Με ιδιαίτερη κατάνυξη και ευλάβεια η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά σήμερα, 28 Απριλίου, τη μνήμη των Αγίων Εννέα Μαρτύρων της Κυζίκου, των γενναίων εκείνων ανδρών που υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια και παρέδωσαν τη ζωή τους για την αγάπη του Χριστού κατά τη διάρκεια των πρώτων αιώνων των διωγμών.
Οι Άγιοι εννέα μάρτυρες -Θεόγνις, Ρούφος, Αντίπατρος, Θεόστειος, Αρτεμάς, Μάγνος, Θεόδουλος, Ταύρος και Φιλημοναίος- κατάγονταν από την περίφημη πόλη Κύζικο της Μικράς Ασίας, μια από τις πλέον σημαντικές μητροπόλεις της εποχής. Ζώντας σε μια περίοδο που ο χριστιανισμός ήταν ακόμα καταδιωκόμενος, δεν δίστασαν να ομολογήσουν με παρρησία την πίστη τους στον Σωτήρα Χριστό.
Το ιστορικό και πνευματικό τους υπόβαθρο
Σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές και τη συναξαριακή παράδοση, οι εννέα αυτοί νέοι ήταν θερμοί διάκονοι του Ευαγγελίου και κατηχούσαν τους συμπολίτες τους στην αληθινή πίστη. Το έργο τους σύντομα προκάλεσε την οργή των ειδωλολατρικών αρχών της πόλης. Υπό την καθοδήγηση του σκληρού ηγεμόνα της Κυζίκου, οδηγήθηκαν σε δίκη, όπου κλήθηκαν να αποκηρύξουν τον Χριστό και να θυσιάσουν στα είδωλα.
Όμως οι Άγιοι, με ακλόνητη πίστη και θάρρος, αρνήθηκαν κάθε συμβιβασμό. Υπέμειναν απάνθρωπα βασανιστήρια -ξυλοδαρμούς, φυλακίσεις, λιμοκτονία και ακρωτηριασμούς- μα το πνεύμα τους έμεινε άκαμπτο και αταλάντευτο. Τελικά, παρέδωσαν τις ψυχές τους στον Κύριο με μαρτυρικό θάνατο, κερδίζοντας την άφθαρτη δόξα του Ουρανού.
Το μήνυμα της θυσίας τους
Η μνήμη των Αγίων Εννέα Μαρτύρων της Κυζίκου αποτελεί φωτεινό ορόσημο για κάθε πιστό. Σε μια εποχή όπου οι διώξεις, είτε φανερές είτε ύπουλες, συνεχίζονται με άλλες μορφές, το παράδειγμά τους καλεί τον κάθε χριστιανό σε σταθερότητα πίστεως, υπομονή στους πειρασμούς και αφοσίωση στην αλήθεια του Ευαγγελίου.
Η γενναιότητα και η ακλόνητη ομολογία των Μαρτύρων είναι υπενθύμιση ότι η Βασιλεία των Ουρανών δεν κατακτάται χωρίς προσωπικό σταυρό και θυσία. Όπως ψάλλει και η Εκκλησία στους ύμνους τους:
«Ως δένδρα ευσκιόφυλλα, Άγιοι, εφυτεύθητε εν τη Εκκλησία του Χριστού, και τους καρπούς των αρετών πλουσίως προσήνεγκαν».
Σε πολλές περιοχές, ιδιαιτέρως σε ναούς αφιερωμένους στους Αγίους ή σε μνήμες της Μικράς Ασίας, τελείται σήμερα πανηγυρική Θεία Λειτουργία, με αναφορά στα θαυμαστά κατορθώματα και το ηρωικό μαρτύριό τους. Οι πιστοί προσέρχονται ευλαβικά για να προσκυνήσουν τις εικόνες τους και να ζητήσουν την πρεσβεία τους σε προσωπικά και οικογενειακά αιτήματα.
