Σήμερα, 11 Αυγούστου, σύμφωνα με το εορτολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας τιμάται η μνήμη του Αγίου Εύπλου του Διακόνου, ενός από τους πρώτους και γενναιότερους μάρτυρες της χριστιανικής πίστης, που έζησε στα τέλη του 3ου και στις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ. Η ζωή και η μαρτυρία του αποτελούν φωτεινό παράδειγμα αφοσίωσης, ανδρείας και ακλόνητης πίστης στο μήνυμα του Ευαγγελίου.
Ο βίος του Αγίου
Ο Άγιος Εύπλος καταγόταν από τις Συρακούσες της Σικελίας και υπηρέτησε την Εκκλησία ως διάκονος -αξίωμα που συνδύαζε την υπηρεσία στο θυσιαστήριο με τη διακονία των φτωχών και των κατατρεγμένων. Ήταν άνθρωπος πραότητας και ελεημοσύνης, αλλά και φλογερός κήρυκας του λόγου του Θεού, σε μια εποχή που ο χριστιανισμός βρισκόταν ακόμη υπό σκληρό διωγμό από τη ρωμαϊκή εξουσία.
Η φήμη του για την ευγλωττία, την πίστη και την ανυποχώρητη στάση απέναντι στις απειλές τον κατέστησε στόχο των διωκτών. Κατά τη βασιλεία του αυτοκράτορα Διοκλητιανού, γύρω στο 304 μ.Χ., συνελήφθη επειδή διάβαζε δημόσια την Αγία Γραφή και μιλούσε για τον Χριστό.
Η σύλληψη και το μαρτύριο
Σύμφωνα με τις πηγές, ο Εύπλος συνελήφθη έχοντας ακόμη κρεμασμένο στον λαιμό του το Ευαγγέλιο του Ματθαίου. Κατά την ανάκριση, δεν δίστασε να ομολογήσει με παρρησία: «Είμαι χριστιανός και διάκονος του Χριστού, και δεν μπορώ να πάψω να κηρύττω τον λόγο Του».
Οι αρχές τον βασάνισαν σκληρά, προσπαθώντας να τον εξαναγκάσουν να απαρνηθεί την πίστη του και να θυσιάσει στα είδωλα. Εκείνος όμως παρέμεινε ακλόνητος. Τελικά, καταδικάστηκε σε θάνατο και υπέστη αποκεφαλισμό, κατακτώντας το στεφάνι του μαρτυρίου.
Το εορτολόγιο και η πνευματική κληρονομιά
Η μνήμη του Αγίου Εύπλου διατηρήθηκε ζωντανή στους αιώνες, ιδίως στις χριστιανικές κοινότητες της Σικελίας και της Κάτω Ιταλίας. Θεωρείται προστάτης των διακόνων και των ανθρώπων που αφιερώνουν τη ζωή τους στη φιλανθρωπία και τη διάδοση του λόγου του Θεού.
Η τιμή του επεκτάθηκε και στον ελλαδικό χώρο, όπου η Εκκλησία τον μνημονεύει στις 11 Αυγούστου κάθε έτους, με αναγνώσεις από το Ευαγγέλιο που υπενθυμίζουν τη σημασία της ανδρείας και της μαρτυρίας στην πίστη.
Ο Άγιος Εύπλος διδάσκει ότι η αλήθεια του Χριστού δεν περιορίζεται από φόβους ή απειλές και ότι η μαρτυρία της πίστης είναι υπόθεση όχι μόνο των πρώτων αιώνων, αλλά και της σύγχρονης εποχής. Σε έναν κόσμο που συχνά αμφισβητεί ή αποδυναμώνει τα πνευματικά ιδανικά, η ζωή του αποτελεί υπενθύμιση ότι η αγάπη και η αφοσίωση στον Θεό υπερβαίνουν κάθε ανθρώπινο εμπόδιο.