Η Αριστερά, και δη η ανανεωτική, επεδείκνυε κατά καιρούς μια ιδιότυπη προσέγγιση, πολύ συχνά αντιφατική, στον τρόπο που αντιλαμβάνεται την πολιτική. Το κομμάτι εκείνο της Αριστεράς, για παράδειγμα, που σήκωσε ψηλότερα από όλους τα αντιμνημονιακά λάβαρα ήταν το ίδιο που αποδεχόταν ως κύριο εκφραστή των ριζοσπαστικών απόψεών της τον άνθρωπο ο οποίος υπέγραψε και υπηρέτησε το τρίτο Μνημόνιο και τα ισοπεδωτικά για την κοινωνία μέτρα που αυτό συνεπαγόταν.
- Από τον
Δημήτρη Παπαθανασίου
Ποτέ δεν κατανόησα πώς γίνεται ο υπουργός Οικονομικών της τελευταίας περιόδου των Μνημονίων και σκληρός θεματοφύλακας των απαιτήσεων της τρόικας, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, να είναι ταυτόχρονα ο επικεφαλής της «ριζοσπαστικής πτέρυγας» της αριστερής κυβερνητικής πλειοψηφίας. Η Αριστερά, όμως, είναι και οι αντιφάσεις της. Άλλωστε, ίσως αυτά έχουν απαντηθεί από τον ιστορικό συμβιβασμό.
Προχθές, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, επιχειρώντας την κατά μέτωπο επίθεσή του στον Αλέξη Τσίπρα με τη συνέντευξή του στην πρωινή εφημερίδα του Αλαφούζου, έδωσε, χωρίς να το επιδιώκει προφανώς, απαντήσεις και στους παραπάνω προβληματισμούς.
«Αν έχεις πάει σε ένα σχολείο που ιδρύθηκε το 1500, σε ένα κολέγιο, στην Οξφόρδη (Queens College Oxford), που ιδρύθηκε το 1341, δεν έχεις ανασφάλεια. Eχεις μια “αστική αυτοπεποίθηση”. Δεν το λέω με υπεροψία» δήλωσε χαρακτηριστικά. Σίγουρα χρειάζεται «αυτοπεποίθηση» για να είσαι «και με τον χωροφύλαξ και με τον αστυφύλαξ»…
Εκτίμηση
Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι ο Ευκλείδης Τσακαλώτος δεν μπορεί να πλήξει πολιτικά τον Αλέξη Τσίπρα, όσο κι αν αυτό επεδίωξε, χαρακτηρίζοντάς τον «ανασφαλή», «τακτικιστή» και «χειρότερο από τον Μητσοτάκη στην επιλογή συμβούλων». Μένει αυτό να επιβεβαιωθεί και από τις εξελίξεις. Το βέβαιο είναι ότι μέχρι το Πολιτικό Συμβούλιο της Παρασκευής δύσκολα θα καταφέρουν στην Κουμουνδούρου, όσο κι αν προσπαθούν, να κρατήσουν το πρόβλημα κρυμμένο κάτω από το χαλί.
Ήταν προφανής, χθες, η αμηχανία στην οποία έχουν περιέλθει τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ από τη συνέντευξη. Είναι ενδεικτικό ότι κάποιοι επιχείρησαν να ερμηνεύσουν την επίθεση με όρους ψυχολογίας, ενώ κάποιοι άλλοι την απέδιδαν και στα «κακά ελληνικά» του πρώην υπουργού Οικονομικών.
«Το κακό για τη χώρα είναι ότι επικοινωνούμε στο εξωτερικό με τα αγγλικά του Τσίπρα και στο εσωτερικό με τα ελληνικά του Τσακαλώτου» έλεγαν πριν από μερικά χρόνια σε μια παράστασή τους οι Αγαμοι Θύται. Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι, τα αγγλικά του Τσίπρα βελτιώθηκαν εντυπωσιακά, παρ’ όλα αυτά στο παραμικρό γλωσσικό του ολίσθημα καταγράφεται θύελλα αντιδράσεων από τα ΜΜΕ, σε αντίθεση με την αντιμετώπιση που απολαμβάνει από τον «αστικό Τύπο» ο έχων «αστική αυτοπεποίθηση» Τσακαλώτος. Είναι διαπιστωμένο ότι, από την εποχή που αμόλαγε τις αρλούμπες του με τις σαρανταποδαρούσες μέχρι και σήμερα, ο πρώην υπουργός Οικονομικών αντιμετωπίζεται «με το γάντι» από τα συστημικά και καλοπληρωμένα από τις λίστες Πέτσα ΜΜΕ. Ανταποδοτικό, αν σκεφτεί κανείς ότι την προίκα των 37 δισ. που τους άφησε ροκανίζουν…
Για να μη μακρηγορούμε, το ζήτημα δεν είναι ούτε επιστημονικό-φροϊδικό ούτε ατυχούς μετάφρασης. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στόχευσε από «στρατηγική επιλογή» κατευθείαν στον Αλέξη Τσίπρα, ενώ ταυτόχρονα, προτάσσοντας την κοινωνική καταγωγή και παιδεία και όχι το ιδεολογικό πρόσημο, έθεσε ζήτημα υπεροχής της Αριστεράς τής Ιντελιγκέντσιας. Λες και δεν ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ που έκανε «σημαία» το άρθρο 16 του Συντάγματος και τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα του ελληνικού πανεπιστημίου κόντρα στα ιδιωτικά κολέγια. Καινοφανή, ενδεχομένως, για την Αριστερά ζητήματα, καθώς μόνο στην «άλλη πλευρά», των άριστων νεοφιλελεύθερων, τα είχαμε συναντήσει μέχρι σήμερα…
Έχει σημασία να δούμε στη συνέχεια τι στάση θα κρατήσουν οι υπόλοιποι «53» κι αν συμφωνούν με τις απόψεις του. Το ριζοσπαστικό κομμάτι του ΣΥΡΙΖΑ θα αποδειχθεί ριζοσπαστικό τελικά μόνο απέναντι στον… Τσίπρα; Συμφωνεί, για παράδειγμα, το ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς, ο Νίκος Βούτσης, με αυτά; Γιατί φαίνεται ότι ο Τσακαλώτος έχει μπερδέψει το δομικό στοιχείο της Αριστεράς, που είναι το τρίπτυχο «κριτική – διάλογος – δημοκρατία» (μέσα στο κόμμα), με το «ποιος άπλωσε τα ρούχα στην ταράτσα»…
Ας μην ξεχνάμε πως, όταν ο Πολάκης έβγαινε σαν μπουλντόγκ και άλλαζε την ατζέντα (βλέπε το τεράστιο φάουλ του με τα εμβόλια), οι «53» ζητούσαν την κεφαλή του επί πίνακι και κατηγορούσαν τον Τσίπρα ως άτολμο. Τώρα που ο Τσακαλώτος κατάφερε να εξαφανίσει από την επικαιρότητα όλα τα μεγάλα κοινωνικά ζητήματα κατάπιαν τη γλώσσα τους;
Αλλά αυτά είναι θέματα που θα απασχολήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ το επόμενο διάστημα, για τα οποία όμως θα απαιτηθούν συντεταγμένες απαντήσεις και θέσεις. Θα αναμένουμε. Μέχρι τότε, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε δύο βασικές παραμέτρους που χαρακτηρίζουν την τρέχουσα πολιτική συγκυρία την οποία επέλεξε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος: Η συνέντευξη δόθηκε στη χειρότερη ίσως στιγμή του Μητσοτάκη από τη μέρα που ανέλαβε τη διακυβέρνηση. Με το βάρος της αποτυχημένης διαχείρισης της πανδημίας ασήκωτο, με την ακρίβεια να ισοπεδώνει την κοινωνία και με τον ίδιο τον Μητσοτάκη να δέχεται ευθείες βολές αμφισβήτησης εκ των έσω και να υποχρεώνεται στη διαγραφή Κύρτσου, η παρέμβαση Τσακαλώτου μόνο ως δώρο εξ ουρανού μπορεί να χαρακτηριστεί για το Μαξίμου.
Σενάρια
Η αμφισβήτηση Τσίπρα από τον Τσακαλώτο έγινε, επίσης, σε μια συγκυρία κατά την οποία πληθαίνουν τα σενάρια που αφήνουν να διαρρεύσουν ευρωπαϊκά κέντρα, με τα οποία ο πρώην υπουργός Οικονομικών είχε διαχρονικά καλή σχέση, για σχηματισμό κυβέρνησης τεχνοκρατών, ανθρώπων δηλαδή με «αστική αυτοπεποίθηση». Ενδεχομένως να είναι τυχαίο ότι η συνέντευξη συνέπεσε με τον «διορισμό» του στενού του συνεργάτη στην οδό Νίκης, Γιώργου Χουλιαράκη, στο πλευρό του πολλαπλώς φιλόδοξου κεντρικού τραπεζίτη Γιάννη Στουρνάρα, όμως το «σήμα» Τσακαλώτου δημιουργεί επιπλέον πολιτικούς συνειρμούς…
Σε κάθε περίπτωση, εκτιμώ ότι η συνέντευξη Τσακαλώτου θα φέρει τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα από αυτά για τα οποία ενδεχομένως δόθηκε. Στα περίχωρα της Οξφόρδης έχουν σαν Ευαγγέλιο ένα ρητό που λέει «If you can, do it, if you don’t, teach it» («Αν μπορείς, κάν’ το, αν δεν μπορείς… δίδαξέ το»). Και η προσωπική μου άποψη είναι ότι ο καθηγητής κ. Τσακαλώτος, προχθές, αυτοκτόνησε πολιτικά. Ισως ήρθε ο καιρός να επιστρέψει στα αμφιθέατρα…
