Το ελληνικό καλοκαίρι έχει συνδεθεί αναπόσπαστα με τη δροσιά και τη γεύση των εποχικών φρούτων. Κεράσια, ροδάκινα, βερίκοκα και νεκταρίνια έχουν για δεκαετίες αποτελέσει τη βάση του καθημερινού τραπεζιού στα νοικοκυριά, συνδυάζοντας απόλαυση και διατροφική αξία. Ωστόσο, το φετινό καλοκαίρι επιφυλάσσει μία πικρή… επίγευση για τους καταναλωτές, καθώς οι τιμές των φρούτων έχουν εκτιναχθεί σε πρωτοφανή επίπεδα, καθιστώντας τα σχεδόν είδος πολυτελείας.
Τα στοιχεία που καταγράφει η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) είναι αποκαλυπτικά: οι τιμές των φρούτων στις λαϊκές αγορές έχουν αυξηθεί κατά 8,2% σε σύγκριση με το περσινό καλοκαίρι. Πίσω από το ποσοστό αυτό, ωστόσο, κρύβεται μια ακόμα πιο δυσβάσταχτη πραγματικότητα για τα ελληνικά νοικοκυριά, αφού σε πολλές περιπτώσεις η αύξηση υπερβαίνει το 50%.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των κερασιών. Το 2024, η μέση τιμή τους στις λαϊκές κυμαινόταν στα 4 ευρώ το κιλό. Φέτος, η τιμή αυτή έχει «σκαρφαλώσει» στα 6,40 ευρώ το κιλό, καταγράφοντας αύξηση της τάξης του 60%. Αντίστοιχα, τα βερίκοκα πωλούνται στα 4 ευρώ το κιλό, από 2,5 ευρώ το περασμένο καλοκαίρι, ενώ τα νεκταρίνια έχουν επίσης αυξηθεί από 2,6 ευρώ σε 3 ευρώ ανά κιλό.
Η εικόνα που παρουσιάζουν οι πάγκοι των λαϊκών δεν θυμίζει σε τίποτα τις άλλοτε προσιτές εποχές. Οι παραγωγοί αποδίδουν την αύξηση των τιμών κυρίως σε συνδυαστικούς παράγοντες, όπως οι ακραίες καιρικές συνθήκες της άνοιξης που επηρέασαν την παραγωγή, το αυξημένο κόστος μεταφοράς και η γενική ανατίμηση των αγροτικών εφοδίων. Παράλληλα, η μειωμένη προσφορά οδηγεί σε συμπίεση της αγοράς, με αποτέλεσμα την άνοδο των τιμών, ιδιαίτερα για τα φρούτα πρώτης ποιότητας.
Οι καταναλωτές βρίσκονται πλέον αντιμέτωποι με δύσκολες επιλογές. Η πρόσβαση σε φρέσκα φρούτα –κάτι που παλαιότερα θεωρούταν αυτονόητο και για τα πιο οικονομικά στρώματα– περιορίζεται σταδιακά. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που δηλώνουν ότι αγοράζουν μικρότερες ποσότητες ή επιλέγουν φρούτα δεύτερης διαλογής, λόγω οικονομικής αδυναμίας.
Οι επιπτώσεις δεν είναι μόνο οικονομικές αλλά και διατροφικές, καθώς τα καλοκαιρινά φρούτα αποτελούν βασική πηγή βιταμινών, ενυδάτωσης και ενέργειας, ιδίως για παιδιά και ηλικιωμένους. Ειδικοί του χώρου της διατροφής προειδοποιούν ότι η μείωση της κατανάλωσης φρέσκων φρούτων σε βάθος χρόνου μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη δημόσια υγεία.
Η κυβέρνηση μέχρι στιγμής δεν έχει δώσει σαφή απάντηση για το αν θα υπάρξει κάποια στοχευμένη παρέμβαση στην αλυσίδα παραγωγής και διάθεσης αγροτικών προϊόντων. Την ίδια ώρα, οι ενώσεις καταναλωτών ζητούν την εντατικοποίηση των ελέγχων για την αποτροπή φαινομένων αισχροκέρδειας και τη διαφάνεια στις τιμές από το χωράφι μέχρι τον πάγκο.