις προκλήσεις με σύνεση, δομημένη προσέγγιση και ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση των αποφάσεων της ΕΕ.

Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ο Μητσοτάκης και οι Υπουργοί του να πρέπει να επιστρέψουν στο σχεδιασμό και να βαθμονομήσουν εκ νέου τις υποθέσεις τους για την ανάπτυξη και τον δημοσιονομικό σχεδιασμό.

*Το MacroPolis είναι μια ανεξάρτητη υπηρεσία ανάλυσης με στόχο την παροχή πληροφοριών μέσω έγκαιρης, ακριβούς και διεισδυτικής ανάλυσης των βασικών πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών εξελίξεων στην Ελλάδα.

Δείτε επίσης:

• Δασμοί Τραμπ: Οι αυτοκινητοβιομηχανίες της ΕΕ μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης
• Στα 2,4 δισ. ευρώ οι ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ
• Αυτές είναι οι επιπτώσεις των δασμών Τραμπ στις ελληνικές εξαγωγές και στην ευρωπαϊκή οικονομία!