Σήμερα, 2 Ιουλίου, η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά με ξεχωριστή ευλάβεια δύο σημαντικά γεγονότα της εκκλησιαστικής ιστορίας: την Κατάθεση της Τιμίας Εσθήτος της Υπεραγίας Θεοτόκου εν Βλαχερναίς και τη μνήμη του Αγίου Ιουβεναλίου, Πατριάρχου Ιεροσολύμων, ενός από τους κορυφαίους θεολόγους και εκκλησιαστικούς ηγέτες του 5ου αιώνα.
Η Κατάθεση της Τιμίας Εσθήτος της Θεοτόκου – Μνήμη και θαυματουργία
Η εορτή της Καταθέσεως της Τιμίας Εσθήτος (του ιερού ενδύματος της Παναγίας) αποτελεί μια από τις πιο εμβληματικές στιγμές τιμής προς την Παναγία. Το γεγονός έλαβε χώρα κατά τον 5ο αιώνα, όταν δύο ευλαβείς χριστιανοί από την Παλαιστίνη, οι αδελφοί Γάλβιος και Κάνδιδος, μετέφεραν μυστικά στην Κωνσταντινούπολη την Τίμια Εσθήτα από τη Ναζαρέτ.
Το ιερό αυτό κειμήλιο κατατέθηκε στον περίφημο Ναό της Παναγίας των Βλαχερνών, που είχε χτιστεί από τον αυτοκράτορα Λέοντα Α΄ και τη σύζυγό του Βερίνα. Η τοποθέτηση της Τιμίας Εσθήτος αποτέλεσε γεγονός μεγάλης πνευματικής σημασίας για την πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας, με θαυματουργικές επεμβάσεις της Θεοτόκου να αποδίδονται στο ιερό αυτό κειμήλιο, ιδίως σε περιόδους πολιορκιών.
Η Εσθήτα (το ένδυμα) της Παναγίας δεν είναι απλώς ένα ύφασμα. Αποτελεί σύμβολο της ανθρώπινης φύσης της Θεοτόκου, η οποία έγινε «σκεύος εκλογής» και μέσο της Σαρκώσεως του Θεού Λόγου.
Ο Άγιος Ιουβενάλιος, Πατριάρχης Ιεροσολύμων – Υπέρμαχος της Ορθοδοξίας
Ο Άγιος Ιουβενάλιος (Ιουβεναλίος), Πατριάρχης Ιεροσολύμων (422–458 μ.Χ.), υπήρξε μια από τις πιο ισχυρές πνευματικές φυσιογνωμίες του 5ου αιώνα και σημαντικός υπερασπιστής της Ορθόδοξης Πίστης στους μεγάλους θεολογικούς αγώνες της εποχής του.
Έλαβε μέρος στη Γ΄ Οικουμενική Σύνοδο (431, Εφέσου), όπου καταδικάστηκε η αίρεση του Νεστορίου. Ήταν παρών και στη Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο (451, Χαλκηδόνας), όπου καθορίστηκε ορθή χριστολογική διδασκαλία – δύο φύσεις στον Χριστό, ασυγχύτως και αδιαιρέτως. Υπήρξε μεσολαβητικός και ενωτικός, αποφεύγοντας τις ακρότητες τόσο των αιρετικών όσο και των φανατικών Ορθοδόξων. Κατόρθωσε να ανυψώσει το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων σε αυτόνομη και ισότιμη Εκκλησιαστική έδρα, απομακρύνοντάς την από την εξάρτηση της Καισαρείας.
Η δράση του ήταν κρίσιμη για τη διατήρηση της ενότητας της Εκκλησίας και για τη διαφύλαξη των ιερών προσκυνημάτων της Αγίας Γης. Θεωρείται Άγιος τόσο από την Ανατολική όσο και από τη Δυτική Εκκλησία.
Λειτουργικές εκδηλώσεις και έθιμα
Σε πολλούς ναούς ανά την Ελλάδα και το Οικουμενικό Πατριαρχείο τελούνται πανηγυρικές Θείες Λειτουργίες και παρακλητικοί κανόνες προς την Υπεραγία Θεοτόκο. Στον Ναό της Παναγίας Βλαχερνών στην Κωνσταντινούπολη, όπου τελούνταν οι περίφημοι «Χαιρετισμοί», η σημερινή ημέρα έχει ιδιαίτερο χαρακτήρα μνήμης.
