Προσωπική διαφορά: Σημαντική μείωση ή κατάργηση τα 2 σενάρια που εξετάζονται

Ένα νέο κεφάλαιο φαίνεται να ανοίγει για περίπου 670.000 παλαιούς συνταξιούχους (που συνταξιοδοτήθηκαν πριν από το 2016), οι οποίοι εξακολουθούν να λαμβάνουν την λεγόμενη προσωπική διαφορά και έχουν μέχρι σήμερα μείνει εκτός των ετήσιων αυξήσεων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης εξετάζει την κατάργηση ή μερική περικοπή της προσωπικής διαφοράς, στο πλαίσιο του πακέτου μέτρων για τη στήριξη των εισοδημάτων που αναμένεται να ανακοινωθεί τον Σεπτέμβριο.

Η πρωτοβουλία αυτή έρχεται ως μέρος των ευρύτερων κυβερνητικών σχεδιασμών για εξορθολογισμό των συντάξεων, καθώς η προσωπική διαφορά –ένα ποσό που είχε προστεθεί στις παλιές συντάξεις για να μην υποστούν μεγάλες μειώσεις μετά τον επανυπολογισμό του νόμου 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου)– λειτουργεί πλέον ως παράγοντας άνισης μεταχείρισης μεταξύ παλαιών και νέων συνταξιούχων.

Τι είναι η προσωπική διαφορά και γιατί δημιουργήθηκε

Η προσωπική διαφορά θεσπίστηκε με τον Νόμο 4387/2016, και αποτέλεσε μηχανισμό προστασίας για τους παλιούς συνταξιούχους από τις μειώσεις που θα προκαλούσε ο νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων. Έτσι, η προσωπική διαφορά «κάλυψε» τη διαφορά μεταξύ της παλιάς σύνταξης και αυτής που θα προέκυπτε από τον επανυπολογισμό.

Ωστόσο, από το 2019 και μετά, οι νέοι συνταξιούχοι λαμβάνουν αυξήσεις, καθώς οι συντάξεις τους υπολογίζονται με το νέο σύστημα, σε αντίθεση με τους παλαιούς που, όσο διατηρούν την προσωπική διαφορά, μένουν εκτός αυξήσεων.

Τα δύο σενάρια στο τραπέζι

• Κατάργηση της προσωπικής διαφοράς

Σύμφωνα με το πρώτο σενάριο, εξετάζεται η πλήρης κατάργηση της προσωπικής διαφοράς. Αυτό θα σήμαινε την ενσωμάτωσή της στη βασική σύνταξη και άρα, την άρση του εμποδίου που σήμερα στερεί τις ετήσιες αυξήσεις από τους παλαιούς συνταξιούχους.

Αν εφαρμοστεί αυτό το μέτρο, τότε από το 2026, οι περίπου 670.000 συνταξιούχοι που διατηρούν προσωπική διαφορά, θα αρχίσουν να λαμβάνουν ετήσιες αυξήσεις στις συντάξεις τους – όπως και οι υπόλοιποι. Η ρύθμιση αυτή θα επιφέρει δικαιότερη αντιμετώπιση και εξίσωση ανάμεσα σε παλιούς και νέους συνταξιούχους.

• Μερική περικοπή της προσωπικής διαφοράς (κούρεμα)

Το δεύτερο – πιο ήπιο – σενάριο αφορά ένα κούρεμα της προσωπικής διαφοράς, σε ποσοστό 50%. Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτό θα ευνοήσει κυρίως όσους έχουν μικρό υπόλοιπο, έως 60 ευρώ, καθώς το ποσό αυτό θα μειωθεί στο μισό και ενδεχομένως θα «εξαφανιστεί» μέσα από τις ετήσιες αυξήσεις που θα δοθούν από το 2026 και μετά.

Με αυτό το σενάριο, η κυβέρνηση επιδιώκει μια σταδιακή αποκατάσταση της ισότητας στο ασφαλιστικό σύστημα, χωρίς να προκαλέσει άμεσες μεγάλες απώλειες στο εισόδημα των παλαιών συνταξιούχων.

Πότε θα ληφθούν οι αποφάσεις και ποιοι επηρεάζονται

Οι τελικές αποφάσεις αναμένεται να κλειδώσουν τον Σεπτέμβριο, όταν θα παρουσιαστεί το πακέτο μέτρων στήριξης των εισοδημάτων. Ήδη, το οικονομικό επιτελείο εξετάζει τις δημοσιονομικές δυνατότητες για να καταρτιστεί ένα ρεαλιστικό και δίκαιο σχέδιο, το οποίο θα αποτυπωθεί είτε στον προϋπολογισμό του 2025, είτε θα εφαρμοστεί σταδιακά έως το 2026.

Οι συνταξιούχοι που επηρεάζονται είναι:

• Όσοι συνταξιοδοτήθηκαν πριν από τον Μάιο του 2016.
• Όσοι είχαν μεγάλη διαφορά μεταξύ της παλιάς τους σύνταξης και αυτής που υπολογίστηκε με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου.
• Όσοι δεν είδαν καμία αύξηση στις συντάξεις τους την τελευταία πενταετία.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία από τον e-ΕΦΚΑ, περίπου 670.000 συνταξιούχοι εξακολουθούν να λαμβάνουν προσωπική διαφορά, σε ποσά που κυμαίνονται από 20 έως και 350 ευρώ μηνιαίως.

Για να δείτε εάν λαμβάνετε προσωπική διαφορά ή για περισσότερες λεπτομέρειες, οι ασφαλισμένοι μπορούν να επισκεφθούν τον επίσημο ιστότοπο του ΕΦΚΑ και να δουν το ενημερωτικό τους σημείωμα σύνταξης: https://www.efka.gov.gr/el/syntaxioyhoi

Πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις

Η κατάργηση ή μείωση της προσωπικής διαφοράς αναμένεται να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, κυρίως από οργανώσεις συνταξιούχων, που ήδη εκφράζουν ανησυχίες για την αγοραστική τους δύναμη, εν μέσω διαρκών ανατιμήσεων. Από την άλλη, η κυβέρνηση φαίνεται να επιδιώκει μια σταδιακή εξισορρόπηση του συστήματος, χωρίς να διαταράξει την κοινωνική συνοχή.

Η συζήτηση για την προσωπική διαφορά, πάντως, δεν είναι καινούργια. Από το 2023, υπήρχαν ήδη εισηγήσεις για απόσυρση ή περιορισμό του μέτρου, ενώ και το Ελεγκτικό Συνέδριο είχε ζητήσει την επανεξέταση των επιπτώσεων που προκαλεί στο σύστημα.

Η κατάργηση ή μερική περικοπή της προσωπικής διαφοράς αποτελεί ένα κρίσιμο ζήτημα κοινωνικής πολιτικής, με άμεσο αντίκτυπο στα εισοδήματα εκατοντάδων χιλιάδων συνταξιούχων. Το πώς θα επιλέξει η κυβέρνηση να κινηθεί, θα δείξει πολλά για τη στρατηγική της στην κοινωνική ασφάλιση και την επιδίωξη ισότητας και βιωσιμότητας στο ασφαλιστικό σύστημα.

Μέχρι τότε, οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να παρακολουθούν τις εξελίξεις, να συμβουλεύονται τις επίσημες ανακοινώσεις και να επισκέπτονται τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ για προσωπική ενημέρωση.

Ενημερωθείτε άμεσα από την επίσημη πύλη του e-ΕΦΚΑ: https://www.efka.gov.gr/el